Paet Dźmitryj Strocaŭ zaklikaŭ ruskuju kulturu ŭ Biełarusi da śviadomaha «samaŭmaleńnia» dziela adradžeńnia biełaruskaści
«Kienozis — zadača ruskamoŭnych u Biełarusi».
U časy kali ŭ Rasii kvitnieje ruski šavinizm, rezkim kantrastam prahučaŭ hołas značnaha ruskamoŭnaha paeta ź Biełarusi Dźmitryja Strocava.
Na «Dniach ruskaj knihi i ruskamoŭnych litaratur u Paryžy» jon dvojčy paŭtaryŭ nastupnyja tezisy:
«Pieršaje, pra što siońnia treba kazać, — heta pra kienozis ruskaj movy ŭ Biełarusi, pra kienozis jak pra ŭśviadomlenuju zadaču, ab novaj madeli pavodzin, ab samaŭmaleńni ruskaha ŭ situacyi pamiežža, u situacyi sustrečy z druhoj moŭnaj stychijaj — biełaruskaj, — 51-hadovy Dźmitryj Strocaŭ pierakazaŭ źmiest svaich vystupaŭ u siabie ŭ fejsbuku. — Nieabchodna zabycca pra jakuju-kolviek baraćbu za ŭpłyŭ, ab spabornictvie, ab prajavach «miakkaj» siły.
A siła jość i voś jakaja: u dzievianosta vypadkach sa sta, kamunikacyja ź dziećmi i padletkami ŭ biełaruskich dziciačych sadkach i škołach viadziecca na ruskaj movie, va ŭsich vyšejšych navučalnych ustanovach vykładańnie viadziecca na ruskaj movie, amal u sta vypadkach televizijnaje i radyjoviaščańnie — na ruskaj, haziety i časopisy — amal usie na ruskaj, knihi ŭ kniharniach praktyčna ŭsie na ruskaj movie.
Niemahčyma paŭpłyvać na kamiersantaŭ, jakija zmahajucca za rynki, ale my, litaratary, pavinny ŭśviadomić svaju adkaznaść. Z našaha papuščalnictva, z-za našych kryŭdaŭ biełaruskaja mova moža raptam źniknuć u Biełarusi, jak užo adbyłosia ź idyš, jaki jašče ŭ siaredzinie minułaha stahodździa byŭ adnoj ź dziaržaŭnych moŭ u Savieckaj Biełarusi. Nieabchodna sastupalnaja kamunikacyja, uvažlivaja sustreča ź biełaruskaj słaviesnaściu, nieabchodna aktyŭna pierakładać biełaruskich aŭtaraŭ na ruskuju, prapahandavać biełaruskuju litaraturu, pryciahvać biełarusaŭ da ŭdziełu ŭ rasijskich prajektach ŭsiudy, dzie tolki možna.
I my pavinny dapamahčy tym rasiejskamoŭnym aŭtaram Biełarusi, jakija jašče nie zusim adarvalisia ad karanioŭ, pierajści z ruskaj na biełaruskuju. Heta hodna, heta pa-chryścijansku, heta — kienozis. Nielha sknarničać», — padsumoŭvaje Strocaŭ.
Dźmitryj Strocaŭ — paet-mietafizik, siabar Biełaruskaha PEN-Centra, i vydaviec (vydaviectva «Vinahrad»). Pravasłaŭny viernik, jon vydaje šmat nieprybytkovaj biełaruskamoŭnaj pravasłaŭnaj litaratury.
Kienozis — heta teałahičny termin, jaki aznačaje achviarnaje i prynižanaje sychodžańnie boha ŭ śviet, ź lubovi da ludziej, ad hreč. κένωσις — spustašeńnie.
Sam Strocaŭ maje rasiejskija karani. Pa prafiesii jon architektar, skončyŭ Biełaruski politechničny instytut. Jon tata Andreja Strocava.
Zaklik Strocava da śviadomaha samaŭmaleńnia ruskaj kultury ŭ Biełarusi, zaklik da ruskamoŭnych biełarusaŭ viartacca da movy svaich praščuraŭ — kaštoŭny maralny žest, redkasny na płaniecie, dzie čaściej adbyvajecca vajna kultur.
«Budzie zdymać maštabnyja prajekty z saboj u hałoŭnaj roli». Što dumajuć pra novaha ministra kultury Čarnieckaha jaho kalehi?1
Kamientary