Mietamarfozy jeŭrapiejskaha hramadstva — na jakija vysnovy naviali daśledčyka mihranty i vinahradniki
Franka-brytanski žurnalist i daśledčyk praz asobnyja losy ludziej daśledavaŭ źmieny ŭ jeŭrapiejskim hramadstvie, vyklikanyja imihracyjaj, źmienaj klimatu i technałahičnymi ŭzrušeńniami
Žurnalist, siabra amierykanskaha analityčnaha centru Atlantic Council Ben Džuda (Ben Judah) apublikavaŭ knihu «Heta Jeŭropa. Jak my žyviem ciapier» (This is Europe. The Way We Live Now), u jakoj na asnovie dvaccaci troch losaŭ žycharoŭ Jeŭropy raspaviadajecca ab pieraŭtvareńniach na kantyniencie.
Sam aŭtar z franka-brytanskaj siamji. Jon ros u Buchareście, Białhradzie i Łondanie, pravioŭ niekalki hadoŭ u Maskvie i ciapier žyvie pamiž Ńju-Jorkam i Łondanam. Francuzskaje vydańnie Le Monde uziało ŭ jaho intervju.
Imihranty i Jeŭropa
Aŭtar zaŭvažaje, što ład žyćcia ŭ Jeŭropie mianiajecca vielmi chutka i hłyboka, navat chutčej, čym u Złučanych Štatach, dzie jon zaraz žyvie. Pa-pieršaje, heta imihracyja, jakaja karennym čynam mianiaje strukturu paŭsiadzionnaha žyćcia. I nie tolki ŭ haradach, ale taksama i ŭ nievialikich pasieliščach dy vioskach.
Jeŭropa zaŭsiody viedała chvali imihracyi. Ale pracenty byli inšyja. Za dva pakaleńni Vialikabrytanija, Francyja i Hiermanija stali takimi ž raznastajnymi, jak Złučanyja Štaty. Siońnia ŭ Hiermanii 18% nasielnictva składajuć imihranty. Heta vielmi hłybokaja transfarmacyja.
«Jeŭropa mianiajecca demahrafična, kulturna, etnična. Admaŭlać hety fakt pad upłyvam imihracyi, starejučaha nasielnictva i ekanomiki tannaj pracoŭnaj siły aznačała b pakinuć dyskusiju ŭ rukach tearetykaŭ zmovy, jakija ŭjaŭlajuć, što zamiena karennych jeŭrapiejcaŭ budzie arhanizavana niejkaj cieniavoj elitaj — amal zaŭsiody jaŭrejami. Ja chacieŭ prapanavać procijadździe ad hetaj zmovy, pakazaŭšy realnaść hetaj transfarmacyi i čałaviečnaść tych, chto prychodzić», — kaža Ben Džuda.
Suśvietnaje pavucińnie i losy ludziej
Vialikaja ŭvaha ŭ knizie nadajecca tamu, jak novyja technałohii ŭpłyvajuć na luboŭnyja historyi, siabroŭstva, siamiejnyja adnosiny. Dva čałavieki z Turcyi i Aŭstryi, jakija pasiabravali padčas studenckaha abmienu pa prahramie Erasmus i zakachalisia, ale stracili adno adnaho z-pad uvahi, zmahli znajścisia dziakujučy Facebook i Skype.
Partuhalec ubačyŭ u internecie abjavu ab prodažy doma na vioscy i vyrašyŭ pačać novaje žyćcio ŭ nieznajomym miescy. Staryja šviedskija haspadary haścinicy šukajuć leki ad adzinoty na sajcie znajomstvaŭ.
«Utojenyja baki hramadstva ciapier pieramiaścilisia ŭ internet. Jeŭrapiejcy časta dumajuć pra schavany śviet jak pra miescy ŭ horadzie, naprykład, pra zavułak za čyhunačnym vakzałam abo pra rajon čyrvonych lichtaroŭ. Ale nasamreč hetyja miescy ŭ siecivie.
Ja raskazvaju historyju łatvijskaj dziaŭčyny, jakaja maje vialikuju patrebu ŭ hrošach na vučobu i vymušana raspranacca pierad kamieraj, kab zarabić.
Abo historyju siryjskaha biežanca, jaki maryć stać znakamitym i sprabuje zarabić na łajkach u śviecie porna. Siońnia hety tajemny śviet jość u kožnym našym telefonie», — adznačaje Ben Džuda.
Klimatyčnyja źmieny
Niekalki historyj raskazvajuć ab upłyvie źmianieńnia klimatu na žyćcio jeŭrapiejcaŭ. Znachodziačysia ŭ Burhundyi, aŭtar byŭ hłyboka ŭzrušany apaviadańniami vinahradaraŭ.
Siońnia zbor uradžaju ŭ hetym rehijonie adbyvajecca na miesiac raniej, čym kaliści. Pa słovach žurnalista, bujnyja vinaroby imknucca kupić ziemli ŭ Japonii, na poŭnačy Anhlii, u Rumynii, u Patahonii (Paŭdniovaja Amieryka), tamu što jany viedajuć, što isnuje vielmi vialikaja ryzyka taho, što Burhundyja praz dvaccać ci tryccać hadoŭ bolš nie zmoža vyrablać takoje ž vino.
U knizie jość apovied rasijskaha inžyniera, jaki buduje port pa pieravałcy zvadkavanaha pryrodnaha hazu ŭ Sabiecie (na paŭvostravie Jamał), pra toje, jak statki paŭnočnych aleniaŭ u Arktycy hinuć na jaho vačach z-za źmieny klimatu. Z adnaho boku, hety čałaviek vielmi hanarycca tym, što pabudavaŭ hetuju infrastrukturu va ŭmovach, jakija nahadvajuć HUŁAH, ale, z druhoha, razumieje, što jon moža mieć dačynieńnie da razbureńnia pryrodnaha asiarodździa.
Palityčnyja vysnovy
U intervju Ben Džuda źviartaje ŭvahu na vysnovy, jakija jon moža zrabić na asnovie ŭbačanych im pieraŭtvareńniaŭ.
Pieršy i klučavy momant zaklučajecca ŭ tym, što vialikaj pamyłkaj zjaŭlajecca pohlad jeŭrapiejskich i amierykanskich palityčnych elit na Jeŭropu jak na «muziej, u jakim ničoha nie adbyvajecca». Na dumku aŭtara,
«palityčnaja Jeŭropa musić być sumlennaj pierad svaimi hramadzianami, skazać, što my pieražyvajem hłybokija źmieny. Jana pavinna raspavieści inšuju historyju Jeŭropy, a nie tolki historyju XX stahodździa, jakaja pačynajecca z duchu Franca Fierdynanda, jaki łunaje nad Sarajevam, i zakančvajecca padzieńniem Bierlinskaj ściany».
Kali Jeŭropa minułaha — heta zamki, mienhiry, hała-rymskija chramy, to Jeŭropa sučasnaści — heta Jeŭrapiejski Sajuz, handlovyja pahadnieńni, adznačaje aŭtar i dadaje:
«Ale dla mianie Jeŭropa — heta pierš za ŭsio ahulnaść losaŭ, źviernutych u budučyniu. Usie ludzi ŭ majoj knizie, navat kali jany pryjechali z Afryki ci Siryi, ličać siabie jeŭrapiejcami, bo bačać tam svaju budučyniu. Važna, kab jeŭrapiejcy bolš dumali pra budučyniu i vybudoŭvali palityčnuju identyčnaść u hetym sensie».
Čytajcie jašče:
Siaredni kłas u Hiermanii pavoli skaračajecca
Voś jak pamianiałasia francuzskaje hramadstva. Toje samaje čakaje hramadstva biełaruskaje?
Na sustrečy Snapkova ź biznesam adzin z zaprošanych zaklikaŭ źniać videazvarot «Nado!» Jak adreahavali astatnija?12
Kamientary