Vijahra, supierklej i antybijotyk: top-7 rečaŭ, jakija byli vynajdzienyja absalutna vypadkova
Štodnia my vykarystoŭvajem dziasiatki i navat sotni roznych pryładaŭ, rečyvaŭ, praduktaŭ i inšych rečaŭ, pra historyju ŭźniknieńnia jakich navat nie zadumvajemsia. Nad raspracoŭkaj niekatorych ź ich šmat pracavali inžyniery i navukoŭcy, u toj čas jak inšyja byli vynajdzienyja zusim vypadkova.
1. Pienicylin
U 1928 hodzie brytanski bakteryjołah Alaksandr Fleminh ahladaŭ pakinutyja u łabaratoryi kubki Pietry, u jakich była kałonija stafiłakokaŭ. U adnym z kubkaŭ jon zaŭvažyŭ niešta niezvyčajnaje: bakteryi paźbiahali ŭčastkaŭ, na jakija trapili spory pleśnievaha hryba. Paźniej z štamu adnaho z hryba vidu Penicillium byŭ atrymany pieršy ŭ śviecie antybijotyk, jaki pa siońnia zachoŭvaje miljony žyćciaŭ. A Fleminh u svoj čas atrymaŭ Nobieleŭskuju premiju.
2. Mikrachvalevaja pieč
U 1945 hodzie inžynier amierykanskaje kampanii Raytheon, jakaja śpiecyjalizavałasia na vytvorčaści vajskovaj techniki, Piersi Spensier daśledavaŭ skanstrujavany im vypramieńvalnik zvyšvysokačastotnych mikrachvalaŭ, jakija pryznačalisia dla radara supraćpavietranaj abarony. Paśla niejkaha pieryjadu pracy Spensier vyrašyŭ padsiłkavacca šakaładnaj cukierkaj, što była ŭ jahonaj kišeni. Niečakana navukoviec zaŭvažyŭ, što cukierka nahrełasia i pieratvaryłasia ŭ šakaładnuju pastu.
8 kastryčnika 1945 hoda Piersi Spensier zarehistravaŭ patent na aparat dla pryhatavańnia ježy pry dapamozie elektramahnitnych chvalaŭ.
Čytajcie taksama: Jak pracuje mikrachvalevaja pieč i čamu ŭsie dumajuć, što ŭ SSSR jany byli zabaronienyja.
3. Vijahra
Pieršapačatkova preparat siłdenafił, viadomy pad handlovaj markaj «Vijahra», byŭ sintezavany kampanijaj Pfizer z metaj palapšeńnia kryvacioku ŭ mijakardzie i lačeńnia stenakardyi i išemičnaje chvaroby serca. Adnak u 1992 hodzie padčas kliničnych vyprabavańniaŭ było vyjaŭlena, što jahony ŭpłyŭ na sardečny kryvaciok — minimalny, u toj čas jak upłyŭ na kryvaciok u vorhanach małoha taza — maksimalny.
4. Tekstylnaja zašpilka
Adnojčy šviejcarski inžynier Žorž de Miestral źviarnuŭ uvahu na hałoŭki łopuchu, što pryčapilisia da poŭści jahonaha sabaki. Miestral vyvučyŭ ich pad mikraskopam, i akazałasia, što jany trymajucca pry dapamozie maleniečkich kručkoŭ, jakija čaplajucca za adzieńnie abo futra. Niekalki hadoŭ inžynier ekśpierymientavaŭ z roznymi tkaninami i, narešcie, vynajšaŭ viadomyja ŭsim lipučki ź niejłonu.
Technałohija była karysnaj, ale zdabyła sapraŭdnuju papularnaść, tolki kali astranaŭty prahramy Apałon pačali ź jaje dapamohaj zamacoŭvać pradmiety ŭ biazvažkaści.
5. Supierklej
Rečyva «cyjanaakryłat» było vypadkova vynajdziena ŭ 1942 hodzie Hary Kuvieram, jaki ŭ 1942 hodzie sprabavaŭ stvaryć prazrysty płastyk dla aptyčnych prycełaŭ. Adnak atrymanaje rečyva praz zališniuju klejkaść było zabrakavanaje. U 1951 hodzie amierykanskija daśledčyki padčas pošukaŭ termaŭstojlivaha pakryćcia dla kabin źniščalnikaŭ vypadkova vyjavili ŭłaścivaść cyjanaakryłatu tryvała sklejvać roznyja pavierchni. Tady Kuvier acaniŭ mahčymaści rečyva, i ŭ 1958 hodzie jano ŭpieršyniu pastupiła ŭ prodaž pad handlovaj markaj «Supier klej».
6. Renthienaŭskaje vypramieńvańnie
U 1895 hodzie niamiecki prafiesar fiziki Vilhielm Konrad Renthien pracavaŭ z katodnaju trubkaj, zakrytaj ščylnym kardonam, i vyjaviŭ dziŭnaje śviačeńnie, vyklikanaje rečyvam pobač z trubkaj. Tak navukoŭca zrazumieŭ, što z trubki zychodzić nieviadomaje raniej vypramieńvańnie, jakoje potym u niekatorych krainach atrymała nazvu renthienaŭskaha, a ŭ niekatorych — iks-vypramieńvańnia.
7. Tefłon
Tefłon — zapatentavanaja nazva rečyva politetraftoretylen, što było adkrytaje ŭ 1938 hodzie doktaram Rojem Płankietam, jaki sprabavaŭ stvaryć novy vid chłorftorvuhlarodu. Adnojčy jon zazirnuŭ u marazilnuju kamieru, dzie stajała jomistaść z ekśpierymientalnym uzoram hazu, i vyjaviŭ, što haz źnik, a na dnie zastalisia ślady biełaha rečyva, vyvučyŭšy jakoje Płankiet zrazumieŭ, što jano tuhapłaŭkaje i moža pasłužyć dobraj zmazkaj.
Tefłon maje redkija fizičnyja i chimičnyja ŭłaścivaści i ŭ naš čas šyroka ŭžyvajecca ŭ technicy i pobycie.
Kamientary