Błohier Blišč: «Najvialikšaja duraść, jakuju prydumali milenijały, — vyharańnie». Jamu adkazali
Niekalki dzion tamu błohier Dzianis Blišč apublikavaŭ rezanansny tvit, dzie abviaściŭ, što vyharańnie — prydumka milenijałaŭ, a nie sapraŭdnaja psichałahičnaja źjava. Jaho słovy vyklikali burnuju reakcyju.
Prajekt «1906» źviarnuŭsia da psichołaha Vasila Pronia, jaki šmat pracuje z hetaj prablemaj, kab pačuć jaho mierkavańnie. «Naša Niva» pieradrukoŭvaje hety tekst.
Dzianis Blišč napisaŭ u tvitary: «Najvialikšaje hłupstva, jakoje prydumali milenijały, — heta t.zv. vyharańnie. Heta ci depresija, ci nieŭroz, roznyja tryvožnyja razłady, u rešcie rešt lanota ci sindrom deficytu ŭvahi. To-bok ci dyjahnaz, ci peŭnyja rysy charaktaru. Niama nijakaha vyharańnia».
Tvit sabraŭ 21,3 tysiačy prahladaŭ, a taksama paru dziasiatkaŭ kamientaroŭ, bolšaść ź jakich byli pra niazhodu ź mierkavańniem błohiera. Kamientatary źviartali ŭvahu na toje, što «milenijały», jakija «prydumali» vyharańnie — heta psichołahi Kryścina Masłač i Hierbiert Frejdenbierhier 1946 i 1926 hoda naradžeńnia, i jany ŭličvali dośvied papiarednikaŭ u hetaj śfiery.
Tyja, chto nie pahadziŭsia ź Bliščom, pisali:
«Tak pra mnohija chvaroby raniej kazali, a zaraz jany isnujuć u pieralikach dyjahnazaŭ. Usio ciače, usio mianiajecca. Tempy i ŭmovy žyćcia stvarajuć novyja vidy psichičnych rasstrojstvaŭ i h.d. Sučasny čałaviek u sutki spažyvaje bolš infarmacyi, čym čałaviek za hod paŭstahodździa tamu».
«Samaje vialikaje hłupstva — heta kali pačynaješ niešta pisać, nie prahuhliŭšy».
«Lublu ekśpiertaŭ pa ŭsich pytańniach».
«Kali čałaviek pracuje pastajanna ŭ stresie i napruzie biez adpačynkaŭ niekalki hadoŭ z pastajannymi pierapracoŭkami, ŭ jaho budzie depresija, nieŭroz, lanota abo deficyt uvahi?»
«I karanavirusu nijakaha niama. Bo nichto ad jaho nie pamior. Usio pamirajuć ad spynieńnia serca, a nie ad virusa niejkaha prydumanaha».
Samaja bolšaja hłuposť, kotoruju pridumali milleniały, — eto t.n. vyhoranije. Eto ili dieprieśsija, ili nievroz, raźličnyje trievožnyje rasstrojstva, v koncie koncov leń ili sindrom dieficita vnimanija. To jesť ili diahnoz, ili opriedielennyje čierty charaktiera. Niet nikakoho vyhoranija
Što pra hetaje mierkavańnie dumaje psichołah?
Vasil Proń razumieje, čamu błohier moh pryjści da vysnovy, što vyharańnie — fikcyja ad novaha pakaleńnia: «Daśledčyki sapraŭdy nazirajuć źmieny ŭ pavodzinach moładzi, bolš maładyja ludzi mienš schilnyja doŭha kancentravacca na kankretnaj zadačy. Heta źviazvajuć sa źmienami asiarodździa, asabliva infarmacyjnymi. Novaje pakaleńnie ź dziacinstva karystajecca smartfonami i internetam, sacsietkami, i ŭsio heta ŭpłyvaje na farmavańnie klipavaha myśleńnia ci jak minimum peŭnych asablivaściej uspryniaćcia i pierapracoŭki infarmacyi.
Jany zvyklisia pieraskokvać z adnaho zahałoŭka pasta na inšy, chutka prapuskajuć praź siabie infarmacyju i spažyvajuć jaje paviarchoŭna, spyniajucca tolki na tym, što im cikava. Heta nie drennaja i nie dobraja źjava, a prosta rysa, jakoj nie było ŭ minułych pakaleńniaŭ.
Toje ž samaje ŭ ich i z pracaj. U takich ludziej niama ŭstanoŭki, što musić być adna praca na ŭsio žyćcio, jak ličyli ŭ savieckija časy. Maładyja lohka staviacca da pracy, pavažajuć svaje miežy, ličać, što kali im niešta nie spadabajecca na pracy, možna prosta znajści inšuju, jakaja budzie im bolš pasavać».
Novamu pakaleńniu, kaža psichołah, bolš składana kancentravacca na takich zadačach, dzie patrebnaja vytrymka, bo jany pa-inšamu ŭsprymajuć rečaisnaść. Tamu jany značna bolš adčuvalnyja, čym ludzi minułych pakaleńniaŭ, i im našmat praściej adkryta kazać, što ŭ ich vyharańnie. Nie spadabałasia zadača, prajšło natchnieńnie — čałaviek ličyć, što jon vyhareŭ.
Tamu ŭ starejšych ludziej, asabliva kiraŭnikoŭ, moža ŭźnikać adčuvańnie, što vyharańnie — heta łuchta, jaho prydumali milenijały, kab saskokvać z pracy. Vasil miarkuje, što prablema tvita jakraz u hetym: «Nie chapaje razumieńnia psichałohii maładych ludziej i taho, čamu jany tak staviacca da pracy. Jany tak uvohule staviacca da žyćcia. Heta prajaŭlajecca i ŭ inšych śfierach: dla ich značna mienš važna mieć ułasnaje žyllo, jany hatovyja ŭvieś čas vandravać i niešta źmianiać. U ich inšyja kaštoŭnaści».
Razam z tym Vasil tłumačyć, što kali čałaviek nie žadaje pracavać, adčuvaje lanotu, jon moža prybiahać da manipulacyi i simulacyi. Časam maładoje pakaleńnie moža ličyć vyharańniem toje, što im nie źjaŭlajecca.
Takaja źjava, jak vyharańnie, zbolšaha datyčycca ludziej, starejšych za milenijałaŭ, jakija adkazna staviacca da pracy. Jany vychoŭvalisia ŭ inšyja časy i ciapier adčuvajuć na sabie infarmacyjnuju pierahruzku. Milenijały prosta bolš kłapociacca pra siabie, i ŭ hetym ich nie zusim razumiejuć ludzi starejšaha ŭzrostu.
Maładyja śmialej kažuć pra vyharańnie, čym ich baćki i dziaduli, ale ž i ich papiaredniki taksama vyharali.
«Kali kazać pra dziadoŭ, jany, peŭna, bolš dumali pra toje, jak vyžyć. Kali ty chočaš jeści abo tabie niama čym karmić dziaciej, vyharańnie sychodzić na druhi płan, chacia i nie źnikaje. U minułyja časy było nie da taho, kab dyjahnastavać vyharańnie.
Hetaje paniaćcie ŭviali ŭ psichałohiju ŭ 1974 hodzie, i ja liču, što heta ciesna źviazana z pavieličeńniem chutkaści žyćcia i źmienaŭ navokał. Kali pahladzieć dalej u minułaje, žyćcio tam było pavolniejšaje, ź nižejšym uzroŭniem psichałahičnaha napružańnia. A ŭ minułym stahodździ nabrała chutkaść infarmacyjnaja honka: raspaŭsiudziŭsia kiniematohraf, radyjo, pačałasia postindustryjalnaja epocha, žyćcio stała šparka źmianiacca. Usio heta pavialičvaje psichałahičnaje napružańnie».
Milenijały nie abaviazkova pracujuć horš za baćkoŭ. Z-za taho, što jany pastajanna ŭ infarmacyjnaj śfiery, jany mohuć i lepš ź joj spraŭlacca, jany bolš abaronienyja ad pierahruzki i lepš jaje adčuvajuć. Starejšyja ludzi horš ułoŭlivajuć pierahruzku, tamu ŭ ich i nakoplivajecca napružańnie, jakoje viadzie čaściej da vyharańnia, abo, praź ihnaravańnie vyharańnia, naŭprost da psichičnych razładaŭ.
Vyharać možna tam, dzie pavyšanaja adkaznaść, jość kanflikty i napružanaść na pracy, infarmacyjny pierahruz, a taksama niespryjalnyja fizijałahičnyja abstaviny pracy. Kali čałaviek pracuje ŭzimku ŭ nieaciaplalnym pamiaškańni, z drennym aśviatleńniem ci niedachopam kisłarodu, heta taksama spryjaje vyharańniu, ale ŭ roznaj stupieni.
Što rabić, kab nie stać achviaraj vyharańnia?
Vasil źviartaje ŭvahu na prykmiety deficytu ŭnutranaha resursu. Heta źmieny ŭ pavodzinach, jakija moža zaŭvažyć sam čałaviek abo jaho atačeńnie.
«Heta moža być drymotnaść abo biassońnica: kali vaš son zaŭvažna źmianiŭsia, heta moža być zvanočkam. Jašče źviartajem uvahu, kali čałaviek robicca bolš kanfliktnym, ahresiŭnym, płaksivym, abrydlivym, kali jon niešta časta zaśmiejvaje, robicca mienš uvažlivym i čaściej dapuskaje pamyłki.
Padzieńnie efiektyŭnaści pracy, prablemy z kancentracyjaj i strata zacikaŭlenaści da čahości, što raniej cikaviła, abo ŭvohule da ŭsiaho — taksama tryvožnyja sihnały. U ludziej moža rezka źmianiacca apietyt, časam pačynajecca niervovy cik. Časam ludzi ŭ takim stanie zaŭvažajuć za saboj zamirańni ci zavisańni, kali jany byccam vypadajuć z realnaści.
Kali dla čałavieka heta charakternaje, jon užo moža padychodzić da stanu vyharańnia, ale za takimi simptomami mohuć chavacca i inšyja prablemy. Treba razmaŭlać z čałaviekam i šukać, što vyklikała źmieny ŭ jaho stanie. Kali sprava ŭ emacyjnym napružańni, možam kazać, što tut maje miesca vyharańnie. Hetaje napružańnie moža być źviazanaje z pracaj, ale nie abaviazkova — palityčny aktyvist ci emihrant taksama mohuć vyharać», — tłumačyć śpiecyjalist.
Kali ŭ čałavieka vyjaŭlenaje vyharańnie, ale jašče nie dyjahnastavany psichičny razład, jon moža dapamahčy sabie sam. Heta moža być jak źmiena źniešnich abstavinaŭ (samoj pracy, jaje režymu ci čahości jašče), tak i farmavańnie zvyčki kłapacicca pra svaju psichałahičnuju ŭstojlivaść, pra najaŭnaść resursu. Arhanizacyi taksama mohuć źmianiać abstaviny pracy, kab supracoŭniki adčuvali siabie bolš kamfortna i ŭ toj ža čas nie manipulavali vyharańniem, ale pry hetym byli dastatkova efiektyŭnymi.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆZdajuć u arendu katedž zahinułaha chakieista Cypłakova. Voś interjery FOTY14
Kamientary