Jak mahła b vyhladać sustreča z paetam Todaram Klaštornym, rasstralanym u 1937 hodzie
U Noč paetaŭ vyjšaŭ «Film ab spatkańni z (nie)rasstralanym u 1937-m hodzie paetam Todaram Klaštornym».
Todar Klaštorny (1903-1937) — vybitny biełaruski paet, jaki byŭ adnym z 108 pradstaŭnikoŭ biaźlitasna rasstralanaj intelihiencyi va ŭročyščy Kurapaty ŭ Minsku ŭ noč z 29 na 30 kastryčnika 1937 hoda. Samamu starejšamu z zabitych, prazaiku i publicystu Janku Niomanskamu, spoŭniłasia 47 hadoŭ, a siarod samych maładych — paet i pierakładčyk Julij Taŭbin (26 hadoŭ), litaraturny krytyk Piotr Chatuloŭ (25 hadoŭ), piedahoh i školny nastaŭnik Ivan Žyłucki (25 hadoŭ).
«Publicystyčna-mastascki film «Todar» ja by chacieŭ adnieści da žanru paetyčnaj fantastyki. Adnojčy ja ŭjaviŭ, što spatkaŭsia z Todaram Klaštornym — paetam, jakoha zabiŭ stalinski režym, a razam ź im jašče bolš za sotniu vybitnych dziejačaŭ biełaruskaj kultury i navuki. Padčas našaha spatkańnia ŭ nas adbyłasia razmova pra los biełaruskaści, pra rolu litaratury ŭ našym žyćci i pra toje, što represii suprać biełaruskaści nie spynieny dahetul», — apisvaje film jaho aŭtar — pradziusar i błohier Aleś Čachoŭski.
Jaho samoha ŭžo druhi raz buduć sudzić zavočna, a siońnia stała viadoma, što instahram-staronku Čachoŭskaha pryznali ekstremisckaj.
U roli Todara Klaštornaha źniaŭsia akcior Illa Jasinski. Scenar napisała piśmieńnica Hanna Złatkoŭskaja.
Chvala stalinskich represij doŭžyłasia z 1929 pa 1938 hod i zakranuła bolš za 500 vybitnych dziejačaŭ biełaruskaj kultury.
29 kastryčnika štohod biełarusy ŭsiaho śvietu ŭšanoŭvajuć pamiać zahinułych paetaŭ u šmatlikich haradach. Raniej Noč rasstralanych paetaŭ pravodzili i ŭ Kurapatach, ale apošnija hady praz represii takija mierapryjemstvy stali niemahčymyja.
«Noč rasstralanych paetaŭ». Raskład i adrasy mierapryjemstvaŭ pa ŭsim śviecie
Łukašenkaŭcy ŭpieršyniu za doŭhi čas pakazali Viktara Babaryku13
Kamientary