Siońnia adbyłasia sustreča pasła RF u Biełarusi Michaiła Babiča z ekanamistam, hramadzkim dziejačom Jarasłavam Ramančukom. Pavodle Ramančuka adnoj z temaŭ razmovy była jaho niadaŭniaja publikacyja ŭ «Biełaruskim partyzanie»: «Romančuk o rośsijskom «my vas kormim»: Eto łoż!». Paśla zaviaršeńnia sustrečy Jarasłaŭ Ramančuk raspavioŭ pra jaje ŭ interviju Svabodzie.
— Hutarka praciahvałasia amal dźvie hadziny. Heta była razmova dvuch ludziej, jakija nazirajuć za ekanamičnymi pracesami. Hutarka była vielmi hruntoŭnaja, z detalami, z arhumentacyjaj. My abmiarkoŭvali, što staić za biełaruskimi zajavami ab suverenitecie, za rasiejskimi zajavami ab sajuznaj dziaržavie. Ja chacieŭ zrazumieć rasiejski punkt hledžańnia.
— Vy ŭ svaim artykule na «Partyzanie» faktyčna napisali, čto zajavy pasła, i nia tolki jaho, što Rasieja kormić Biełaruś — heta chłuśnia. Vy jaho nazvali chłusam, jak by źniavažyli. A jon heta spakojna ŭspryniaŭ?
— Heta nie źniavaha. Heta vysnova z tych damovaŭ, jakija padpisanyja i dziejničajuć pamiž Biełaruśsiu i Rasiejaj. Pasoł skazaŭ, što rasiejskija prapanovy ab zbližeńni ŭ miežach «sajuznaj dziaržavy» — myty, padatki, hrošy — vynikajuć z tych zapatrabavańniaŭ, jakija stavić biełaruski bok. Padatkovy maneŭr — heta suverennaja sprava Rasiei. I ja tut ź im pahadžusia.
Rasieja datuje svaich pramysłoŭcaŭ na 1%. Biełaruski bok kaža — davajcie i nam pad 1%, my ž u adzinaj sajuznaj dziaržavie.
Ale kali dziaržava adzinaja, to pavinnyja być i adzinyja normy kantrolu za pierasoŭvańniem tavaraŭ.
Kali rasiejski bok kaža — davajcie my sumiesna zmahacca z kantrabandaj, biełaruski bok adkazvaje — davajcie vy budziecie zmahacca ŭ siabie, a my — u siabie.
Hetyja roznyja padychody faktyčna vynikajuć z roznych interpretacyjaŭ «sajuznaj dziaržavy». Biełaruski bok maje pretenzii na peŭnyja formy padtrymki z boku rasiejskaha biudžetu.
Ja krychu lepš zrazumieŭ pazycyju pasła i rasiejskaha ŭradu. Pavodle ich, Rasieja i tak šmat čaho robić dla Biełarusi: padtrymlivaje biełaruskich vytvorcaŭ, puskaje ich na rasiejski rynak, pradaje bolš tannyja enerhanośbity.
Niezrazumieła dla rasiejcaŭ, čamu biełaruski bok pretenduje na takuju padtrymku, jakuju majuć rasiejskija vytvorcy. Pavodle Kanstytucyi RF, takaja padtrymka moža davacca vyklučna rasiejskim kampanijam.
Rasiejcy adkazvajuć: vy možacie pretendavać na takuju padtrymku, kali vy staniecie pa sutnaści rasiejskimi. A heta ŭžo abražaje biełaruski bok, my ž niezaležnaja dziaržava.
— Jarasłaŭ, vy skazali, što vam stała bolš zrazumieła, čaho choča Rasieja. Ministar zamiežnych spravaŭ Uładzimier Makiej paviedamiŭ, što rasiejski ŭrad nakiravaŭ biełaruskamu svaje prapanovy ab pahłybleńni intehracyi ŭ miežach sajuznaj dziaržavy. Z razmovy z Babičam vam stała zrazumieła, čaho rasiejcy chočuć u ideale?
— My nie abmiarkoŭvali palityčnyja pytańni. Na ŭzroŭni ekanomiki pazycyja pasła, pavodle jaho heta pazycyja i Pucina — Rasieja pytajecca ŭ Biełarusi: što vam treba, čaho vy chočacie? Kali vy chočacie mieć kredyty, jak rasiejskija vytvorcy, kali chočacie, kab košty na enerhanośbity byli jak u rasiejskich spažyŭcoŭ — tady treba hladzieć na sajuznuju dziaržavu jak na pravavy mechanizm ažyćciaŭleńnia hetaha. Kali vy, biełarusy, chočacie pracavać pavodle schiemy EAES — davajcie pracavać pa joj. Dyk tak i skažycie.
— Dyk a jaki źmiest tych prapanovaŭ, jakija atrymaŭ Miensk z Maskvy, pra jakija kazaŭ ministar Makiej?
— Biełaruski bok maje prapanovy pa pramysłovaj palitycy. Kab rasiejski ŭrad zabiaśpiečvaŭ umovy zbytu biełaruskaj pradukcyi hetak ža, jak heta robić biełaruski bok u svajoj krainie. Ale rasiejski ŭrad, Pucin hetaha nia mohuć rabić.
Ci voś pytańnie — udzieł u tenderach, biełaruskich kampanijaŭ — u rasiejskich, rasiejskich — u biełaruskich. Tut my bačym nieparaŭnanalnuju pieravahu, jakuju maje biełaruski ekspart u RF. Rynkavaści tut nie chapaje. Biełaruski bok miarkuje, što Pucin maje takuju ž ekanamičnuju ŭładu ŭ Rasiei, jak Łukašenka ŭ Biełarusi. Adsiul šmat sprečak i nieparazumieńniaŭ. Palityčny kantekst i praviły hulni zusim roznyja. Złučyć vužaku i vožyka ŭ adzinuju harmaničnuju systemu niemahčyma.
Babič zakranuŭ taksama pytańnie ahrarnaj palityki. Jon nahadaŭ, što Rasieja zabiaśpiečvaje svaimi vytvorcami 85% rynku sielhaspradukcyi. Pavodle jaho kali Biełaruś budzie nastojvać na schiemach, jakija zachavalisia z časoŭ Dziaržplanu, to praz 3-5 hadoŭ dla biełaruskich vytvorcaŭ miesca na rasiejskim rynku nia budzie.
— Paśla taho, jak u śniežni letaś premjer RF Dźmitryj Miadźviedzieŭ vystupiŭ sa svaimi intehracyjnymi prapanovami, adrazu prahučaŭ adkaz Miensku — faktyčnaje «nie». Było patłumačana, što heta šlach da pahłynańnia Biełarusi, čaho Biełaruś nia choča. Spadar pasoł, Rasieja, razumiejuć, što adkaz Biełarusi — heta «nie». Ci jany ličać, što hetaje «nie» — heta kakiectva, handal?
— Pasoł padkreśliŭ, što nichto ŭ Rasiei — ni Pucin, nichto inšy — nia stavić pad sumnieŭ i pahrozu suverenitet Biełarusi. Babič padkreśliŭ, što prapanova ab adzinaj valucie, jakaja hučała z vusnaŭ ministra Siarhieja Łaŭrova i inšych rasiejskich čynoŭnikaŭ — heta šlach. Maskva razumieje, što heta praces, heta prahučała amal hetak ža, jak pra heta kaža i biełaruski Nacbank, i rasiejski Centrabank. Jany kažuć, što da adzinaj valuty treba prajści doŭhi šlach intehracyi systemnych instytutaŭ.
Ja spytaŭ pasła — pra jaki supolny rynak elektraenerhii možna havaryć, kali vy nie puskajecie da siabie elektraenerhiju ź BiełAES? Pasoł adkazaŭ — my canu budaŭnictva AES źnizili ŭdvaja, sabiekošt elektraenerhii atrymlivajecca 4 centy. Što my jašče možam sastupić, kab zrabić lepšyja ŭmovy dla biełaruskaha boku? — spytaŭ pasoł.
Patrebny dyjaloh pamiž navukoŭcami, ekanamistami, kab bolš praŭdy było ŭ dvuchbakovych adnosinach. Kłubok uzajemnych pretenzijaŭ taki vialiki, što rasiejski bok interpretuje heta jak admovu navat ad zony svabodnaha handlu. A biełaruski bok interpretuje heta jak rasiejskaje žadańnie pahłynuć Biełaruś.
Ja skazaŭ pasłu, što my pažynajem płady praktyki apošnich 15 hadoŭ, kali razmaŭlali pamiž saboj čynoŭniki, palityki i manapalisty, a niama prysutnaści ŭ hetym dyjalohu ekanamistaŭ i pradstaŭnikoŭ hramadzianskaj supolnaści.
— Asabliva ŭ pramovach Babiča ŭskosna prysutničaje niejki alternatyŭny varyjant, maŭlaŭ, my hatovyja mieć spravy ź Biełaruśsiu, jak z paŭnacenym zamiežžam — z suśvietnymi cenami na ŭsie tavary i pasłuhi, mytniami i h. d. Rasiejcy prynamsi dumajuć pra taki varyjant? Na pieršy pohlad Biełaruś nie hatovaja da jaho. A rasiejcy hatovyja?
— Pavodle Babiča, u Rasiei niama dakładnaha ŭjaŭleńnia pra toje, jakimi stasunki pavinnyja być u ideale. Bo heta zaležyć ad taho, jak heta bačycca Biełarusi.
My damovilisia stvaryć ekspertnuju hrupu, jakaja b padrychtavała dakład ab stanie biełaruska- rasiejskich ekanamičnych adnosinaŭ, kab rabić niejkija vysnovy dziela realizacyi pryncypaŭ svabody pierasoŭvańnia — tavaraŭ, pasłuhaŭ, kapitału i pracoŭnaj siły.
Kamientary