Fraza «Źmicier Daškievič zatrymany» stała ŭžo nastolki zvykłaj, što my amal nie zadumvajemsia, jaki kałasalny štodzionny podźvih siamji Źmitra i Nasty staić za joju. A tym časam usio ich žyćcio hetym prasiaknutaje. Siońnia Źmitru ahučyli novy prysud — jašče hod kałonii. Zhadvajem archiŭny tekst pra siamju Daškievičaŭ.
Dziacinstva ŭ Minsku i Mahadanie
Pryhody Źmitra pačalisia jašče ŭ dziacinstvie: jon naradziŭsia ŭ 1981 hodzie ŭ Jelsku, ale zarehistravali jaho na małoj radzimie taty — u vioscy Kušniary, što pad Ivacevičami.
Pieršyja hady maleńki Źmicier uvohule pravioŭ u Mahadanskaj vobłaści, dzie jaho baćki pracavali žurnalistami. U 1986 hodzie siamja viarnułasia ŭ Biełaruś i pasialiłasia ŭ Starych Darohach, dzie Źmicier skončyŭ škołu. Paśla jon vučyŭsia ŭ Hrodzienskim sielskahaspadarčym instytucie (kinuŭ praź niekatory čas) i ŭ Vilenskim piedahahičnym univiersitecie. U litoŭskaj VNU Daškievič vyvučaŭ biełaruskuju fiłałohiju, ale dypłom atrymaŭ tolki praz vosiem hadoŭ paśla pačatku vučoby, prajšoŭšy praz šmatlikija zatrymańni i turmu.
Budučaja žonka Źmitra Nasta Pałažanka naradziłasia i vyrasła ŭ Minsku. Vučyłasia ŭ škołach spačatku ź niamieckim, paśla z estetyčnym uchiłam, zatym vučyłasia ŭ Jeŭrapiejskim humanitarnym univiersitecie na fakultecie fiłasofii i palityčnych navuk.
Małady Front
I Źmicier, i Nasta byli aktyŭnymi ŭdzielnikami Maładoha Frontu — patryjatyčnaha ruchu moładzi, ładzili akcyi i mierapryjemstvy. Pryčym Pałažanka stała siabram MF jašče 14-hadovaj školnicaj.
Ź ciaham času Daškievič uznačaliŭ arhanizacyju, a Nasta stała jaho namieśnicaj.
Ich abaich nieadnarazova zatrymlivali, karali sutkami, štrafami, ale heta nie strymlivała maładych ludziej.
Tady cisk na ich uzmacniŭsia.
Na ŭsie prapanovy adkazvaŭ admovaj
Uvosień 2006 hoda Źmicier byŭ zatrymany i asudžany na hod i šeść miesiacaŭ kałonii za «dziejnaść ad imia niezarehistravanaj arhanizacyi» (u parušeńnie svaich ža zakonaŭ, łukašenkaŭcy arhanizacyju rehistravać admaŭlalisia).
Nasta i tut padtrymlivała Źmitra: daviedaŭšysia pra kryminałku, jana abviaściła haładoŭku ŭ znak pratestu.
Padčas źniavoleńnia Źmitra sudzili jašče raz: jon admoviŭsia śviedčyć suprać 16-hadovaha Ivana Šyły. Za heta Daškieviču pahražali nakinuć jašče 6 miesiacaŭ, ale skončyłasia štrafam. U 2008 hodzie jon vyjšaŭ na volu.
18 śniežnia 2010 hoda, za dzień da Płoščy, Daškieviča znoŭ schapili siłaviki. Jaho abvinavacili ŭ bojcy z čałaviekam na vulicy — žurnalisty raskapajuć, što nasamreč heta byŭ raniej sudzimy ahient MUS — i ŭ 2011 asudzili na 2 hady kałonii, zatym dadali jašče hod jak «złosnamu parušalniku». Na ŭsie prapanovy napisać prašeńnie ab pamiłavańni na imia Łukašenki Źmicier adkazvaŭ admoŭna, u vyniku adbyŭ svoj termin całkam.
Daškievič padčas suda ŭ 2011 hodzie
Paśla Płoščy-2010 asudzili i Nastu: abvinavacili va ŭdziele ŭ masavych biesparadkach, amal dva miesiacy pratrymali ŭ SIZA KDB. U lutym 2011-ha Nastu tam zmusili padpisać papieru ab supracoŭnictvie sa śpiecsłužbami. Vyjšaŭšy na svabodu, jana sama paviedamiła heta, dadaŭšy, što nijakaj «ahienturnaj pracy» nie viała.
U vyniku Nastu sudzili, dali hod kałonii z adterminoŭkaj na hod. Ale jana nie źbirałasia cicha siadzieć doma — ładziła akcyi ŭ padtrymku Źmitra, dvojčy jaje za heta karajuć sutkami. Nasta nie bajałasia rabić heta navat pad umoŭnym terminam, ryzykujučy ŭ vyniku sama trapić u kałoniju.
Šlub u kałonii
U śniežni 2012 hoda Źmicier i Nasta pažanilisia. Adbyłosia heta prosta ŭ turmie ŭ Hrodnie, na nastupny dzień paśla Naradžeńnia Chrystovaha. Tak Nasta Pałažanka stała Nastaj Daškievič.
Ale było ŭ ich i sapraŭdnaje viasielle, śviatkavańnie zładzili, kali Źmicier vyzvaliŭsia. Jano prajšło na padvorku carkvy Jana Pradvieśnika.
Heta nie prosta ščaślivaja, heta, možna skazać, idealnaja siamja. Siońnia ŭ Źmitra i Nasty čaćviora małych dziaciej.
«Cieślary»-miecenaty
Źmicier — taki čałaviek, jaki nie curajecca nijakaj pracy. U pačatku 2000-ch razam ź siabrami raznosiŭ harbatu i kavu na minskim Červieńskim rynku, vaziŭ ź Vilni kaladnyja cacki i sam pradavaŭ ich na kirmašach, staviŭ dźviery.
A apošnija hady Daškievič, niby śviaty Jazep, vyrablaŭ meblu. Jaho drevaapracoŭčuju majsterniu «Cieślary» viedaŭ uvieś Minsk. Pryčym častku zarobku Źmicier niaźmienna pieraličvaŭ na padtrymku biełaruskamoŭnych kulturnych prajektaŭ.
«Sprava patryjotaŭ»
U sakaviku 2017 hoda prajšli zatrymańni pa «Spravie patryjotaŭ» (Frau A., «Bieły lehijon», voś heta ŭsio). Schapili i Źmitra. Nasta jeździła pa adździaleńniach milicyi ŭ pošukach muža, padčas čaho jaje samu ledź nie zatrymali, razam z žonkami inšych zatrymanych davała impravizavanuju pres-kanfierencyju prosta la mašyny, ź jakoj skrali Daškieviča.
U vyniku Daškievič vyjšaŭ na volu praź miesiac, z abvinavačvańniami ŭ padrychtoŭcy masavych biesparadkaŭ. A ŭvosień spravu prosta zakryli.
Abarona Kurapataŭ
Kurapaty zaŭsiody byli dla Źmitra asobnym bolem. I jon išoŭ abaraniać pamiać zabitych tam biełarusaŭ kožny raz, kali heta patrabavałasia.
A patrabavałasia vielmi časta.
U 2017 hodzie ŭ Kurapatach aktyŭna pratestavali demakratyčnyja aktyvisty i prosta žychary damoŭ, jakija stajać pobač. Bo praz darohu ad uročyšča, na ziamli, jakuju niadaŭna vyvieli z achoŭnaj zony, vyrašyli pabudavać biznes-centr.
I Źmicier, i Nasta Daškievičy brali aktyŭny ŭdzieł u pratestach suprać budoŭli.
Pratestoŭcy načavali na budoŭli, prykoŭvali siabie kajdankami da techniki — i pieramahli. Zabudoŭščyk admoviŭsia ad placoŭki.
Za svaju aktyŭnaść Źmicier paciarpieŭ: byŭ zatrymany, paśla asudžany na troje sutak za «parušeńnie paradku ŭ praviadzieńni masavych mierapryjemstvaŭ».
Nastu ž za ŭdzieł u abaronie hetaj ziamli zavočna asudzili i pakarali štrafam.
U 2018 hodzie šerah aktyvistaŭ, u tym liku i Źmicier Daškievič, pačynajuć nieści vartu kala sumnaviadomaha restarana «Pajedziem pajadzim», jaki adkryŭsia ŭ Kurapatach. Jany dziažurać kala bramy restarana ź biełaruskimi ściahami, nahadvajuć klijentam pra toje, u jakim trahičnym miescy adkryli kabak.
Z taho času amal kožnuju piatnicu Źmicier pryjazdžaŭ u Kurapaty i praciahvaŭ svaju vartu.
U tym ža 2018 hodzie Źmicier arhanizavaŭ kampaniju pa ŭstalavańni vialikich draŭlanych kryžoŭ u Kurapatach. Ahułam aktyvisty pastavili 70 kryžoŭ vakoł uročyšča. Ale ŭ nastupnym hodzie Alaksandr Łukašenka zahadaŭ ich źnieści. Napiaredadni Vialikadnia nahnali rabočych i techniki, sami kryžy vyvieźli. Paźniej Minlashas ździekliva prapanoŭvaŭ usim achvotnym: kryžy možam viarnuć, kali pakažacie dakumienty, što jany vam naležać.
Za pratesty suprać znosu kryžoŭ Daškieviča i jašče niekalkich čałaviek zatrymali i pakarali štrafami.
Pieraśled paśla vybaraŭ-2020
U 2020-m Daškievič nie moh źmirycca z falsifikacyjami na vybarach i hvałtam paśla ich.
Uvosień 2020 Źmicier adsiedzieŭ 15 sutak u žudasnych umovach — abvinavacili ŭ niesankcyjanavanym pikiecie.
U 2021 hodzie Źmitra dvojčy zatrymali ŭ Kurapatach, padčas tradycyjnaj varty la restarana «Pajedziem pajadzim». U studzieni jaho pakarali 15 sutkami, u krasaviku asudzili ŭžo na 20. Źmicier padrabiazna raskazvaŭ, jak katujuć palityčnych: viaźniam zabaraniali mieć Bibliju, adbirali paścieli, nabivali kamiery ludźmi niby sardzinami.
Źmicier Daškievič: Jak łamajuć na Akreścina. Jak vyžyć u biełaruskaj turmie — «Tok»
U siaredzinie sakavika 2022-ha Źmitra razam z Nastaj vyklikali na dopyt, a napiaredadni Dnia Voli asudzili na 15 sutak. Z taho času jon za kratami.
Daškieviča asudzili ŭ lipieni 2022 hoda pa «narodnym» 342 artykule KK («Arhanizacyja i padrychtoŭka dziejańniaŭ, što hruba parušajuć hramadski paradak»). Jamu dali 1,5 hoda kałonii. Pa hetaj spravie sudzili i Nastu — 3 hady «chatniaj chimii».
Kali na Nastu zaviali kryminałku, jana była ciažarnaja.
«Kaliści ja davała Źmitru klatvu, što budu ź im i ŭ hory, i ŭ radaści. Viadoma, ja nie dumała ŭ hety momant, što pad hetymi słovami budzie ŭ tym liku adno sudovaje pasiadžeńnie, dzie nas buduć razam sudzić. Ale tak stałasia, — napisała jana ŭ fejsbuku. — Siońnia mianie vyklikali ŭ SK, dzie zrabili padazravanaj u «narodnym» 342 artykule. Situacyja, kaniečnie, dzikaja…
Niachaj Hospad trymaje i abaraniaje ŭsiu našu siamju i šmatpakutnuju Biełaruś».
***
U apošnim słovie na tym lipieńskim sudzie Źmicier źviartaŭsia da žonki:
«Nastačka, prabač mnie, što ja ciabie ŭ heta ŭciahnuŭ. Nie moh ujavić nikoli, što takoje moža z nami adbycca. Ja ŭvieś čas razvažaŭ, što ja niasu hety kryž, ale ja nie moh padumać u strašnym śnie, što ja ŭskładu hety kryž na ciabie. Daruj mnie, što ja tak mała dumaŭ pra ciabie.
Ja kachaju ciabie i malusia za ciabie i za našych dzietak, za niedanošanaha Daniilčyka našaha. Ty śviataja žančyna. Ja nie viedaju takich. Daruj, što ja padvioŭ ciabie».
Sioleta ŭ lipieni Źmicier musiŭ vyjści na volu, ale jaho pierazatrymali. Daškieviča asudzili nibyta za złosnaje niepadparadkavańnie patrabavańniam administracyi kałonii i dadali hod strohaha režymu.
«Jašče adzin pakutlivy hod pa ŠIZA, karcarach i izalatarach. Jašče adzin hod žyćcia z vyrvanym sercam», — napisała žonka Źmitra Nasta na svajoj staroncy ŭ fejsbuku.
Na sustrečy Snapkova ź biznesam adzin z zaprošanych zaklikaŭ źniać videazvarot «Nado!» Jak adreahavali astatnija?12
Kamientary