Biełaruskaja hłybinia

Jon adkryvaje hłybokaje i stojenaje, viedaje, što ŭ zmroku, i śviatło žyvie ź Im.
Daniła 2:22

U turmie adzin mudry čałaviek skazaŭ mnie: «Nie pytaj siabie ŭ niavoli — «Za što?». Spytaj — «Dziela čaho?».

Dziela čaho Hospad daje tabie kryž času i prastory, novy pačatak kaardynataŭ u žyćci, novych ludziej, novyja vobrazy i padabienstvy Svaje? Čym ačyściać, adnoviać i napoŭniać jany tvajo serca?

U paraŭnańni z Małym Sitnam u Kuplinie śviatlej.

Rajonnyja Pružany čyścieńkija, vymiecienyja, u kvietački.

tut usio-taki Zachodniaja Biełaruś, niama sicienskaha adčaju.

I hłybinia.

«Šyrokaja ruskaja duša, — skazaŭ praź Ivana Karamazava najhłybiejšy rasiejski piśmieńnik i biełarus Dastajeŭski, čyjo rodavaje hniazdo Dastojeva ŭ hadzinie jazdy ad Kuplina, — ja b zvuziŭ».

Dyk voś, nakolki rasiejskaja duša šyrokaja, nastolki biełaruskaja hłybokaja — jak biełaruskaja pakuta, biełaruskaje ciarpieńnie, biełaruskaje bałota.

Tut — patajemnaja hłybinia: pad Biełaviežskaj Puščaj u savieckija časy raźmiaščalisia stratehičnyja aeradromy, nacelenyja na Jeŭropu. U samaj takoj biełaruskaj hłybini biez adzinaha strełu zrujnavali najvialikšuju impieryju zła: Viskuli taksama ŭ Pružanskim rajonie.

Uvohule, heta bieraściejskaje navakolle pamiž Paleśsiem i Litvoj, pamiž Biełaviežaj i Vyhanaščanskimi bałotami — Pružany, Biaroza, Ivacevičy, Kobryn — hłybokaje. Hłybokaje, jak mahutnaść rodu Sapiehaŭ, čyj zamak u Ružanach uražvaje padziemjami ŭ niekalki pavierchaŭ, pryznačanymi dla vialikalitoŭskich skarbaŭ; jak unikalny tenar Michasia Zabejdy-Sumickaha, uradženca tutejšych Šejpičaŭ; jak tysiačy narodnych miełodyjaŭ sa zboru pružanca Ryhora Šyrmy; jak bałady Andreja Makareviča z «Mašyny času», čyje dziady z vakolicaŭ Maleča; jak 600 tamoŭ prozy Juzafa Krašeŭskaha, čyj rod kaliści vałodaŭ Starym Kuplinam; jak chrypły kryk, vyrvany z samaha serca Uładzimira Vysockaha, čyje prodki — ź Sialca Biarozaŭskaha rajona; jak vierlibry Alesia Razanava (z taho ž Sialca); jak bas Anatola Papanava, viaźnia z «Chałodnaha leta 53-ha» i «vaŭka» z multfilma «Nu, pačakaj!», čyja matula pieradała synu niepaŭtorna jomisty tutejšy vyhavar; jak pierakłady Vasila Siomuchi ź blizkaha chutara Jasieniec, asabliva kali čytaješ Słova Božaje ŭ Siomuchavym pierakładzie; jak viera ksiandza Vincenta Hadleŭskaha (miastečka Porazava adsiul rukoj padać), adnaho z zasnavalnikaŭ BNR i BCHD, taho samaha ksiandza, što raspačaŭ imšu pa-biełarusku i byŭ rasstralany ŭ Traściancy hiestapaŭcami ŭ noč na Rastvo 1942 h.; jak viedańnie Biblii biełaruskimi baptystami, čyjoj stalicaj jość Kobryn; jak udych voli Tadevuša Kaściuški ź Mieračoŭščyny, za paŭsotni kiłamietraŭ adsiul; jak miascovyja tarfianyja bałoty, u adnym ź jakich, Hatča-Vosaŭskim, znajšli adzinaje ŭ Biełarusi pramysłovaje radovišča burštynu; jak pružanski antyałkaholny ruch sialanaŭ 1846—1848 hh., što pierakinuŭsia na susiednija hubierni; jak zdrada Aziefa, uradženca vioski Łyskava, kiraŭnika bajavoj arhanizacyi eseraŭ, jaki arhanizoŭvaŭ zabojstvy vyšejšych čynoŭ impieryi i adnačasova «zdavaŭ» paplečnikaŭ; i, urešcie, jak biezdań pa-dzieńnia kursa biełaruskaha rubla paśla sychodu pružanskaha vyłučenca, Piatra Piatroviča Prakapoviča...

I voś Hospad daje akunucca ŭ hetuju hłybiniu — akunucca razam z sotniami nasielnikaŭ kuplinskaj «chimii», naviednikami i milicyjantami.

Dziela čaho — jość čas padumać. Čas adkryć novyja cudy ŭ zvykłym, zabytym i zaniadbanym.

* * *

Pavieł Sieviaryniec, palityk, piśmieńnik. Suzasnavalnik Maładoha Frontu, paśla Biełaruskaj Chryścijanskaj Demakratyi. Asudžany na try hady «chimii» pa spravie tak zvanych «masavych biesparadkaŭ» — tak łukašenkaŭcy nazyvajuć pratesty z patrabavańniem demakratyi i spraviadlivaści, što adbylisia ŭ dzień vybaraŭ 19 śniežnia. Adbyvaje pakarańnie ŭ Kuplinie Pružanskaha rajona.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0