Метамарфозы еўрапейскага грамадства — на якія высновы навялі даследчыка мігранты і вінаграднікі
Франка-брытанскі журналіст і даследчык праз асобныя лёсы людзей даследаваў змены ў еўрапейскім грамадстве, выкліканыя іміграцыяй, зменай клімату і тэхналагічнымі ўзрушэннямі
Журналіст, сябра амерыканскага аналітычнага цэнтру Atlantic Council Бэн Джуда (Ben Judah) апублікаваў кнігу «Гэта Еўропа. Як мы жывем цяпер» (This is Europe. The Way We Live Now), у якой на аснове дваццаці трох лёсаў жыхароў Еўропы распавядаецца аб пераўтварэннях на кантыненце.
Сам аўтар з франка-брытанскай сям'і. Ён рос у Бухарэсце, Бялградзе і Лондане, правёў некалькі гадоў у Маскве і цяпер жыве паміж Нью-Ёркам і Лонданам. Французскае выданне Le Monde узяло ў яго інтэрвʼю.
Імігранты і Еўропа
Аўтар заўважае, што лад жыцця ў Еўропе мяняецца вельмі хутка і глыбока, нават хутчэй, чым у Злучаных Штатах, дзе ён зараз жыве. Па-першае, гэта іміграцыя, якая карэнным чынам мяняе структуру паўсядзённага жыцця. І не толькі ў гарадах, але таксама і ў невялікіх паселішчах ды вёсках.
Еўропа заўсёды ведала хвалі іміграцыі. Але працэнты былі іншыя. За два пакаленні Вялікабрытанія, Францыя і Германія сталі такімі ж разнастайнымі, як Злучаныя Штаты. Сёння ў Германіі 18% насельніцтва складаюць імігранты. Гэта вельмі глыбокая трансфармацыя.
«Еўропа мяняецца дэмаграфічна, культурна, этнічна. Адмаўляць гэты факт пад уплывам іміграцыі, старэючага насельніцтва і эканомікі таннай працоўнай сілы азначала б пакінуць дыскусію ў руках тэарэтыкаў змовы, якія ўяўляюць, што замена карэнных еўрапейцаў будзе арганізавана нейкай ценявой элітай — амаль заўсёды яўрэямі. Я хацеў прапанаваць проціяддзе ад гэтай змовы, паказаўшы рэальнасць гэтай трансфармацыі і чалавечнасць тых, хто прыходзіць», — кажа Бэн Джуда.
Сусветнае павуцінне і лёсы людзей
Вялікая ўвага ў кнізе надаецца таму, як новыя тэхналогіі ўплываюць на любоўныя гісторыі, сяброўства, сямейныя адносіны. Два чалавекі з Турцыі і Аўстрыі, якія пасябравалі падчас студэнцкага абмену па праграме Erasmus і закахаліся, але страцілі адно аднаго з-пад увагі, змаглі знайсціся дзякуючы Facebook і Skype.
Партугалец убачыў у інтэрнэце абʼяву аб продажы дома на вёсцы і вырашыў пачаць новае жыццё ў незнаёмым месцы. Старыя шведскія гаспадары гасцініцы шукаюць лекі ад адзіноты на сайце знаёмстваў.
«Утоеныя бакі грамадства цяпер перамясціліся ў інтэрнэт. Еўрапейцы часта думаюць пра схаваны свет як пра месцы ў горадзе, напрыклад, пра завулак за чыгуначным вакзалам або пра раён чырвоных ліхтароў. Але насамрэч гэтыя месцы ў сеціве.
Я расказваю гісторыю латвійскай дзяўчыны, якая мае вялікую патрэбу ў грошах на вучобу і вымушана распранацца перад камерай, каб зарабіць.
Або гісторыю сірыйскага бежанца, які марыць стаць знакамітым і спрабуе зарабіць на лайках у свеце порна. Сёння гэты таемны свет ёсць у кожным нашым тэлефоне», — адзначае Бэн Джуда.
Кліматычныя змены
Некалькі гісторый расказваюць аб уплыве змянення клімату на жыццё еўрапейцаў. Знаходзячыся ў Бургундыі, аўтар быў глыбока ўзрушаны апавяданнямі вінаградараў.
Сёння збор ураджаю ў гэтым рэгіёне адбываецца на месяц раней, чым калісьці. Па словах журналіста, буйныя вінаробы імкнуцца купіць землі ў Японіі, на поўначы Англіі, у Румыніі, у Патагоніі (Паўднёвая Амерыка), таму што яны ведаюць, што існуе вельмі вялікая рызыка таго, што Бургундыя праз дваццаць ці трыццаць гадоў больш не зможа вырабляць такое ж віно.
У кнізе ёсць аповед расійскага інжынера, які будуе порт па перавалцы звадкаванага прыроднага газу ў Сабеце (на паўвостраве Ямал), пра тое, як статкі паўночных аленяў у Арктыцы гінуць на яго вачах з-за змены клімату. З аднаго боку, гэты чалавек вельмі ганарыцца тым, што пабудаваў гэтую інфраструктуру ва ўмовах, якія нагадваюць ГУЛАГ, але, з другога, разумее, што ён можа мець дачыненне да разбурэння прыроднага асяроддзя.
Палітычныя высновы
У інтэрвʼю Бэн Джуда звяртае ўвагу на высновы, якія ён можа зрабіць на аснове ўбачаных ім пераўтварэнняў.
Першы і ключавы момант заключаецца ў тым, што вялікай памылкай зʼяўляецца погляд еўрапейскіх і амерыканскіх палітычных эліт на Еўропу як на «музей, у якім нічога не адбываецца». На думку аўтара,
«палітычная Еўропа мусіць быць сумленнай перад сваімі грамадзянамі, сказаць, што мы перажываем глыбокія змены. Яна павінна распавесці іншую гісторыю Еўропы, а не толькі гісторыю ХХ стагоддзя, якая пачынаецца з духу Франца Фердынанда, які лунае над Сараевам, і заканчваецца падзеннем Берлінскай сцяны».
Калі Еўропа мінулага — гэта замкі, менгіры, гала-рымскія храмы, то Еўропа сучаснасці — гэта Еўрапейскі Саюз, гандлёвыя пагадненні, адзначае аўтар і дадае:
«Але для мяне Еўропа — гэта перш за ўсё агульнасць лёсаў, звернутых у будучыню. Усе людзі ў маёй кнізе, нават калі яны прыехалі з Афрыкі ці Сірыі, лічаць сябе еўрапейцамі, бо бачаць там сваю будучыню. Важна, каб еўрапейцы больш думалі пра будучыню і выбудоўвалі палітычную ідэнтычнасць у гэтым сэнсе».
Чытайце яшчэ:
Сярэдні клас у Германіі паволі скарачаецца
Вось як памянялася французскае грамадства. Тое самае чакае грамадства беларускае?
Што чакае Беларусь у бліжэйшыя пяць гадоў? А Расію і Еўропу? Спецдакладчык ААН па Беларусі дае свой расклад5
Каментары