Były hulec viadomaj biełaruskaj kamandy KVZ «ČP», akcior «Dyziel-šou» Jaŭhien Smaryhin bolš za 15 hadoŭ žyvie va Ukrainie, niadaŭna jon atrymaŭ ukrainskaje hramadzianstva. Pra toje, jak jon vystupaŭ pierad Łukašenkam, što dumaje ab prapahandyście Mukavozčyku, za što ŭdziačny Alaksandru Revie i čaho nie chapiła biełarusam u 2020-m, jon raspavioŭ u hutarcy «Łampie».
Navošta źmianiŭ biełaruskaje hramadzianstva na ŭkrainskaje
Jaŭhien Smaryhin kaža, što vyrašyŭ pryniać ukrainskaje hramadzianstva paśla 15 hadoŭ žyćcia va Ukrainie z-za rasijskaj ahresii.
«Mianie zadavalniała majo hramadzianstva, nichto nikoli nie rabiŭ mnie zaŭvahi z hetaj nahody, zaŭsiody biełarusy byli bratami dla ŭkraincaŭ i ŭkraincy — dla biełarusaŭ. Ja vielmi spadziajusia, što mienavita tak i budzie dalej. Ale maje dzieci naradzilisia i žyvuć va Ukrainie. Maja žonka — ukrainka. I kali ź Biełarusi palacieli rakiety na nas i pajšła technika, to ja vyrašyŭ zrabić hety vybar. Ja dumaju, što ja pavinien być ukraincam u hety čas».
Jon kaža, što kali jon spatrebicca dla ŭkrainskaj armii, chacia ŭ jaho niama nijakich vajskovych navykaŭ, to jon hatovy pajści słužyć.
Čamu vyzvaleńnie Chiersona nie paŭpłyvała na ŭładu i na chod vajny?
Smaryhin kaža, što takoje nie adbyvajecca za adzin dzień. Ale jon upeŭnieny, što heta padzieja ŭdaryła pa reputacyi Pucina. «My ž nie viedajem cełaj karciny. Tam ciapier naśpiavaje vielmi surjoznaje niešta, tamu što ŭsie razumiejuć, asabliva elity rasijskija, što jany jamu [Pucinu] pavieryli, jany ŭkłali hrošy, a ciapier atrymlivajecca, što navat nivodnaha abłasnoha centra niama».
Jon kaža, što ŭ Niamieččynie ž hramadstva niejak pastupova ačuniała. «Ludzi, jakija vieryli, što habrei —heta małpy i ich treba źniščać, jany ž niejak vieryli Hitleru. A potym usie ŭbačyli… Kali nie było internetu, ale ŭsia nacyja pierakanałasia, što Hitler — heta prosta vyradak piekła, i im soramna da hetaha času. I ruskija ludzi, rasiejcy ŭbačać heta».
Vina biełarusaŭ u vajnie sumiernaja ź vinoj rasijanaŭ?
Smaryhin kaža, što nie. «Biełaruskaja armija nie prymaje ŭdziełu ŭ hetym kanflikcie. Adzin čałaviek za heta vinavaty. Heta siabar Pucina — Łukašenka. Jon adzin heta dazvoliŭ, dazvoliŭ siabru rasparadžacca tut: «Kali łaska, rabi što chočaš na majoj ziamli».
Jaŭhien ličyć, što pakul naha biełaruskaha sałdata sa zbrojaj nie stupiła na ŭkrainskuju ziamlu, biełarusy dla ŭkraincaŭ — braty. Jon vielmi spadziajecca, što takoha zahadu i nie pastupić, što biełaruskaja administracyja taksama razumieje, što heta nie vajna biełarusaŭ.
Kali b biełarusy ŭ 2020 hodzie pieramahli Łukašenku, ci była b heta vajna?
Jaŭhien miarkuje, što nie, «u Pucina byli b inšyja prablemy». «Moža być, toje ž adbyłosia b, što i va Ukrainie. Moža być, adkłaŭsia b hety nastup na niekalki hadoŭ, pakul nie vyrašyŭ niešta z novaj uładaj».
Jon kaža, što niemahčyma zrazumieć, što ŭ Pucina ŭ hałavie, ciapier uvieś śviet za hetym naziraje. «Varjat, kali jon pačynaje mirnaje nasielnictva zamarožvać i vymarožvać, kab ludzi pamirali, prostyja mirnyja ludzi».
Čaho nie chapiła biełarusam u 2020 hodzie?
«U niejki momant, viadoma, była va ŭsich ejfaryja, što voś narešcie… Paŭmiljona čałaviek vyjšli na vulicy. Dumali, nu voś-voś, jašče trošački.
Ale biełarusy zanadta dobryja ludzi, prosta nie chapiła złości. Usie dobryja. Kali abutak zdymali pierad łavačkami. Nie chapiła złości», — miarkuje akcior.
Smaryhin kaža, što ciapier prezident Biełarusi — Śviatłana Cichanoŭskaja, «jaje abrali ludzi». Jon upeŭnieny, što ŭ 2020-m biełarusy stali nacyjaj, i «ŭsia nacyja zrazumieła, što šaniec jość».
Ci patrebna Biełarusi desavietyzacyja?
Jaŭhien kaža, što jaje treba było pravodzić hadoŭ 30 tamu. «Treba iści z časam, nikomu ŭžo nie patrebny hety Saviecki Sajuz. Što takoje Saviecki Sajuz? Heta rabstva». Jon dadaje, što nie razumieje, jak u XXI stahodździ moža lažać trup [Lenina] u centry Maskvy. «Heta prosta soramna».
Ci mahčyma žartavać ŭ ciapierašniaj situacyi?
Akcior raspaviadaje, što ich kamanda taksama ŭ hetym sumniavałasia, paŭhoda jany nie rabili šou.
«A potym užo stali nas prasić ludzi, vajennyja: a dzie vašyja novyja vypuski, chłopcy? Vy nie ŭjaŭlajecie, što vy dla nas robicie, nastroj, humar — vielmi patrebnyja. Heta jak vada, jak pavietra. U luboj situacyi ratujuć humar i muzyka. I my pryniali rašeńnie rabić znoŭ «Dyziel šou». I hledačy ŭ nas śmiajucca, navat vajskoŭcy niekatoryja byli ŭ nas. My atrymlivajem vielmi dobryja vodhuki. Tak što humar nieabchodny».
Smaryhin kaža, što sam jon uśmichajecca kožny dzień. «Tamu što, pa-pieršaje, u nas repietycyi šou, repieciravać humar i nie śmiajacca niemahčyma, a pa-druhoje, ja — ščaślivy čałaviek, ja idu, u kramie, na zapraŭcy, mianie bačać ludzi i ŭśmichajucca. I ja im uśmichajusia ŭ adkaz».
Čamu dyktatary nie lubiać humar?
«Jany lubiać humar, ale nie pra siabie. Jany ź inšych žartujuć. Nie lubiać jany, kali praŭdu kažuć. A humar — heta praŭda. Jany ž pastajanna chłusiać», — kaža Smaryhin.
Jon raspaviadaje, što ŭ časy KVZ jany časta žartavali pra Łukašenku, i žarty nie vyrazali.
«Prosta adzin raz patelefanavali i skazali: nu ŭsio, chopić užo žartavać. Pieradali nam: «Kožny ž z vas u padjezd zachodzić štodzień, ci mała što zdarycca — nie treba».
Adnojčy kamanda razam ź Jaŭhienam vystupała pierad Łukašenkam.
«Nas adzin raz paklikali na Novy hod, heta nibyta była kancertnaja zała Respubliki Biełaruś. Tam prosta jon, jaho asiarodździe, my pakazali niejki numar, ničoha takoha nie było — sumnaje niecikavaje śviata».
Ale była adna važnaja detal. «Praŭda, u nas nie spytali, ci možacie vy pryjechać. Prosta: vas čakajuć 31 śniežnia ŭ stolki-ta tam-ta. Być usim. Nie spytali, možacie vy, nie možacie. Nie, možna było admovicca, ale, napeŭna, pra tvorčaść u hetaj krainie možna było b zabycca imhnienna», — uzhadvaje Smaryhin.
Ci jość ludzi, ź jakimi raniej byŭ rady pabačycca, a zaraz ruku nie paciśnie?
Smaryhin kaža, što heta ŭsie, chto adkryta padtrymlivaje Pucina. Heta i akciory, ź jakimi jon zdymaŭsia, i humarysty.
«Jakija mohuć być adnosiny paśla hetaha? Nie razumieju ludziej, jakija byli va Ukrainie, byli ŭ Kijevie, jany ž usie hastralavali tut, usio bačyli, abjeździli ŭsiu Ukrainu, nijakich fašystaŭ nie bačyŭ nichto nikoli. A ciapier usie fašysty ŭ ich stali. Heta ž treba cieraz sumleńnie pierastupić».
Toje, što amal uvieś skład Comedy Club apynuŭsia na baku ahresara, Smaryhin tłumačyć tym, što TNT — heta kanał «Hazprom Miedyja». «Im vyrazna skazali: chłopcy, abo pracujem, abo nie. Chto nie choča, voś dźviery. Reva syjšoŭ. Adziny, chto pryniaŭ bok Ukrainy, heta Alaksandr Reva. Ja jaho za heta pavažaju i zaŭsiody budu pavažać za hety ŭčynak. Jon vymušany byŭ źjechać za miažu. Heta adzin čałaviek», — kaža Smaryhin.
Jak stavicca da Mukavozčyka, ź jakim znajomy z časoŭ KVZ?
«Mnie škada jaho, kali ščyra. Ja navat pra jaho ŭspaminać nie chaču. Heta viečna byŭ niejki žłob, jaki nie płaciŭ nam sutačnyja».
Smaryhin uzhadvaje, jak kamanda pajechała ŭ svaje pieršyja hastroli pa krainie. «I nas nie karmili. My prosta haładali. Jamu tam niejkija sutačnyja vydali, a jon dumaŭ, što nas arhanizatary buduć karmić. My tydzień jeździli pa abłasnych centrach našych, i nam kamanda KVZ z Mahilova dała miech bulby. I my spynialisia ŭ lesie, piakli bulbu. Voś u nas takija hastroli z Mukavozčykam byli. Tak što pra jaho havaryć? Mnie jaho prosta škada».
Kali skončycca vajna?
«Vajna skončycca, kali Ukraina adabje ŭsie svaje zakonnyja terytoryi i vyjdzie da miežaŭ z Rasijaj. Tady voś skončycca vajna. Jašče nikoli nie pieramahała zło, tamu ja ŭpeŭnieny na sto adsotkaŭ, što pieramoža dabro ŭ vyhladzie Ukrainy, Jeŭropy i cyvilizavanaha śvietu», — kaža Smaryhin.
Dzień Pieramohi jon ujaŭlaje tak: «Budu razdavać kvietki vajskoŭcam. Ź dziećmi sustrakać ich z bukietami kvietak. Heta dla mianie budzie śviata».
Što budzie paśla Łukašenki?
«Heta budzie dobraja jeŭrapiejskaja kraina, z dobrym, vydatnym narodam. Usie ludzi kažuć pra nas, biełarusaŭ: jakija ŭsie biełarusy dobryja ludzi, jakija ŭsie jany spahadlivyja. Heta, napeŭna, u kryvi ŭ kožnaha z nas. I nas budzie lubić uvieś śviet».
Kamientary