Kamunisty pieramahajuć u Małdovie ŭžo treci raz zapar, pačynajučy z 2001 hodu. Čamu raniej heta nie vyklikała takich masavych i burlivych pratestaŭ?
Kamientuje rasijski palitołah, supracoŭnik Instytutu Jeŭropy Rasijskaj akademii navuk, prafiesar Dźmitry Furman. Jon – składalnik zbornika “Małdova i Rasija. Hramadstva i dziaržavy”, jaki byŭ vydadzieny pazaletaś.
— Kamunisty sapraŭdy pieramahajuć u Małdovie ŭžo treci raz zapar, pačynajučy z 2001 hodu. Čamu raniej heta nie vyklikała takich masavych i burlivych pratestaŭ?
Furman: Treba ŭličvać, što
ŭ Małdovie i asabliva ŭ Kišynevie moładź, i asabliva studenckaja, vielmi lohkaja na padjem. Heta inšaje asiarodździe, inšaja psychalohija, čym, skažam, u Maskvie,dzie moładź nie źjaŭlajecca palityčnym faktaram. Jany buntavali, mitynhavali šmat razoŭ, byli maratony mitynhaŭ, jakija praciahvalisia ŭ Kišinevie 100 dzion.
Razryŭ pamiž Kišynevam i astatniaj Małdovaj značna bolšy, čym u inšych krainach.Taki razryŭ zaŭsiody jość, i Miensk, i Maskva, i Kijeŭ taksama adroźnivajucca ad pravincyi, ale ŭ Małdovie hety razryŭ značna bolšy, bo maładaja
małdoŭskaja intelihiencyja, skancentravanaja ŭ stalicy, nia tolki bolš palityčna pravaja, jana maje inšuju nacyjanalnuju identyfikacyju, jany ličać siabie rumynami,tym časam jak sialanskaja masa praciahvaje ličyć siabie małdavanami. Tut bolš hłyboki razryŭ. U Kišinevie na praciahu apošnich hadoŭ prarumynskija nastroi išli ŭharu. Dva hady tamu ŭ stalicy pravyja pieramahli na miascovych vybarach i ŭziali pad kantrol kišineŭski municypalitet. I čakańni ŭ suviazi z hetymi parlamenckimi vybarami byli vielmi vysokimi. Hetaja kancentracyja prarumynskich nastrojaŭ i vialikich čakańniaŭ źmieny ŭłady ŭ stalicy i sparadzili taki ŭsplosk.
— Na vaš pohlad, ciapierašnija padziei ŭ Kišinevie mohuć stać druhim vydańniem ukrainskaha Majdanu 2004 hodu?
Furman: Davajcie pahladzim, jakija adroźnieńni ad Majdanu. Pa-pieršaje, na Majdanie było zrazumieła, chto idzie da ŭłady, byli symbaličnyja asoby, jakija tady byli razam – Juščanka i Cimašenka. Małdoŭskaja apazycyja vielmi raściarušanaja, adnosiny ŭnutry jaje vielmi kiepskija. Jana bolš padobnaja da našaj rasiejskaj pravaj, jakaja ni ŭ jakich abstavinach nia moža abjadnacca.
Pa-druhoje,
va Ŭkrainie sprečka išła pra niekalki adsotkaŭ hałasoŭ. Było zrazumieła, što prykładna pałova krainy – na baku Majdanu. U Małdovie pravyja, pavodle aficyjnych dadzienych, razam atrymali 35%.Nu, ujavim sabie, što nasamreč – 40%. Ale heta nie 50 na 50.
Treci momant – toje, što Majdan byŭ nadzvyčaj arhanizavany, tam ničoha nie hramili, jak ciapier u Kišynevie.
I narešcie čaćviortaje. Usio ž pra falsyfikacyi na ŭkrainskich vybarach niedvuchsensoŭna zajaŭlali zachodnija naziralniki. Tam była vyraznaja padtrymka z boku Zachadu. Tut, nakolki ja razumieju, jaje niama.
Było b dobra, kali b małdoŭskija ŭłady pajšli na sastupki apazycyi i pieraličyli hałasy ŭ asobnych sprečnych akruhach. Heta byŭ by pryhožy chod. Ale ja nia dumaju, što kali b heta było zroblena, vynik by atrymaŭsia supraćlehły.
Taćciana Zareckaja bolš nie estonskaja startapierka. Ciapier jana sprabuje stać pasiarednicaj inviestaraŭ u Saudaŭskaj Aravii25
Kamientary