Zasnavalnik i kiraŭnik Doma tvorcaŭ Siarhiej Doŭhušaŭ kaža, što krytyčnaja situacyja ŭźnikła raptoŭna.
«Našyja partniory skaracili padtrymku. Ź vieraśnia jany nie mohuć praciahnuć arendu. Za dva z pałovaj hady praz dom prajšło bolš za 300 tvorcaŭ u składanaj situacyi, u nas i zaraz žyvie dźvie siamji, a da novaha hoda zapłanavanyja niekalki rezidencyj i vystaŭ. My, zdajecca, adzinaja inicyjatyva, jakaja dapamahaje mienavita paciarpiełym ludziam mastactva», — raskazaŭ jon partału «Budźma».
Zasnavaŭ Dom tvorcaŭ u Varšavie ŭ śniežni 2021 hoda Siarhiej Doŭhušaŭ, biełaruski śpiavak, muzykant-multyinstrumientalist, etnohraf, vykładčyk, art-mieniedžar, zasnavalnik kulturnaha ruchu «Śpieŭny Schod», zasnavalnik i kiraŭnik Ustanovy raźvićcia tradycyjnaj biełaruskaj kultury «EtnaTradycyja» (Tradycyja), zasnavalnik Varšaŭskaha Volnaha Arkiestra, solny vykanaŭca i ŭdzielnik hurtoŭ Fratrez, Vuraj, Five-Storey Ensemble, TryNići (Biełaruś), Isna Trio (Polšča), Slavalachia (ZŠA).
Dom tvorcaŭ — heta nie šełtar, padkreślivaje Siarhiej Doŭhušaŭ. Tak, tvorcy ź Biełarusi mohuć pryjechać siudy, kab pažyć peŭny pieryjad, atrymać psichałahičnuju dapamohu, ale i papracavać, sustrecca z adnadumcami, prakansultavacca nakont realizacyi prajektaŭ, prademanstravać publicy vyniki pracy i h. d.
Zusim niadaŭna Dom tvorcaŭ abjaviŭ pra sprobu sistemnaha prasoŭvańnia biełaruskaha vyjaŭlenčaha mastactva na mižnarodnym uzroŭni, ale ŭ adzin momant paŭstała pahroza isnavańniu ŭłasna samoj inicyjatyvy dapamohi biełaruskim tvorcam u ciažkich abstavinach.
«Kali my terminova nie znojdziem srodki, my budziem vymušany spynić dziejnaść Doma tvorcaŭ užo ŭ najbližejšy miesiac, — kaža Siarhiej Doŭhušaŭ. — Za dva z pałovaj hady naš Dom u Varšavie staŭ biaśpiečnym nadziejnym miescam dla reabilitacyi, adnaŭleńnia sił represavanych biełaruskich tvorcaŭ. My stvaryli prastoru, u jakoj dapamahali mastakam, muzykam, aktoram i inšym tvorcam viartacca ŭ prafiesiju, adnaŭlać svaju dziejnaść u biaśpiečnych umovach, abmieńvacca dośviedam i papraŭlać svajo zdaroŭje paśla pieražytych traŭmaŭ.
Historyja Doma tvorcaŭ u Varšavie — heta 8 kulturnych rezidencyj, praź jakija prajšli bolš za 300 čałaviek ź Biełarusi. Dla pałovy ź ich Dom staŭ časovym miescam pražyvańnia i tvorčaści. Tut ža prachodzili kancerty, vystavy, adkrytyja lekcyi i inšyja mierapryjemstvy, stvaralisia prajekty, jakija padtrymlivali i raźvivali biełaruskuju kulturu za miažoj».
Siarhiej Doŭhušaŭ u intervju Budzma.org kaža, što «naša inicyjatyva tvorcaŭ zaŭsiody pracavała z roznymi donarami, fondami, sponsarami». «Płanavałasia finansavańnie da kanca hoda, ale adbyłosia skaračeńnie padtrymki. Tamu my vielmi apieratyŭna vyrašajem, što nam rabić dalej. Bo byli i płany na rezidencyi i vystavy da kanca hoda, dy i ŭ našym Domie žyvuć i pa siońnia represavanyja tvorcy, jakim, atrymoŭvajecca, treba budzie iści na vulicu. Heta składana ŭsio, tym bolš, stolki ŭsiaho ŭžo zroblena. Na siońnia ŭ Domie zachoŭvajecca i šmat tvoraŭ mastactva, jakija zastalisia paśla pracy rezidencyj. Idziom zaraz na taki krok — źviartajemsia da ludziej pa dapamohu».
Pavodle słoŭ Siarhieja Doŭhušava, Dom tvorcaŭ užo sutykaŭsia z padobnaj situacyjaj: «Kali pačałasia vajna va Ukrainie, to, jak viadoma, taksama biełaruskija prajekty stali, tak by mović, dla šerahu partnioraŭ «nie ŭ temu», nam kazali: niama zaraz mahčymaściaŭ dla vas — i my terminova pačynali šukać vyjście z takoj historyi. Zapuścili zbor, sabrali za dva miesiacy, nas padtrymali, navat byli takija historyi, što miesiac apłočvali sami rezidenty, što žyli ŭ Domie, dy i ja, kali jašče pracavaŭ taksistam u ZŠA, taksama zakładaŭ niejkija svaje hrošy. Ale vyjšli z toj situacyi. Ahułam tendencyja takaja, što padtrymka kultury — heta zaŭsiody niaprostaja reč, tym bolš biełaruskaj kultury».
Apłata Doma tvorcaŭ — arenda i kamunalnyja płaciažy — ciahnie na 13 000 złotych (krychu bolš za 3000 jeŭra) na miesiac. «Hrošy patrebnyja ź vieraśnia. Abvieścili zbor na 40 000 złotych, kab u nas było niekalki miesiacaŭ na pošuk stałaha finansavańnia, dumaju, heta atrymajecca, bo nas šmat chto padtrymlivaŭ raniej. Zaraz u Domie žyvuć ludzi taksama, dźvie siamji, pryjeduć jašče mastaki, teatrały. Zaŭsiody na takoj idei hruntavalisia — kamu terminova patrebna (asabliva paśla raptoŭnaj evakuacyi ź Biełarusi), to možna pryjechać i pažyć tut ad adnaho da dvuch miesiacaŭ biaspłatna, zajmacca tvorčaściu pad dacham nad hałavoj», — kaža Siarhiej Doŭhušaŭ.
«Jość roznyja inicyjatyvy dapamohi paciarpiełym, ale, zdajecca, dapamohaj represavanym tvorcam u rehijonie zajmajemsia my adny. My musim im dapamahčy, asabliva tym, chto ekstrana źjechaŭ, apynuŭsia ŭ ciažkoj situacyi. Heta dobry padmurak dla tvorcaŭ, možna spynicca, ahledziecca, zajmacca svaim, a nie iści adrazu na hruzčyka, kurjera i h. d. Ja sam jak tvorca hetuju situacyju vielmi dobra razumieju. Zaraz, što praŭda, času na ŭłasna svaju tvorčaść značna pamienieła, šmat arhanizatarskaj pracy, dy voś takoha — niespadziavanaha», — zaznačaje zasnavalnik Doma tvorcaŭ.
Siarhiej Doŭhušaŭ ad siabie i ŭsioj kamandy Doma tvorcaŭ zaklikaje «ŭsich siabroŭ i ŭsich, kamu my dapamahli raniej, padtrymać nas u hety krytyčny momant, lubaja padtrymka i raspaŭsiud infarmacyi majuć vialikaje značeńnie».
Padtrymać zbor možna pa spasyłcy.
Padtrymać možna taksama praz nabyćcio karcin rezidentaŭ Doma tvorcaŭ pa spasyłcy.
Kamientary