Siońnia — Jabłyčny Spas

Pravasłaŭnyja śviatkujuć 19 žniŭnia, Pieramianieńnie Haspodniaje — abo Jabłyčny Spas.

Niezadoŭha da Hałhofy, Isus Chrystos uźniaŭsia z tryma apostałami — Piotram, Jakubam i Janam — na haru Tabor u Halilei, dzie «pieramianiŭsia pierad imi. Abličča Jahonaje zaźziała, byccam sonca, a vopratka stałasia biełaj jak śviatło». Apostały pabačyli, jak praroki Illa i Majsiej havorać sa Zbaŭcam. «I voś śvietłaja chmara pakryła ich, i z chmary byŭ čutny hołas, jaki kazaŭ: «Heta Syn Moj luby, jakoha Ja ŭspadabaŭ: Jaho słuchajcie!», ‑‑ staić u Jevanhielli.

Ličycca, što na Tabory Chrystos upieršyniu pakazaŭ ludziam Svaju Boskuju sutnaść. Vučni asensavali, što pierad imi nie prosta prarok, ale sam Hospad. Ličycca, što siońniašniaje śviata nahadvaje viernikam pra nieabchodnaść duchoŭnaha pieramianieńnia i ŭdaskanaleńnia.

Na Spasa u cerkvach śviancali jabłyki i inšuju sadavinu. U hetaje śviata robicca pabłažka tym, chto trymajecca Splenskaha postu — dazvolena spažyvać rybu i vino.

nn.by

19 žniŭnia — Druhi Spas: Jabłyčny, Spasaŭka, Ispas

Pryjšoŭ Piatrok — apaŭ listok, pryjšoŭ Ilja — apała dva, pryjšoŭ Spas — pajšło leta ad nas.

Kali busły nie adlatajuć da Spasa, to zima budzie miakkaja i ciopłaja.
Pryjšoŭ Ispas — biary rukaŭki ŭ zapas.
Druhi Spas šubu prypas.
Jaki druhi Spas, taki i studzień.
Kali busły nie adlatajuć da Spasa, to zima budzie miakkaja i ciopłaja.
Pryjšoŭ Ispas — biary rukaŭki ŭ zapas.
Druhi Spas šubu prypas.
Jaki druhi Spas, taki i studzień.

Jabłyčny Spas. U abradavaj praktycy słavian ušanavańnie jabłykaŭ znajšło adlustravańnie ŭ adnym z hałoŭnych śviataŭ, jakoje zakančvała cykł letnich sielskahaspadarčych rabot.

Staradaŭnija padanni śviedčać, što ŭ dzień Jabłyčnaha Spasa Haspodź ador‑vaje dušy ŭsich pamierłych dziaciej rajskimi jabłykami — pieršymi pładami novaha ŭradžaju.

Adsiul uznikła rehłamientujučaje praviła ŭ žycci žančyn, u jakich pamierli dzieci. Im zabaraniałasia jesci jabłyki novaha ŭradžaju da Jabłyčnaha Spasa, kab spačatku «na tym śviecie» Haspodź pačastavaŭ dzietak rajskimi jabłyčkami, i tolki paśla hetaha žančyny mahli jesci jabłyki sami. Tamu žančyny, jakija stracili dziaciej, ranicaj 19 žniŭnia pavinny byli sarvać niekalki jabłykaŭ, adniesci ich u chram, aśviacić, zaniesci na mohiłki i pakłasci na mahiły pamierłych dziaciej i tolki paśla hetaha mahli jesci ich sami. U tym vypadku, kali mahiła dziciaci daloka ci navat nieviadoma dzie znachodzicca, nieabchodna było aśviečany jabłyk pakłasci na lubuju dziciačuju mahiłu ci pakinuć ich u chramie.

Isnavała pavierje, što na tym śviecie dzieciam, baćki jakich da Druhoha Spasa nie jaduć jabłyki, dajuć padarunki (siarod jakich i rajskija jabłyki), a tym dzieciam, baćki jakich pakaštavali jabłykaŭ — nie.

U hety dzień aśviečanyja jabłyki niesli na mohiłki i kłali na mahiły ŭsim pamierłym prodkam.

U hety dzień u carkvie aśviačali płady novaha ŭradžaju, miod, chlebnaje kałośsie: «Spas — usiamu čas». I siońnia ad starych ludziej možna pačuć: da Druhoha, Jabłyčnaha Spasa, nielha jesci nijakich pładoŭ, akramia ahurkoŭ. I tolki paśla aśviačeńnia ŭ chramie dazvalajecca ŭžyvać u ježu jabłyki, hrušy, slivy i inš. Aśviečanyja kałasy i nasieńnie zachoŭvali da nastupnych zasievak.

U staradaŭnija časy ŭ vioskach i haradach było pryniata ŭ hety dzień viezci vazami jabłyki ŭ carkvu.

Zdavion viadoma tradycyja, kali bahatyja ludzi, jakija mieli vialikija sady, častavali jabłykami biednych, chvorym dasyłali ich da chaty. Z tymi, chto nie vykonvaŭ hetaha zvyčaju, hrebavali navat razmaŭlać.

U dzień Jabłyčnaha Spasa zapiakali jabłyki, piakli pirahi, bliny ź jabłykami, hrybami i jahadami — z usim, čym adorvaje nas aharod, sad, les. Pirahi dla hetych śviataŭ piakli zaŭsiody z posnaha ciesta.

Aksana Katovič, Janka Kruk, Źviazda

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0