«Это же поэт Янка Купала, несравненно более ценный, нежели не одна держиморда». Альбом Вінцэнта Станкевіча раскрывае факты біяграфіі песняра

Знаёмства Вінцэнта Станкевіча з Янкам Купалам адбылося ў 1905 годзе ў маёнтку Яхімоў­шчына і перарасло ў трывалае сяброўства ў фальварку Акопы, дзе малады інжынер, спе­цыяліст па сілікатнай прамысловасці, сустрэў ужо знакамітага паэта, рэдактара «Нашай Нівы».

У гэтай чароўнай мясціне, званай «беларускай Швейцарыяй», ён стаў сведкам росквіту купалавага таленту, магчыма, адным з першых чытачоў створаных тут цудоўных рамантычных паэм «Бандароўна», «Яна і я», «Магіла льва» і камедыі «Паўлінка».

З набліжэннем фронту да Вільні ў жніўні 1915 года Янка Купала як рэдактар «Нашай Нівы» прымае цяжкае рашэнне – закрывае газету і выязджае ў эвакуацыю.

Светлай па­дзеяй асабістага жыцця паэта, стагоддзе якой адзначаецца сёлета, стала яго вянчанне 23 сту­дзеня 1916 года ў касцёле святых Пятра і Паўла ў Маскве з Уладзіславай Станкевіч, даўняй знаёмай, прафесійным педагогам, аўтарам вершаў для дзяцей.

Жонка стала вернай спадарожніцай паэта, пасля трагічнай гібелі мужа – збіральніцай яго творчай спадчыны, рассеянай па свеце ўжо ў час Другой сусветнай вайны, стваральнікам і першым дырэктарам музея Янкі Купалы.

Вінцэнт Станкевіч і Янка Купала служылі разам

У 1916 годзе Янку Купалу прызвалі ў войска. Вінцэнт Станкевіч служыў афіцэрам у 16-м ваенна-дарожным атрадзе Другой арміі Паўночна-Заходняга фронту. Цудоўна ўсведамляючы значэнне паэта для Беларусі, ён паспрыяў накіраванню свайго сябра і сваяка ў гэтую часць. Поспех яго хадайніцтву забяспечыла, верагодна, і вядомасць паэта ў коле ваеннага кіраўніцтва.

Павялічыць

На карысць гэтага сведчыць выпадак у чакальні першага класа Віленскага вакзала ў Мінску ў 1917 годзе, пра які ведаем з успамінаў Вінцэнта Станкевіча і яго сястры. Калі камендант станцыі падпалкоўнік Мясаедаў хацеў загадаць Купалу пакінуць залу, бо як падпрапаршчык не мае права тут знаходзіцца, генерал Васілій Гурка, звяртаючыся да Мясаедава, даслоўна сказаў:

«Я разрешил господину Янку Купале пребывать в этом зале, вы не знаете кто это такой! Это же известный ценимый белорусский поэт Янка Купала, несравненно более ценный человек, нежели не одна держиморда, хотя бы и в мундире подполковника»,

і папрасіў прабачэння ва Уладзіславы Луцэвіч, якая праводзіла мужа і брата.

Вінцэнт Станкевіч і Янка Купала служылі разам і тое, што яны абодва бачылі на беларускіх землях, праз якія прайшлі франты Першай сусветнай вайны, мы можам убачыць на старонках унікальнага альбома фотаздымкаў, зробленых Вінцэнтам Станкевічам.

Павялічыць

Альбом змяшчае 57 чорна-белых здымкаў, адзін з якіх аздабляе яго вокладку. Сярод іншых ёсць здымкі з такімі подпісамі:

«Видъ моста со шлюзами на р.к. Нарочь въ д. Ганута

Мост въ дер. Осиповичи во время весеннего разлива

Выемка на дороге оз. Нарочь – Брусы

Видъ разрушенной церкви германскимъ снарядомъ при д. Коссута

Мостъ и дамба на уч. Вилейка – Сосенка

Мостъ и дамба на дорогѣ Илья – Вязынь»

Ёсць надпіс чарнілам у дзевяць радкоў, зроблены рукой В. Станкевіча: «В годах I Мировой войны в военно-дорожном отряде Янка Купала принимал участие в постройке мостов на реках Белорусии в 1916–1918 годах, снимки делал начальник 16 отряда инженер В.Ф. Станкевич».

Здымкі можна пабачыць у музеі

Часткова алічбаваныя фотаздымкі з альбома Вінцэнта Станкевіча прадстаўленыя ўвазе наведнікаў стацыянарнай экспазіцыі Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы ў мультымедыйным раздзеле, прысвечаным жыццю і творчасці паэта ў час Першай сусветнай вайны.

Адзінаццаць алічбаваных здымкаў з альбома ўвайшлі ў перасоў­ную выставу «Я – шлях, якому век няма спакою» (Жыццё і творчасць Янкі Купалы ў гады Першай сусветнай вайны). Яна экспанавалася на пляцоўках Беларусі, Літвы, Расіі. Паўсюль альбом Вінцэнта Станкевіча выклікаў вялікую цікавасць наведнікаў, навукоўцаў, краязнаўцаў і, найбольш, – жыхароў адлюстраваных на здымках мясцін.

Таму факсімільнае выданне альбома Вінцэнта Станкевіча як каштоўнага сведчання рэчаіснасці на Беларусі ў гады Першай сусветнай вайны ёсць у планах музея, як і спадзяванне, што гэтая ініцыятыва будзе падтрыманая.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0