Zasnavalnik i kiraŭnik Doma tvorcaŭ Siarhiej Doŭhušaŭ kaža, što krytyčnaja situacyja ŭźnikła raptoŭna.
«Našyja partniory skaracili padtrymku. Ź vieraśnia jany nie mohuć praciahnuć arendu. Za dva z pałovaj hady praz dom prajšło bolš za 300 tvorcaŭ u składanaj situacyi, u nas i zaraz žyvie dźvie siamji, a da novaha hoda zapłanavanyja niekalki rezidencyj i vystaŭ. My, zdajecca, adzinaja inicyjatyva, jakaja dapamahaje mienavita paciarpiełym ludziam mastactva», — raskazaŭ jon partału «Budźma».
Zasnavaŭ Dom tvorcaŭ u Varšavie ŭ śniežni 2021 hoda Siarhiej Doŭhušaŭ, biełaruski śpiavak, muzykant-multyinstrumientalist, etnohraf, vykładčyk, art-mieniedžar, zasnavalnik kulturnaha ruchu «Śpieŭny Schod», zasnavalnik i kiraŭnik Ustanovy raźvićcia tradycyjnaj biełaruskaj kultury «EtnaTradycyja» (Tradycyja), zasnavalnik Varšaŭskaha Volnaha Arkiestra, solny vykanaŭca i ŭdzielnik hurtoŭ Fratrez, Vuraj, Five-Storey Ensemble, TryNići (Biełaruś), Isna Trio (Polšča), Slavalachia (ZŠA).
Dom tvorcaŭ — heta nie šełtar, padkreślivaje Siarhiej Doŭhušaŭ. Tak, tvorcy ź Biełarusi mohuć pryjechać siudy, kab pažyć peŭny pieryjad, atrymać psichałahičnuju dapamohu, ale i papracavać, sustrecca z adnadumcami, prakansultavacca nakont realizacyi prajektaŭ, prademanstravać publicy vyniki pracy i h. d.
Zusim niadaŭna Dom tvorcaŭ abjaviŭ pra sprobu sistemnaha prasoŭvańnia biełaruskaha vyjaŭlenčaha mastactva na mižnarodnym uzroŭni, ale ŭ adzin momant paŭstała pahroza isnavańniu ŭłasna samoj inicyjatyvy dapamohi biełaruskim tvorcam u ciažkich abstavinach.
«Kali my terminova nie znojdziem srodki, my budziem vymušany spynić dziejnaść Doma tvorcaŭ užo ŭ najbližejšy miesiac, — kaža Siarhiej Doŭhušaŭ. — Za dva z pałovaj hady naš Dom u Varšavie staŭ biaśpiečnym nadziejnym miescam dla reabilitacyi, adnaŭleńnia sił represavanych biełaruskich tvorcaŭ. My stvaryli prastoru, u jakoj dapamahali mastakam, muzykam, aktoram i inšym tvorcam viartacca ŭ prafiesiju, adnaŭlać svaju dziejnaść u biaśpiečnych umovach, abmieńvacca dośviedam i papraŭlać svajo zdaroŭje paśla pieražytych traŭmaŭ.
Historyja Doma tvorcaŭ u Varšavie — heta 8 kulturnych rezidencyj, praź jakija prajšli bolš za 300 čałaviek ź Biełarusi. Dla pałovy ź ich Dom staŭ časovym miescam pražyvańnia i tvorčaści. Tut ža prachodzili kancerty, vystavy, adkrytyja lekcyi i inšyja mierapryjemstvy, stvaralisia prajekty, jakija padtrymlivali i raźvivali biełaruskuju kulturu za miažoj».
Siarhiej Doŭhušaŭ u intervju Budzma.org kaža, što «naša inicyjatyva tvorcaŭ zaŭsiody pracavała z roznymi donarami, fondami, sponsarami». «Płanavałasia finansavańnie da kanca hoda, ale adbyłosia skaračeńnie padtrymki. Tamu my vielmi apieratyŭna vyrašajem, što nam rabić dalej. Bo byli i płany na rezidencyi i vystavy da kanca hoda, dy i ŭ našym Domie žyvuć i pa siońnia represavanyja tvorcy, jakim, atrymoŭvajecca, treba budzie iści na vulicu. Heta składana ŭsio, tym bolš, stolki ŭsiaho ŭžo zroblena. Na siońnia ŭ Domie zachoŭvajecca i šmat tvoraŭ mastactva, jakija zastalisia paśla pracy rezidencyj. Idziom zaraz na taki krok — źviartajemsia da ludziej pa dapamohu».
Pavodle słoŭ Siarhieja Doŭhušava, Dom tvorcaŭ užo sutykaŭsia z padobnaj situacyjaj: «Kali pačałasia vajna va Ukrainie, to, jak viadoma, taksama biełaruskija prajekty stali, tak by mović, dla šerahu partnioraŭ «nie ŭ temu», nam kazali: niama zaraz mahčymaściaŭ dla vas — i my terminova pačynali šukać vyjście z takoj historyi. Zapuścili zbor, sabrali za dva miesiacy, nas padtrymali, navat byli takija historyi, što miesiac apłočvali sami rezidenty, što žyli ŭ Domie, dy i ja, kali jašče pracavaŭ taksistam u ZŠA, taksama zakładaŭ niejkija svaje hrošy. Ale vyjšli z toj situacyi. Ahułam tendencyja takaja, što padtrymka kultury — heta zaŭsiody niaprostaja reč, tym bolš biełaruskaj kultury».
Apłata Doma tvorcaŭ — arenda i kamunalnyja płaciažy — ciahnie na 13 000 złotych (krychu bolš za 3000 jeŭra) na miesiac. «Hrošy patrebnyja ź vieraśnia. Abvieścili zbor na 40 000 złotych, kab u nas było niekalki miesiacaŭ na pošuk stałaha finansavańnia, dumaju, heta atrymajecca, bo nas šmat chto padtrymlivaŭ raniej. Zaraz u Domie žyvuć ludzi taksama, dźvie siamji, pryjeduć jašče mastaki, teatrały. Zaŭsiody na takoj idei hruntavalisia — kamu terminova patrebna (asabliva paśla raptoŭnaj evakuacyi ź Biełarusi), to možna pryjechać i pažyć tut ad adnaho da dvuch miesiacaŭ biaspłatna, zajmacca tvorčaściu pad dacham nad hałavoj», — kaža Siarhiej Doŭhušaŭ.
«Jość roznyja inicyjatyvy dapamohi paciarpiełym, ale, zdajecca, dapamohaj represavanym tvorcam u rehijonie zajmajemsia my adny. My musim im dapamahčy, asabliva tym, chto ekstrana źjechaŭ, apynuŭsia ŭ ciažkoj situacyi. Heta dobry padmurak dla tvorcaŭ, možna spynicca, ahledziecca, zajmacca svaim, a nie iści adrazu na hruzčyka, kurjera i h. d. Ja sam jak tvorca hetuju situacyju vielmi dobra razumieju. Zaraz, što praŭda, času na ŭłasna svaju tvorčaść značna pamienieła, šmat arhanizatarskaj pracy, dy voś takoha — niespadziavanaha», — zaznačaje zasnavalnik Doma tvorcaŭ.
Siarhiej Doŭhušaŭ ad siabie i ŭsioj kamandy Doma tvorcaŭ zaklikaje «ŭsich siabroŭ i ŭsich, kamu my dapamahli raniej, padtrymać nas u hety krytyčny momant, lubaja padtrymka i raspaŭsiud infarmacyi majuć vialikaje značeńnie».
Padtrymać zbor možna pa spasyłcy.
Padtrymać možna taksama praz nabyćcio karcin rezidentaŭ Doma tvorcaŭ pa spasyłcy.
«Pračytajcie jaje historyju». Łukašenku daviałosia apraŭdvacca pierad Pucinym za hieorhijeŭskija stužki11
Kamientary