Jak Łukašenka ni imknuŭsia paźbiehnuć strukturnych źmienaŭ u ekanomicy, jany adbyvajucca. Pra heta i inšaje Siarhiej Čały raspavioŭ u intervju jutub-kanału «Lampa».
Kali biełaruskaja ekanomika dasiahnie dna i jak jano budzie vyhladać
Ułady śćviardžajuć, što jany ŭžo jaho dasiahnuli, miarkujučy pa ich ekanamičnych danych. Mnie zdajecca, što heta krychu aptymistyčna. Pa taksama aptymistyčnych rasijskich prahnozach, dno ŭ ich budzie ŭ čaćviortym kvartale. U hetym kvartale, jaki z kastryčnika pačaŭsia. I heta davoli aptymistyčny pohlad. Bolšaść ekśpiertaŭ niaŭradavych u Rasii čakajuć bolš praciahłaj recesii.
Znoŭ ža, kožny raz davodzicca adkazvać na pytańnie, a što ŭ vašym ujaŭleńni dno? Kali kazać pra dynamiku VUP, to, napeŭna, maksimalnyja tempy padzieńnia my ŭžo bačyli. Jany byli pa 8—10% miesiac da miesiaca minułaha hoda.
Adaptacyja da niehatyŭnaha asiarodździa, źviazanaha z abrazańniem na 30—40% ekspartu va Ukrainu i Jeŭropu, častkova zamieniena ekspartam u Rasiju, heta značyć niejak ekanomika ŭsio roŭna ž adaptujecca da hetych rečaŭ. Heta adbyłosia — usie pahladzieli, što ničoha strašnaha niama.
Heta nasamreč važnaja vysnova, sens jakoj zaklučajecca ŭ tym, što ciapier nie 90-ja, u nas usio ž taki jość jakaja-nijakaja, ale ŭžo rynkavaja ekanomika. Heta nie askiepki savieckaj ekanomiki, jakija naohuł nie razumiejuć, jak žyć i jak pracavać bieź Dziaržpłana.
Tamu, viadoma, takija rečy pieražyvajucca praściej. Ale sens u tym, što heta na samaj spravie davoli bieznadziejnaja situacyja.
Treba razumieć, što ŭ nas jość dva typu kryzisaŭ, ź jakimi my sutykajemsia. Pieršyja kryzisy, uklučajučy 2009 hod, 2011 hod, hetyja devalvacyi — heta kryzisy byli pa madeli «ŭpaŭ — adcisnuŭsia», heta značyć nichto jašče nie paśpieŭ spałochacca, a jon užo skončyŭsia. A nastupnyja kryzisy, voś jaki pačaŭsia spadam 2015—16 hadoŭ, i kryzis, jaki adbyvajecca ciapier, — heta zusim inšyja kryzisy.
Tut hałoŭny łozunh uładaŭ «vy tam sami sabie ŭ skarbonku abo kišeniu pahladzicie», vyratavańnie tapielcaŭ — sprava ruk samich tapielcaŭ. Voś u čym prablema ciapierašnich kryzisaŭ.
I jany pryvodziać da vielmi niehatyŭnych nastupstvaŭ, jany zaciažnyja, jany naradžajuć vielmi surjoznyja strukturnyja źmieny.
I voś mienavita kryzis 2015—16 hadoŭ pryvioŭ da taho, što, naprykład, utvarylisia łakalnyja pastki biednaści, adstałyja 30 rehijonaŭ, jakich dahetul sprabujuć ratavać, prydumali čarhovuju plonnuju ideju, jak Łukašenka kazaŭ, «a davajcie my realizujem u kožnym rajonie pa adnym inviestycyjnym prajekcie nievialikim». Heta ŭsio — takoje palijatyŭnaje rašeńnie, dla čaho rašeńnia ŭ ich niama.
Na samaj spravie idzie dehradacyja. Idzie paharšeńnie struktury ekanomiki. Što b tam ni kazali, strukturnaja pierabudova, jakuju Łukašenka tak doŭha zabaraniaŭ, jana adbyvajecca.
Jana adbyvajecca šlacham spraščeńnia i prymivityzacyi ekanomiki. Paśladoŭna ŭsie hady za čas Łukašenki hublali ŭsio niekali technałahičnaje. Pierajšli narešcie da taho, što ŭ nas ułady pad muzyku «Raźvitańnie słavianki» adpraŭlajuć u Kitaj kantejniery z torfam, naprykład. Heta prosta žachliva. Ja razumieju, što kłasna, što jaho možna pradavać, ale raskažycie mnie paśla hetaha, što Biełaruś była niekali zboračnym cecham. Pradaje ciapier u Kitaj faktyčna hlebu.
I treba razumieć, što lepš nie budzie. U ramkach toj palityki i tych instrumientaŭ, jakija jość u Łukašenki, jamu naadvarot chaciełasia b vajennaha kamunizmu. Jon kožny raz havoryć ab hetym: u nas niama vajennaj mabilizacyi, zatoje pavinna być ekanamičnaja mabilizacyja.
Usie pavinny mabilizavacca, usim pryhonnaje prava, pra vypusknikoŭ niadaŭna na hetuju temu kazaŭ, pra toje, što pavinny być z dazvołu vykankama kadravyja pryznačeńni. Heta taksama na samaj spravie toje, pra što ja kazaŭ, — heta sproba viarnucca ŭ załaty viek, jak jon jaho razumieje.
Kaliści pracavali hetyja mietady, CK partyi kiravała ekanomikaj, tak jon i sprabuje hetyja mietady adnavić. Jak pierakanany stalinist, a jon kłasičny stalinist nasamreč, što b ni kazali analityki, što ŭ Łukašenki niama ideałohii. Jość u jaho ideałohija. Heta absalutna poŭnaje paŭtareńnie tropaŭ, usich tem, jakija byli ŭ poźnim raźvitym staliniźmie paśla vajny: i kanflikt z Zachadam, i honar Vialikaj Ajčynnaj. Heta poźni stalinizm, u tym liku ekanamičnyja rečy, jakija tam byli.
I jon, viadoma, chacieŭ by ŭ heta viarnucca, i kłasna heta było b zrabić z ulikam taho, što ŭ ciabie ciapier idzie vajna, navakoł vykliki, pa hranicach husienicy laskajuć i samaloty lotajuć, i nieviadoma, što ŭ ich tam u bambalukach. Žach. Tamu chočacca takoha kokana.
Prablema ŭ tym, što heta nastolki nieadekvatny, nastolki redukavany, nastolki prymityŭny i nie sučasny adkaz, jaki vyklikany tolki adnym — psichałahičnym stanam Łukašenki.
Na žal, heta tak i jość. I stalinizm heta taksama vydatna pakazvaŭ. Lubaja tatalitarnaja sistema pryvodzić da taho, što kraina žyvie ŭ idyjasinkrazijach svajho pravadyra. Voś my žyviem u idyjasinkrazijach Łukašenki.
Biełaruś, Ukraina ci Rasija — dzie budzie lepš žyć praz 10 hadoŭ?
Zaležyć ad taho, jak projdzie paślavajennaje adnaŭleńnie Ukrainy. Kali maštabny płan Maršała, jaki, chutčej za ŭsio, płanujecca — adnaŭleńnie infrastruktury i hetak dalej — budzie mahčymym, to moža być, va Ukrainie…
Choć, mabyć, nie. Napeŭna, usio ž Biełaruś.
U nas taksama šmat nastupstvaŭ niehatyŭnych ad papiaredniaj historyi, ale heta rečy davoli lohka papraŭnyja. A toje, što ŭ nas ludzi daŭno i ŭ pieravažnaj bolšaści — narmalnyja jeŭrapiejcy — heta stała zrazumieła, i heta, darečy, dobra vidać i pa staŭleńni samich jeŭrapiejcaŭ.
Voś hety doŭhi kulbit, jaki adbyŭsia, dziakujučy tamu, što Łukašenka kaliści skazaŭ, što za cyvilizavanym śvietam narod nie paviadzie — heta zjezd sa słupavaj darohi, na jaje nie tak składana viarnucca.
Ja dumaju, što ŭ Rasii dakładna budzie vielmi doŭha drenna, i nie fakt, što adbudziecca bieź jakich-niebudź jašče kurčaŭ, kali ŭładu voźmie jašče bolšy varjat, typu Hirkina, Kadyrava, Pryhožyna, jašče bolšyja ŭra-patryjoty voś hetaha adžyłaha Savieckaha Sajuza.
A Biełaruś zaŭsiody mieła ŭsie startavyja ŭmovy. Heta ž vidavočna: kali b nie Łukašenka, Biełaruś była b u Jeŭrasajuzie značna chutčej navat za našych susiedziaŭ. Pra heta kažuć usie i tady kazali.
Los naš — žyć razam z cyvilizavanym śvietam, a ciapier heta niejki taki niepryjemny momant. Vidavočna, što jon zakančvajecca», — miarkuje Siarhiej Čały.
Arastovič: Biełaruskaje pytańnie — adna z hałoŭnych našych pamyłak padčas hetaj vajny
Polski intelektuał: Bieź niezaležnaj Biełarusi nie budzie niezaležnaj Ukrainy
Lavon Volski: I dzie ciapier tyja, chto kazaŭ, što jaki b ni byŭ Łukašenka, ale jon harant našaha suvierenitetu?
Što za studentka Uljana, ź jakoj na bali valsiravaŭ Łukašenka?9
Kamientary