«Siadzieŭ z Babarykam, chvareŭ na karostu, schudnieŭ na 20 kiłahramaŭ». Były palitviazień pra kałoniju i žyćcio na voli
«Im praściej śpisać čałavieka, čym ciełahrejku», — kaža 34-hadovy mahiloviec Stanisłaŭ Paŭlinkovič pra navapołackuju kałoniju, dzie ŭmovy ŭtrymańnia asudžanych adny z samych žorstkich.
«Razmovy z Babarykam nie byli zabaronienyja, ale paśla ich ludzi traplali ŭ ŠIZA»
Stanisłała Paŭlinkoviča vyzvalili z navapołackaj kałonii vosiem miesiacaŭ tamu. Za 150 dzion znachodžańnia ŭ viaźnicy amal 100 jaho ŭtrymlivali ŭ ŠIZA i PKT. Dniami były palitviazień vymušany byŭ źjechać ź Biełarusi, bo moh paŭtorna trapić za kraty.
Razam z Paŭlinkovičam u atradzie było 10 palityčnych. Usiaho ŭ kałonii, jak jon miarkuje, siadzieła pad 100 źniavolenych z žoŭtymi birkami.
U adnym atradzie sa Stanisłavam byŭ Viktar Babaryka.
Mahiloviec kaža, što palityk zachoŭvaŭ dobry nastroj, da ŭsich źviartaŭsia na «vy» i zaŭvažna schudnieŭ.
Charčavańnie ŭ kałonii było kiepskaje, padkreślivaje były palitviazień. Sam jon za čas źniavoleńnia pachudzieŭ na 20 kiłahramaŭ.
Pa słovach Stanisłava Paŭlinkoviča, kamunikavać ź Viktaram Babarykam treba było duža aściarožna.
«Razmovy z palitykam nie byli zabaronienyja, ale paśla ich ludzi traplali ŭ ŠIZA. Zrazumieła, što ŭ pratakole pakarańnia pisali inšuju pryčynu, ale ŭsie viedali sapraŭdnuju», — adznačaje Stanisłaŭ.
Były palitviazień kaža, što jamu było cikava razmaŭlać z Babarykam.
«Jon mnie impanavaŭ jak čałaviek, ale nie jak palityk», — zaŭvažaje surazmoŭca.
Stanisłaŭ kaža, što ŭletku 2022 hoda da Viktara Babaryki ŭžo nie dachodzili listy navat ad rodnych.
Kožny miesiac na Viktara Babaryku składali raparty za nadumanyja parušeńni i adpraŭlali ŭ ŠIZA.
Pavodle Paŭlinkoviča, Viktara Babaryku časta vyklikaŭ ciapier užo były načalnik kałonii Andrej Palčyk. Paśla hutarak ź im palityka adpraŭlali ŭ štrafny izalatar.
Stanisłaŭ kaža, što ŭ kałonii dla ŭździejańnia na Babaryku vykarystoŭvali «kazłoŭ» i «suk» (tak miž saboj źniavolenyja nazyvajuć asudžanych, što supracoŭničajuć z administracyjaj).
Pa jaho słovach, sa źniavolenymi, a pahatoŭ z palitviaźniami administracyja moža zrabić što zaŭhodna.
«Tam supracoŭniki zajaŭlajuć, što im praściej śpisać čałavieka, čym ciełahrejku. Mohuć spravakavać luby kanflikt i paźniej skažuć, što pamior svajoj śmierciu», — ličyć były palitviazień.
Apošni raz Stanisłaŭ bačyŭ palityka 27 žniŭnia 2022 hoda. Paśla hutarki ź im jaho adpravili da kanca źniavoleńnia ŭ PKT (pamiaškańnie kamiernaha typu). Farmalna pakarali jaho nie za kamunikavańnie z palitykam.
U adnym adradzie sa Stanisłavam niavolilisia inšyja asudžanyja z žoŭtymi birkami: Ryhor Davydaŭ, Alaksandr Cielešman, Jahor Lankievič, Andrej Zacharevič, Eduard Ždanko, Śviatasłaŭ Hierasimuk, Ihar Hantavy.
«Zrobim usio, kab na dziaržaŭnyja pradpryjemstvy vas nie brali»
Stanisłaŭ Paŭlinkovič apynuŭsia na voli 24 kastryčnika 2022 hoda i da adjezdu z radzimy šukaŭ u rodnym horadzie pracu.
Pa jaho słovach, u milicyi jamu prama zajavili, što «takija, jak jon, bałast, tamu zrobiać usio, kab na dziaržaŭnyja pradpryjemstvy jaho nie brali». Tak jano i vyjšła.
Słužba zaniataści nakiroŭvała jaho na zavody, dzie patrabavalisia rabotniki, ale ź im nie chacieli źviazvacca.
Marnym akazaŭsia zvarot byłoha palitviaźnia ŭ harvykankam. Biezvynikovaj była sproba ŭładkavacca na Mahiloŭski mietałurhičny zavod. Tam Stanisłaŭ da źniavoleńnia adrabiŭ piać hadoŭ.
«Na pryvatnych pradpryjemstvach niechta kazaŭ u vočy, što takija, jak ja, u ich nie pracujuć, a niechta davodziŭ toje namiokami», — raskazvaje były palitviazień.
Stanisłaŭ kaža, što adkładzienych da aryštu hrošaj chapiła na niekalki miesiacaŭ, a kali jany skončylisia, to vyrašyŭ zjazdžać.
Aścierahaŭsia były niavolnik, što milicyja vykarystaje jaho biespracoŭje jak nahodu dla aryštu.
«Kožny dzień pražyvaŭ u niervovym stanie, bo viedaŭ, što tvorycca ŭ krainie. Dziasiatki ludziej zabirali, tamu štodnia čakaŭ, što pryjduć i pa mianie, choć pavodziŭ siabie vielmi abačliva. Ničoha nie pisaŭ u sacyjalnych sietkach. Paźbiahaŭ havaryć na pravakacyjnyja temy», — adznačaje Stanisłaŭ.
Ź izalatara vyjšaŭ z karostaj
Stanisłava Paŭlinkoviča pasadzili na 2 hady «chimii» za rezkaje vykazvańnie ab mahiloŭskaj sudździ Aksanie Ratnikavaj, jakaja razhladała administracyjnuju spravu suprać jaho ŭ 2020 hodzie. Słovy abvinavačvanaha jana paličyła abrazaj i paskardziłasia načalstvu.
Adbyvać pakarańnie mahiloŭca adpravili na Minščynu, u Krupki.
Stanisłaŭ kaža, što na «chimii» jaho dapytvali pa «spravie Aŭtuchoviča» i «Viasny», i toje było ŭspryniata im, jak «tryvožny zvanok».
15 lutaha 2022 hoda Paŭlinkoviča jak śviedku pa kryminalnaj spravie «ab stvareńni ekstremisckaha farmavańnia» pavieźli na dopyt u Minsk supracoŭniki KDB. Jany zabrali telefon i ŭsie atrymanyja za čas źniavoleńnia listy.
«Ja byŭ u adnoj z hrup, jakuju pryznali ekstremisckaj. Vypytvali pra jaje ŭdzielnikaŭ, majo staŭleńnie da dziejnaj ułady i Łukašenki. Z hetaha čata šmat ludziej prajšło praz dopyty. Ad mianie čekisty ničoha nie daviedalisia i pieradali mianie minskaj milicyi», — zhadvaje Stanisłaŭ.
U Partyzanskim RAUS jon daviedaŭsia, što supracoŭniki KDB zahadali jaho pasadzić.
U izalatary na Akreścina mahiloviec prasiedzieŭ 34 dni. Tam padčapiŭ karostu — u kamiery było poŭna kłapoŭ.
Z karostaju zavieźli ŭ Barysaŭ. U tamtejšym IČU Stanisłaŭ adsiedzieŭ jašče 50 dzion, ale va ŭmovach štrafnoha izalatara.
Stanisłaŭ kaža, što ŭ Barysavie minski supracoŭnik KDB schilaŭ jaho stać stukačom.
«Kazaŭ, kali pahadžusia supracoŭničać, padpišu papierku, budu danosić na ludziej, jakich ukažuć, to zastanusia na «chimii», vyzvalusia i budu spakojna žyć.
Pahražaŭ, što kali admoŭlusia, to z kałonii mahu nie vyjści: źniknu abo śmiarotna zachvareju. Ja admoviŭsia supracoŭničać», — raskazvaje surazmoŭca.
Bolš za 80 dzion Paŭlinkovič nie mieŭ suviazi z rodnymi. Tyja nie viedali, dzie jon.
Supracoŭniki izalatara nie kazali, jaki jaho čakaje los. Dajmała pryviezienaja ź minskaha izalatara karosta. Ad jaje pajšło razdražnieńnie pa ŭsim ciele. Lekaŭ nie davali.
Ad adčaju Stanisłaŭ sprabavaŭ pierarezać sabie vieny.
«Heta byŭ krok adčaju, a «ŭskryćcio» akazałasia «niaŭdałym», bo parez navat nie daviałosia zašyvać. Paśla hetaha mnie stali davać leki. Za hety ŭčynak mianie pastavili na prafulik jak schilnaha da suicydu», — raskazvaje były palitviazień.
«Padazravanych u dyviersii na čyhuncy praviarali na palihrafie»
Stanisłaŭ kaža, što samaje ciažkoje ŭ źniavoleńni — infarmacyjnaja izalacyja. Pra toje, što dziejecca ŭ Biełarusi i za jaje miežami, jon daviedvaŭsia ad novych źniavolenych.
U barysaŭskim izalatary mahiloviec siadzieŭ u adnoj kamiery z padazravanymi ŭ dyviersii na čyhuncy.
«Tady šmat ludziej pabrali. Ich praviarali na palihrafie. Nikoha z tych, z kim ja siadzieŭ, nie vykryli jak dyviersantaŭ. Ale ich farmalna trymali ŭ niavoli za padpiski na ekstremisckija telehram-kanały i za niepadparadkavańnie milicyi», — kaža Stanisłaŭ.
Pa drobiaziach jon źbiraŭ infarmacyju pra vajnu va Ukrainie.
«Dla mianie jana nie stała niespadziavankaj. Usio da hetaha išło. Mianie ŭraziła, što Ukraina vystajała», — adznačaje surazmoŭca.
Paśla taho, jak Stanisłavu «chimiju» zamianili adbyvańniem pakarańnia ŭ kałonii, jaho etapavali ŭ kałoniju ŭ Navapołack.
Na pramzonie jon rabiŭ u drevaapracoŭčym cechu padsobnikam.
Pieršy raz trapiŭ u štrafny izalatar na 10 dzion za sprobu pakarmić ptušak. U jaho znajšli ŭ kišeni miakiš chleba.
«Lublu ptušak dy žyvioł, — adznačaje jon. — Na pramzonu zabaroniena niešta pranosić, akramia svajoj łyžki, cyharet i zapałak».
«Pahražali nizkim sacyjalnym statusam»
Druhi raz na 30 dzion u ŠIZA Stanisłava kinuli za admovu pracavać u škodnych umovach. Jaho zmušali akunać doški ŭ vadkaść, jakuju jon nazyvaje atrutnaj. Srodkaŭ abarony ad vypareńniaŭ nie vydali. Kali takaja sumieś traplała na cieła, to byli apioki. Jana vypalvała tkaninu.
Pa słovach Stanisłava, supracoŭniki kałonii zajaŭlali, što takaja škodnaja praca dajecca pieravažna palityčnym.
U PKT Stanisłaŭ akazaŭsia za tuju ž admovu pracavać z toj sumieśsiu. Nie staŭ pisać i tłumačeńnie, čamu admoviŭsia.
Admova ad pracy ŭ kałonii ličycca złosnym parušeńniem praviłaŭ unutranaha rasparadku, za što žorstka karajuć.
«Mnie pahražali, što ŭ kancy terminu ŭ mianie budzie nizki sacyjalny status. Ale hetaha nie adbyłosia. U PKT ja prasiedzieŭ 56 dzion», — adznačaje Stanisłaŭ.
Pa vyzvaleńni z kałonii Stanisłavu dali 12 rubloŭ na prajezd.
U Polščy pracuje na paštovym składzie
Jon kaža, što situacyja ŭ krainie za čas, pakul siadzieŭ, duža źmianiłasia.
«Bolšaść ludziej źmiryłasia z tym, što adbyvajecca ŭ Biełarusi. Ludzi bajacca havaryć pra palityku. Ja pierakanaŭsia, što nijakich źmien u krainie najbližejšym časam nie budzie. Samyja aktyŭnyja zjechali ci siadziać. Niejkija zruchi pačnucca, kali Ukraina pieramoža ŭ vajnie», — ličyć surazmoŭca.
Stanisłaŭ pryznajecca, što maralna jamu ciažka było pakidać Baćkaŭščynu, bo razumieje, što viartańnia moža čakać doŭha.
Vyjechaŭšy ź Biełarusi, Stanisłaŭ paŭdzielničaŭ u akcyi salidarnaści z palitviaźniami.
«Pa takich akcyja ja ssumavaŭsia, — tłumačyć jon. — Ja atrymaŭ zadavalnieńnie, što mahu na ich nadzieć futbołku z «Pahoniaju», nakinuć na plečy ściah. Tut adčuŭ siabie volnym čałaviekam».
Stanisłaŭ zaścierahaje ziemlakoŭ, asabliva tych, chto ŭdzielničaŭ u pratestach ci byŭ padpisany na apazicyjnyja telehram-kanały, ad viartańnia na radzimu.
«Navat śmierć svajakoŭ nie nahoda viartacca, bo ich nie ŭdasca pravieści ŭ apošni šlach, — nastojvaje mahiloviec. — Zamiest raźvitańnia apyniaciesia ŭ turemnaj kamiery, i vam daviadziecca dapamahać. A ŭ niavoli duža ciažka biez padtrymki. Viartacca na radzimu treba tolki dziela jaje vyzvaleńnia».
Stanisłaŭ Paŭlinkovič uładkavaŭsia na paštovy skład farmavańnia pasyłak. Jon źbirajecca prasić status palituciekača.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆHladzicie taksama:
U apošnim słovie Aleś Bialacki zaklikaŭ da dyjałohu dziela nacyjanalnaha prymireńnia
Kamientary
Biednaja, harotnaja Biełaruś...
Niachaj Stanisłavu paščaścić u žyćci.