«Pra heta naš načalnik šakaładnaha cecha ŭžo hadoŭ dziesiać maryŭ…» — namieśnik hienieralnaha dyrektara pa vytvorčaści SAAT «Kamunarka» Taćciana Sajhanava pakazvaje šeść vielizarnych mašyn u nievialikim pamiaškańni šakaładnaha cecha. Maštabnaja madernizacyja adnoj z najbujniejšych kandytarskich fabryk krainy dajšła da adnaho z samych važnych, choć i nie samych prykmietnych dla spažyŭca etapaŭ.
Kab šakaład «rastavaŭ ŭ rocie», davodzicca papracavać młynam i konš-mašynam. «Važna zrabić šakaład drobnadyrpiersnym, adnarodnym. U «Kamunarki «heta było prablemaj apošnich hadoŭ 10. My nie mahli dasiahnuć vysokaj stupieni drabnieńnia — traplalisia krupinki, byli narakańni», — tłumačyć Sajhanava.
Asnoŭnyja kampanienty šakaładu — kakava ciortaja, i kakava-alej — papiarednie źmiešvajucca, da ich dadajuć astatnija kampanienty, i masa traplaje na drabnieńnie — na piativałkovyja młyny. «Vałam nieabchodna datykacca — litaralna mikron pavinny być pamiž imi, a za 10 hadoŭ jany znasilisia, pamiž imi pavialičylisia zazory. Naturalna, masa zdrabniałasia niedastatkova. Davodziłasia vykarystoŭvać dadatkovyja młyny, pa 12—18 hadzin krucić masu, zatračvajučy na heta enierhiju, i ŭsio roŭna patrebnuju stupień drabnieńnia — 92% dla zvyčajnaha šakaładu, 98% i vyšej dla desiertnaha — možna było atrymać ź ciažkaściu», — raspaviadaje namieśnik dyrektara.
A samy važny praces pry vytvorčaści šakaładu — kanšyravańnie. «Kanšyravańnie — heta i pieramiešvańnie, i tempieryravańnie, i aeracyja adnačasova. U masie adbyvajucca takija fizika-chimičnyja pracesy, pry jakich vydalajucca niepatrebnyja kisłoty, kietony, aldehidy (vodar, što łunaje nad zavodam — heta i jość tyja samyja kietony i aldehidy). Dla hłazury praces doŭžycca 6 hadzin, dla šakaładu — 12 hadzin», — tłumačać na vytvorčaści.
Zamiena troch piacivałkovych młynoŭ i troch konš-mašyn akazałasia spravaj niaprostaj — i darahoj, i nadzvyčaj pracajomkaj. I konš, i młyn — heta abstalavańnie vahoj da vaśmi ton. Demantaž staroha i mantaž novaha, italjanskaha i hiermanskaha, abstalavańnia zaniaŭ try miesiacy. Usiaho ŭ cech ŭnieśli amal 50 ton abstalavańnia na sumu bolš za miljon jeŭra. Jak atrymałasia ŭciahnuć u ścipłaje pamiaškańnie šeść vielizarnych mašyn, niemahčyma ŭjavić. «Ścianu łamali i kranami uciahvali. Piakielnaja praca. Piakielnaja», — kažuć na pradpryjemstvie.
Uskładniała zadaču toje, što hetyja try miesiacy rabić šakaład i šakaładnuju hłazuru na fabrycy nie mahli. Pryjšłosia pracavać na pryvaznych šakaładnych masach, hublajučy ŭ rentabielnaści. «Heta taki podźvih, na jaki advažyŭsia naš hienieralny dyrektar i što dazvoliła nam zrabić vialiki krok napierad», — adznačaje Taćciana Sajhanava.
Zaraz abstalavańnie ŭžo zapuščana. «I kali raniej na drabnieńnie šakaładnaj masy sychodziła 10 hadzin, to ciapier da 4-ch. Roźnica ŭ jakaści šakaładnych mas vielmi prykmietnaja. Naš šakaład uźlez na vierchniuju prystupku», — ciešycca namieśnik dyrektara. Surjoznymi tempami ruchajecca i abnaŭleńnie asnoŭnych vytvorčych linij. Novaja linija pa vypusku šakaładu z bujnymi dadatkami ŭžo prymacavanaja naležnym čynam. Dackaja linija, jakaja abyšłasia ŭ 4,5 młn jeŭra, zmoža vypuskać 7 ton šakaładu ŭ źmienu — zaraz na dvuch linijach 15 ton šakaładu možna vyrabić, tolki pracujučy ŭ try źmieny. Akramia standartnych dadatkaŭ u vyhladzie arechaŭ na «Kamunarcy» abiacajuć i dadatki-»razynki» — ad apielsinavaj cedry i želejnych šarykaŭ da sušanych čarnic z salonym arachisam. Liniju miarkujuć zapuścić užo ŭ siaredzinie lipienia.
A ŭ kastryčniku «Kamunarka» rychtujecca atrymać mahutnuju mohulnuju liniju, zdolnuju vydavać u hadzinu 1,5 tony cukierak, jakija adlivajucca ŭ kruchmał, — nuhi, tofi, žele ŭ žele. Abyšłasia linija ŭ 6,3 młn jeŭra.
Surjoznaja pierabudova čakaje i karamielny cech. Jon zajmaŭ płošču kala 1,5 tysiačy kv. m, i vypuskali tut da 60 ton pradukcyi ŭ sutki. Pastupova ź piaci linij u ekspłuatacyi zastałosia tolki dźvie. Ciapier u cechu vyrazali ŭsio abstalavańnie. Paśla rekanstrukcyi dźvie pracoŭnyja linii ŭ cech viernuć, a zamiest astatnich troch buduć linii šakaładnyja. Ad byłych karamielnych mahutnaściaŭ zastaniecca ŭ lepšym vypadku pałova — spažyŭcy va ŭsim śviecie ŭsio čaściej addajuć pieravahu šakaładu.
Kamientary