«Praduktovy hipierrealizm — toje, za što hałasuje bolšaść». Monič pra mastackija husty ŭ hramadstvie
Mikita Monič razvažaje pra toje, jakoje mastactva cenić biełaruski hladač. U vypusku na svaim jutub-kanale jon robić heta na prykładzie vynikaŭ tradycyjnaha «Vosieńskaha sałona». Pieramožcy na im vyznačajucca šlacham hałasavańnia hledačoŭ. Žanry, u jakich stvorany tvory pieramožcaŭ, dastatkova pradkazalnyja.
Uvosień u Minsku prachodzić «Vosieński sałon ź Biełhazprambankam», uzrost udzielnikaŭ jakoha abmiežavany 40 hadami. Tvory mohuć być žyvapisnymi, hrafičnymi, dekaratyŭna prykładnymi, źmiašanaj techniki, instalacyjami i inšymi. Pry hetym jany pavinny być zroblenymi ŭ apošnija hady i nidzie raniej nie vystaŭlacca.
Jak adbirajucca tvory
Jak raspaviadaje Mikita Monič, dasłanyja tvory prachodziać adbor z boku žury, jakoje składajecca z mastactvaznaŭcaŭ i supracoŭnikaŭ muziejna-vystavačnaj śfiery. Skład žury nie publikujecca, što vyklikaje štohod łakalnyja svarki ŭ sacsietkach. Krytyka idzie jak z boku prafiesijnaha kamjunici, tak i z boku patencyjnych udzielnikaŭ. Reč u tym, što zajaŭki dasyłajuć da tysiačy pretendentaŭ, a na vystavu prachodzić kala dvuchsot.
Monič zhadvaje, što jon sam niekalki hadoŭ udzielničaŭ u pracesie adboru. Jamu treba było prahledzieć archiŭ ź ličbavymi fotazdymkami dasłanych prac i karotkimi źviestkami pra samich aŭtaraŭ.
«Kožnaje daśje ŭ asobnaj papcy. I vy, jak člen žury, adkryvajecie kožnuju, hladzicie zdymki tvoraŭ i stavicie aŭtaru adznaku ŭ tablicu. I tak razoŭ tysiaču. Praca heta była vałanciorskaja, a praces zdavaŭsia biaskoncym. Čaho tolki nie dasyłajuć mastaki i tyja, chto da ich dałučyŭsia. Z sabranych adznak žury vyvodzić siaredniuju. I pa joj kala dźviuch sotniaŭ aŭtaraŭ i aŭtarak prachodziać adbor na vystavu», — apaviadaje Monič.
U hetym hodzie ŭdzielnikami «Vosieńskaha sałona ź Biełhazprambankam» stali 220 aŭtaraŭ i aŭtarak. Było vystaŭlena 480 tvoraŭ. Sałon naviedała 27 tysiač čałaviek. Šmat chto ź ich pryniaŭ udzieł u hałasavańni, upisaŭšy ŭ admysłovy błank imiony troch aŭtaraŭ, čyje tvory jamu najbolš spadabalisia.
Hran-pry «Vosieńskaha sałona»
Pieramožcaj hladackaha hałasavańnia (Hran-pry) stała Alesia Skarabahataja. I heta šosty sałon, na jakim jana pieramahaje.
Jak adznačaje Monič, «Skarabahataja praciahvaje hipnatyzavać publiku svaimi iluzijanisckimi ŭltrarealistyčnymi i smačnymi karcinami. Nijakich padtasovak, praduktovy hipierrealizm — heta toje, za što ŭ padaŭlajučaj bolšaści hałasujuć amatary vyjaŭlenčaha mastactva ŭ našaj krainie.
Z hetaha možna było b raźvić pryhožuju mietafaru na styku ekanamičnaj psichałohii i antrapałohii. Adznaču tolki, što kali Alesia Skarabahataja budzie ŭdzielničać, ale nie voźmie Hran-pry hladackaha hałasavańnia, to heta budzie śviedčyć ab jakichści tektaničnych źmienach u našym hramadstvie».
Takoje mastactva možna nazvać interjernym žyvapisam
Pieršy pryz atrymaŭ Fiodar Bažyn. «Heta taksama realizm, ale bolš virtualny. Mastak prapanavaŭ try tvory, padobnyja pa pryncypu stvareńnia. My majem tut niezvyčajny rakurs — radykalna źvierchu. Siaredniaviečnyja ludzi skazali b, što heta pozirk Boha, mnie ž heta nahadvaje optyku drona ci spadarožnikavaha fotazdymku a-la Google.Maps», — dzielicca svaimi ŭražańniami Monič.
U pieršym tvory ŭmoŭnaja kalarovaja padłoha pieradaje mietafaru, što zakładaje mastak u nazvu tvora — «Šlach». «Fihurka namahajecca ŭtrymać raŭnavahu, prasoŭvajučysia pa biełaj linii», — tłumačyć mastactvaznaŭca.
U naźvie nastupnaha tvoru — «Meta» — zakładziena mietafara šerahu pieramoh, jakija adlustroŭvajucca finišnymi stužkami. Častka ź ich užo projdziena, a častka jašče čakaje.
Najbolš cikavym vyhladaje treci tvor. U apisańni da jaho na sajcie artcenter.by aŭtar piša:
«U dadzienym tvory ja maluju čałavieka, jakoha viedaju. Jon pieražyŭ insult i rak, ale nie ŭpaŭ ducham. Reljefny fon karciny ŭvasablaje niehatyŭ i prablemy, jakija adbyvajucca ŭ žyćci čałavieka. A roŭnaja, hładkaja pavierchnia, pa jakoj jon idzie, — jahony spakoj».
Monič zaŭvažaje:
«U jaho śmieły technałahičny rakurs, realizm u pieradačy fihuraŭ, prazrysty miesiedž, padobny da matyvacyjnaha vidarysa ŭ internecie. Hetyja tvory dekaratyŭnyja: pryvabnyja zony koleru, u kožnym tvory paetyčnaja mietafara (prytym tolki adna!).
Takoje mastactva možna nazvać interjernym žyvapisam. Žyvapisam, jaki zdolny adlustravać unutrany žyćciovy deviz ułaśnika karciny. Kajf. Čysty kajf. Ale asabista mnie heta ŭsio padajecca niedastatkovym, byccam by zanadta prostym.
Tamu, mabyć, chočacca jakim-niebudź sposabam vyviernuć tvor, reinterpretavać jaho. Hladžu na hetuju karcinu i karcić dać joj alternatyŭny varyjant nazvy — «Čałaviek-Pras», pałatno, akrył. 2023 hod».
Druhoje i treciaje miescy
«Niesupadzieńnie i navat supraćstajańnie hladackich simpatyj i mierkavańnia prafdefarmavanych, ci prosta daśviedčanych spažyŭcoŭ mastactva — nie novaja zjava dla biełaruskich vystaŭ»,
— zaŭvažaje mastactvaznaŭca i źviartaje ŭvahu na tvorčaść Maryi Bohdan, jakaja zaniała druhoje miesca.
«Tut ja prosta zmaŭkaju. Słova aŭtarcy: «Vioska. Uspaminy ab dziacinstvie hrejuć dušu. Samabytnaść, układ žyćcia, asablivy pach, smak. Heta asablivyja ŭspaminy. Ich ciažka apisać. Ich možna tolki adčuć», — raspaviadaje Monič i zaŭvažaje, što karcina «Cišynia» (jak paznačaje mastačka) była napisana pa fatahrafii polskaha fatohrafa Słavinskaha.
Treciaje miesca zaniała Volha Škaruba. Pra jaje mastactvaznaŭca tolki zaŭvažyŭ, što jana «hienieałahičny i stylistyčny naščadak svajho baćki — Valeryja Škaruby».
Padvodziačy vyniki, Mikita Monič źviartaje ŭvahu na ijerarchiju žyvapisnych prefierencyjaŭ sučasnaha biełaruskaha hramadstva:
«Vielmi pryhoža, majsterski, paetyčna i fotarealistyčna namalavanyja karciny Skarabahataj. Matyvacyjnyja vidarysy z elemientami internet-duchoŭnaści, «sałodkija» dzietki, pa vyjavie jakich varta zrabić habielen. I realistyčny piejzaž, što abapirajecca na tradycyju i styl papiaredniaha pakaleńnia».
Prafiesijnaje žury «Vosieńskaha sałona» śpiecyjalnym pryzam adznačyła mastačku pad psieŭdanimam Inshiya. «I heta, mabyć, nie lepšaje mastactva ŭ śviecie. Jaho možna abvinavacić u seksekspłuatejšanie, u peŭnaj abjektyvacyi žanočaha cieła (z papraŭkaj na toje, što mastačka — žančyna).
U tym, što hetyja tvory zanadta źviartajucca da fešn-estetyki. Ale hetaje mastactva ŭsio ž razmaŭlaje z nami na movie XXI stahodździa», —
adznačaje Mikita Monič i abiacaje praciah razmovy pra pieramožcaŭ «Vosieńskaha sałona ź Biełhazprambankam» u inšych katehoryjach mastactva.
Čytajcie jašče:
Top kulturnickich kanałaŭ ad Mikity Monič
Jany malavali Biełaruś. Mikita Monič skłaŭ panteon biełaruskich mastakoŭ VIDEA
Kamientary