Медыкі ўпершыню зафіксавалі смерць чалавека ад «алергіі на мяса», выкліканай кляшчом
Здаровы 47‑гадовы мужчына, пілот авіякампаніі, раптоўна памёр пасля сямейнага барбекю. Ускрыццё не выявіла ніякіх паталогій. І толькі паглыбленая экспертыза, праведзеная ў спецыялізаваным навуковым цэнтры, паказала сапраўдную прычыну: за смерцю стаяў звычайны ўкус кляшча.
Пра выпадак, які адбыўся ў ЗША, расказвае выданне IFLScience. Усё пачалося летам 2024 года, калі мужчына з сям'ёй быў у паходзе. Аднойчы ўвечары, прыкладна праз чатыры гадзіны пасля таго, як ён з'еў стэйк з ялавічыны, у яго пачаліся моцныя болі ў жываце, ірвота і дыярэя. На наступны дзень яму палепшала, і сям'я вырашыла не звяртацца да доктара.
«Як бы мы патлумачылі, што адбылося?» — разважалі яны. Аднак сам мужчына прызнаўся аднаму з сыноў: «У той момант я думаў, што паміраю».
Праз два тыдні адбылася фатальная падзея. На барбекю каля 15:00 ён з'еў гамбургер. У 19:20 мужчына пайшоў у ванны пакой. Неўзабаве сын знайшоў яго там без прытомнасці. На падлозе былі сляды цяжкага прыступу рвоты. Медыкі, якія прыехалі неўзабаве, спрабавалі яго рэанімаваць на працягу дзвюх гадзін, але ў 22:22 зафіксавалі смерць. Першапачатковая экспертыза не паказала нічога падазронага, і смерць прызналі «раптоўнай невытлумачальнай».
Жонка загінулага не магла змірыцца з афіцыйным заключэннем. Яна звярнулася па дапамогу да сябра-доктара, які, у сваю чаргу, звязаўся з камандай даследчыкаў з Універсітэта Вірджыніі. Узначальваў яе доктар медыцыны Томас Платс-Мілс (Thomas Platt-Mills) — чалавек, які першым у свеце адкрыў і апісаў так званую алергію на мяса, ці, па-навуковаму, альфа-гал-сіндром (АГС).
АГС — гэта сур'ёзная, патэнцыйна смяротная алергія на малекулу цукру галактоза-α-1, 3‑галактоза (альфа-гал), якая змяшчаецца ў мясе большасці млекакормячых (ялавічыне, свініне, бараніне), а таксама ў сліне кляшчоў віду «самотная зорка» (Amblyomma americanum), якія водзяцца ў паўднёвых, усходніх і цэнтральных частках ЗША. Гэтай малекулы няма ў арганізме чалавека.
Аналіз крыві паказаў выразныя прыкметы АГС і цяжкай анафілактычнай рэакцыі. Спачатку жонка загінулага сцвярджала, што ў гэтым годзе кляшчы мужа не кусалі. Але потым яна ўспомніла, што летам на яго шчыкалатках было каля тузіна ўкусаў, падобных на ўкусы «чыгераў» (кляшчоў-чырванацелак, сямейства Trombiculidae), якія моцна свярбелі.
Гэта і стала вырашальнай зачэпкай. Спецыялісты патлумачылі: на ўсходзе ЗША пад выглядам бяскрыўдных «чыгераў» (chigger) часта хаваюцца лічынкі кляшча «самотная зорка». Большасць людзей не ўспрымае іх як кляшчоў, хаця менавіта яны і выклікаюць смяротную алергію.
Калі такі клешч кусае чалавека, з яго слінай у арганізм трапляе малекула альфа-гал. Імунная сістэма распазнае яе як чужародны элемент і пачынае выпрацоўваць антыцелы, «запамінаючы» ворага.
Наступны раз, калі чалавек з'ядае чырвонае мяса, яго імунная сістэма пачынае біць трывогу і запускае магутную алергічную рэакцыю. Сімптомы могуць вар'іравацца ад крапіўніцы і ацёку вуснаў да ўдушша і анафілактычнага шоку, як у выпадку з амерыканскім пілотам.
Галоўная небяспека сіндрому альфа-гал — адкладзеная рэакцыя. У адрозненне ад большасці харчовых алергій, якія праяўляюцца амаль імгненна, у выпадку АГС сімптомы ўзнікаюць праз 3‑6 гадзін пасля ўжывання мяса. Чалавек можа нават не звязаць свой начны прыступ з вячэрнім стэйкам.
Варта адзначыць, што далёка не кожны ўкус кляшча «самотная зорка» прыводзіць да развіцця алергіі, і дакладнай статыстыкі наконт гэтага пакуль няма. Аднак, паводле ацэнак, маштаб праблемы значна большы, чым здаецца: толькі ў ЗША ад гэтага сіндрому могуць пакутаваць да 450 тысяч чалавек.
Сам выпадак быў апісаны ў навуковым часопісе Journal of Allergy and Clinical Immunology.
Каментары