Маладзечанскі краязнаўца захоўвае гаршчок, зроблены з падбітага танка
Краязнаўца з Краснага пад Маладзечнам Сяргей Старыкевіч мае ў сваёй сямейнай калекцыі ўнікальны прадмет посуду, які быў зроблены ў незвычайных абставінах неўзабаве пасля вайны, піша «Маладзечанская газета».
«З гэтага алюмініевага гаршка яшчэ калісьці ела кашу мая бабуля па мамінай лініі, якая жыла ў Мясаце, — расказаў краязнаўца. — А я з яго ў дзяцінстве курэй паіў. У свой час гэты гаршчок зрабіў стрыечны брат бабулі Сяргей Ульчыц, якога называлі майстрам на ўсе рукі і мясцовым Кулібіным. У роднай вёсцы Ласі ў яго былі ўласныя кузня, млын. Там жа ён займаўся і ліцейнай вытворчасцю».
Пра тое, як гэтая справа тут развівалася, краязнаўца даведаўся ад самога майстра, а таксама па ўспамінах мясцовых жыхароў.
«Ліцейку» Ульчыц нібыта зрабіў яшчэ да вайны, але тады была зусім невялікая вытворчасць. Хоць прадукцыя разыходзілася добра. Калі ў Красным закрылі базар, то майстар вазіў яе прадаваць у Гарадок, а вяртаўся з цэлым возам збожжа.
Пасля вайны ж «ліцейка» не толькі не зачыніліся, а наадварот, для яе з'явілася шмат сыравіны — падбітай вайсковай тэхнікі. Па словах краязнаўца, 4 сакавіка 1947 года выйшла пастанова Маладзечанскага аблвыканкама аб арганізацыі Красненскага прамкамбіната. Спачатку думалі наладзіць вытворчасць у Ласях, але вырашылі, што гэта вельмі маленькая вёсачка, таму перанеслі яе ў Краснае. «Ліцейку» наладзілі ў падвале габрэйскага цаглянага дома, які ацалеў пасля вайны. Там працавалі дзесяць майстроў.
Адным з гэтых майстроў дзядуля Сяргея Старыкевіча па матчынай лініі Ігнат Аляксандравіч. Ён быў сталяром і рабіў спецыяльныя формы. Менавіта ад яго Сяргей Старыкевіч і пачуў гісторыю, што пры вызваленні Краснага было падбіта некалькі амерыканскіх і брытанскіх танкаў, у якіх было вельмі шмат алюмініевых дэталяў. Рабочыя ліцейнай вытворчасці разбіралі іх на запчасткі і выкарыстоўвалі для далейшых патрэб, у тым ліку для вырабу посуду.
Сяргей Старыкевіч сцвярджае, што гаршчок, які захаваўся ў яго сям'і, быў зроблены акурат з тых танкаў.
«Гэтая пасудзіна бракаваная, — кажа ён. — Таму што сценка выгнутая. Прадаць такую было немагчыма. Некандыцыю аддавалі работнікам вытворчасці».
У пасляваенныя гады мясцовая ліцейная вытворчасць дасягнула сапраўднага росквіту. Краязнаўца знайшоў дакументы, якія пацвярджаюць, што ў 1949 годзе выйшла яшчэ адна пастанова Маладзечанскага аблвыканкама аб арганізацыі вытворчасці дзіцячых алюмініевых цацак. Але з часам гэтая дробная «ліцейка» сышла на нішто.
Азаронак напісаў пра палітэмігранта — пасля гэтага брата і бацьку таго кінулі за краты2
Каментары