«Naš historyk kaža, što biełaruskaj nacyi nie isnuje». Tyktokier, jaki niaŭdała parazvažaŭ pra biełaruskuju movu, patłumačyŭ, čamu tak zrabiŭ
Adzin z tyktokaŭ Andreja Sierady vyklikaŭ škvał abureńnia — nie tolki ŭ Tyktoku, ale i ŭ Tvitary. «Naša Niva» pacikaviłasia ŭ treciakurśnika architekturna-budaŭničaha kaledža, čamu jon źniaŭ hety tyktok i ci nie škaduje, što jaho źniaŭ.
Andrej Sierada vučycca na 3 kursie u architekturna-budaŭničym kaledžy ŭ Minsku na dyzajniera. A jašče jon zdymaje tyktoki.
Jaho nik Weensdaay. U jaho 19 tysiač padpisčykaŭ, a asobnyja tyktoki nabirajuć da miljona prahladaŭ. Siarod takich, prykładam, «Lik Hrema nie taki ŭžo i maleńki!» i «Našaj Hałaktycy chutka pryjdzie kaniec!». «Prasoŭvaju navukpop u Biełarusi», — deviz jaho staronki. I voś adno ź videa jon pryśviaciŭ temie «Čamu biełaruskaja mova źnikaje».
«Mova — heta nie hodnaść nacyi, a sposab kamunikacyi, — skazaŭ jon u adnym z tyktokaŭ. — Jakoj by pryhožaj jana ni była, čym havorka bolš raspaŭsiudžanaja, tym lahčej nam kamunikavać. Ludzi sami vybirajuć havorku, na jakoj im zručna razmaŭlać. U śviecie jość šmat miortvych moŭ, na jakich nichto nie havoryć. I heta nie admianiaje akta ich pryhažości. Naprykład, łatyń. Toje, što mova pamiraje, heta narmalnaja źjava. Heta naturalny adbor, tolki ŭ płanie kamunikacyi», — razvažaŭ tyktokier.
Hety tyktok Andreja Sierady vyklikaŭ škvał abureńnia — nie tolki ŭ Tyktoku, ale i ŭ Tvitary. «Naša Niva» pacikavałasia ŭ treciakurśnika architekturna-budaŭničaha kaledža, čamu jon źniaŭ hety rolik i ci nie škaduje, što jaho źniaŭ.
«Ja sam biełarus, ničoha suprać biełaruskaj movy nie maju, — raskazaŭ Andrej Sierada «Našaj Nivie». — Prosta kazaŭ, čamu, na maju dumku, jaje stanovicca mienš.
Pačali pisać, što ja ŭvohule niejki rasijski ahient,
takija dumki ŭ niekatorych ludziej, ale ja prosta zapisaŭ tyktok, u jakim raskazaŭ, čamu biełaruskaja mova pamiraje. Što heta moža paviarnucca ŭ niejkim inšym klučy, takich dumak u mianie nie było.
U nas pazicyjanujuć, što biez movy my nie biełarusy, a ja skazaŭ, što mova — heta sposab kamunikacyi».
Ci dapuskaje Andrej, što ruskaja mova mahła być naviazana biełarusam?
«Naš prezident, mahčyma, idzie niešta ŭ bok Rasii. Ale ja pa-za palitykaj, kali što.
Hety rolik ź biełaruskaj movaj ja zdymaŭ prosta jak prykład, tam mahła być lubaja inšaja mova.
Mahčyma, heta ŭsio idzie z rasijskaha boku, ale ja ŭ heta ŭsio załazić nie budu.
Darečy, naš historyk kaža, što biełaruskaj nacyi nie isnuje. Usio heta častka Savieckaha Sajuza. Ale ja ŭ heta nie pahłyblaŭsia», — raskazvaje chłopiec.
U škole dla Andreja biełaruskaja mova była «zvyčajnym pradmietam». Vučyć jaje jamu składana nie było.
«U biełaruskaj litaratury asabliva niama čaho čytać. Uspaminaju, što byli tam Maksim Tank, Francišak Bahuševič, vieršy padabalisia. Ale ŭ asnoŭnym usio čytaŭ pa školnaj prahramie.
Da ludziej, jakija razmaŭlajuć na biełaruskaj, staŭlusia narmalna. Heta ich vybar.
Mova pavinna być u nacyi, ale jaje adnaŭleńniem pavinien zajmacca dakładna nie ja. Heta zadača ludziej, jakija va ŭładzie znachodziacca.
Kali ŭ ich intaresach praciah movy, to jany niejkimi siłami heta zrobiać. Kali prosta ludzi buduć heta prasoŭvać, ja nie dumaju, što ŭ ich niešta atrymajecca.
Dla pierachodu na biełaruskuju treba šmat hadoŭ. Našaje pakaleńnie ŭžo nie budzie razmaŭlać pa-biełarusku. Moža być, krychu nastupnaje i tolki našy ŭnuki, mahčyma, całkam», — ličyć tyktokier.
Andrej Sierada kaža, što ciapier jamu «pačać razmaŭlać na biełaruskaj budzie niazručna», tamu što jaho «nie buduć razumieć ludzi».
«U nas ža ŭ krainie bolšaść razmaŭlajuć na ruskaj. Maje videa nie buduć zalatać u tyktoku z-za taho, što budu razmaŭlać na biełaruskaj.
Biełaruskamoŭnych błohieraŭ ja nie hladžu, bo zručniej ruskich hladzieć», — kaža jon.
Dyk a sam Andrej jak ličyć, ci isnuje biełaruskaja nacyja?
«Napeŭna isnuje, ale ja navat nie viedaju, jak vam adkazać na hetaje pytańnie, ustrymajusia ad adkazu. Ja niekampietentny ŭ hetym pytańni», — padsumoŭvaje tyktokier.
Kamientary