Hiendyrektar «Vitalura» pieraličyŭ pryčyny zakryćcia kramaŭ: vajna va Ukrainie, sankcyi, ukaz ab zamarozcy cen

Office Life pahavaryŭ z hienieralnym dyrektaram i saŭładalnikam «Vitalura» Vitalom Jacukom pra toje, što zdaryłasia ź biznes-impieryjaj, što adbyvajecca ciapier i jakuju budučyniu jon bačyć dla kampanii.

Pavialičyć

— Vital, što ŭsio ž taki adbyłosia z «Vitaluram»? U jaki momant i što pajšło nie tak?

— Tak, u 2017 hodzie ŭ topie retejleraŭ my byli na trecim miescy. Heta byŭ fantastyčny vynik. Niešta, jak vy kažacie, pajšło nie tak u 2021 hodzie: 

našy mahčymaści stali niesupastaŭnyja z našymi žadańniami pa raźvićci roźničnaj sietki.

Historyja pieršaja. «Vitalur» — nietypovy roźničny prajekt. Kampanija ŭ pieršuju čarhu dyviełapier. Alaksandr Kanstancinavič Jacuk — zasnavalnik kampanii i moj baćka — vielmi lubiŭ stvarać i budavać, pryčym budavać z nula. Budaŭnictva z nula mieła na ŭvazie, što handlovyja abjekty znachodziacca va ŭłasnaści kampanii: kramy, skład, vytvorčaść, ofis — usia infrastruktura, jakaja była źviazana z roźnicaj.

Historyja druhaja. Za košt taho, što kampanija (u pryvatnaści handlovaja sietka) — tavaraabarot, vyručka, prybytak — rastuć, pastaŭščyki bolš achvotna dajuć tabie dobryja ŭmovy: nie tolki bonusy, premii i źnižki, ale i adterminoŭku płaciažu, pa fakcie inviestujučy ŭ kampaniju svaje srodki i papaŭniajučy abarot.

Historyja treciaja. Kali kampanija — paśpiachovy prajekt z dobrym bałansam, dobrymi załohami, banki z radaściu jaje finansujuć. Ciapier my starajemsia kredytavacca vyklučna ŭ biełaruskich rublach.

Kali hetyja ŭsie try elemienty «pracavali» ŭ źviazku, u kampanii «Vitalur» była mahčymaść chutkaha i aktyŭnaha rostu.

Ale ŭ 2021 hodzie źviazka z troch klučavych aśpiektaŭ našaha paśpiachovaha raźvićcia stała «łamacca», a płany byli takimi ž ambicyjnymi. Niejki čas udavałasia damaŭlacca, «pierazakryvacca» — abarotnyja srodki dazvalali.

U pačatku 2022 hoda ŭ suviazi z suśvietnymi ekanamičnymi i palityčnymi faktarami, krainavymi sankcyjami banki pavysili pracentnyja staŭki — naprykład, dla nas adzin z bankaŭ padniaŭ ich z 10 da 36% hadavych. Paralelna rezka vyraśli kursy valut.

Pavialičyć

Heta była pieršaja chvala, jakaja pa vyniku adyhrała vielizarnuju rolu ŭ tym, što my «zachłynulisia».

Bank-partnior u toj momant ratavaŭ ułasny biznes — prosta ŭziaŭ i mienš, čym za miesiac, zabraŭ nieabchodnyja dla pahašeńnia kredytu abarotnyja hrašovyja srodki (kala 10 młn jeŭra). To-bok prymusiŭ daterminova pahasić kredyt jak «Vitalur», tak i inšyja kampanii.

Pastupova ros doŭh pierad pastaŭščykami. My hieraična ź im sprabavali spravicca, viali praciahłyja i časam dziejsnyja pieramovy. Da hetaha času ŭdziačnyja tym, chto prajaŭlaŭ razumieńnie.

Ale na pačatak 2023 hoda sukupnaja zapazyčanaść składała 130 młn rubloŭ. Biełaruskim partnioram my byli vinnyja 100 młn rubloŭ, zamiežnym — 30 młn rubloŭ.

— Mienavita ŭ pačatku 2023-ha «Vitalur» zrazumieŭ, što nie vykaraskajecca?

— Stop. U «Vitalura» nikoli nie było i dumki, što jon jak jurydyčnaja asoba, jak biznes, jaki składajecca ź niekalkich junitaŭ, nie vykaraskajecca. Tamu zahałoŭki ŭ miedyja nakštałt «Vitalur — usio» nie adpaviadali rečaisnaści. My zaŭsiody viedali, što vykaraskajemsia, mieli i płan B, i płan C.

Roźničny biznes možna było pradać, pakryć daŭhi, možna było ŭsie abjekty nieruchomaści zdać u arendu — što my, u pryncypie, i zrabili. Zaraz my jak dyviełapier apierujem płoščaj bolšaj za 150 tys. kv. m, realizujem 600 damovaŭ arendy, płanujem raźvivać i arendny biznes, i inšyja prajekty.

— Ok, udakładnim. Kali vy zrazumieli, što «Vitalur» nie zmoža dalej raźvivacca ŭ retejle?

— Niahledziačy na toje što papiaredni hod byŭ składanym, da žniŭnia 2022 hoda, da 25-hodździa kampanii, «Vitalur» vychodziŭ ź pikie. U nas znoŭ pavieryli pastaŭščyki, u adzin z tydniaŭ žniŭnia była rekordnaja vyručka, my byli natchnionyja i zaradžanyja.

U kastryčniku-listapadzie 2022 hoda spačatku źjaviŭsia ŭkaz ab zamarozcy cenaŭ, a za im — 713-ja pastanova. Dla nas jana aznačała źnižeńnie maržy na 3-4% u roźnicy i štomiesiačnyja straty.

Kali b my ŭ hety pieryjad uvajšli ŭ zdarovym stanie, byŭ by čas pierafarmatavać biznes, ahledziecca, papracavać z vydatkami, zaklučyć pramyja kantrakty — dziasiatki i sotni roznych miechanizmaŭ, z dapamohaj jakich my mahli paŭpłyvać na pracu sietki.

Ale hetaha času ŭ «paranienaha» papiarednim hodam «Vitalura» nie było.

Rašeńnie spynić pracu handlovaj sietki i addać kramy ŭ arendu było pryniata prykładna ŭ listapadzie 2022 hoda. My pačali pieramovy z patencyjalnymi arandatarami — i pryjšli da damovy z «Santaj».

— A čamu nie pradali sietku?

— Dva momanty. Abjektyŭna — usio adrazu nichto b nie kupiŭ. Nu i emacyjna — taki varyjant nie chacieli navat razhladać. Nie dla taho moj baćka 27 hadoŭ usio heta budavaŭ, kab pradać i, umoŭna, syści na piensiju, kali jašče vielmi šmat možna zrabić.

— Čamu klučavym arandataram vybrali mienavita «Santu»? Tolki jana była hatovaja arandavać adrazu ŭsie kramy? Nakolki jana była zacikaŭlena ŭ hetaj uhodzie?

— My pravodzili pieramovy z usimi sietkami z top-5 biełaruskich retejleraŭ. Z «Santaj» skłałasia, bo my histaryčna mieli daviernyja adnosiny jak na ŭzroŭni kiraŭnictva, tak i na ŭzroŭni ŭłaśnikaŭ, vielmi ščylna pracavali adzin z adnym. «Santa» mieła ambicyi i žadańnie realizavać hety prajekt — i dziakuj im za heta, «Santa» zaŭsiody natchniałasia «Vitaluram». My zaŭsiody rabili svaju pracu ź luboŭju, pastajanna niešta palapšali, jeździli pa ŭsim śviecie, ukaraniali inavacyi. Raniej za ŭsich my ŭstalavali kasy samaabsłuhoŭvańnia, pastavili chośpiery i rychtavali ŭ ich śviežuju rybu, stali rabić sušy i picu prosta ŭ handlovych załach pad zakaz, pastavili kavapunkty, aparat dla achałodžvańnia vina i h. d.

Na toj momant u nas nie było času niejak inakš strukturavać ździełku. U kramach puścieli palicy, pastaŭščyki złavalisia, išli ŭ sudy. Z kožnym dniom stanaviłasia składaniej, tamu chutkaje rašeńnie było adzina pravilnym.

— 130 młn doŭhu pierad pastaŭščykami. Byŭ płan, jak jaho pahasić?

— Na 100%. Tak. I my tranślavali heta ŭ pačatku hoda ŭsim zacikaŭlenym, u tym liku na aficyjnym uzroŭni.

Uhoda mieła na ŭvazie kuplu asnoŭnych srodkaŭ. Heta abstalavańnie, i nie tolki toje, što jość u handlovaj zale, ale i toje, što nie vidać pakupniku: sietki, kamunikacyi, vientustanoŭki i h. d. kali sietka adkryvaje kramu, 90% vydatkaŭ na zapusk pryjdziecca jak raz na abstalavańnie. Luby arandatar, zachodziačy na handlovy abjekt, vykuplaje abstalavańnie. Tamu značnaja častka srodkaŭ na pahašeńnie daŭhoŭ — heta srodki ad prodažu abstalavańnia.

Dalej — tavarnyja reštki. Na momant zakryćcia kramaŭ u «Vitalura» jany składali blizu 20 młn rubloŭ.

Jašče adna krynica — arendnyja płaciažy.

I adzin handlovy abjekt my realizavali našym partnioram, «Susiedziam». Atrymanyja srodki taksama całkam pajšli na pahašeńnie daŭhoŭ.

Usio heta dazvoliła «Vitaluru» da novaha, 2024 hodzie pahasić asnoŭnuju masu daŭhoŭ. Zaraz siły ŭsioj kamandy skancentravany na tym, kab maksimalna chutka zakryć astatak.

— Chto ŭ tyja składanyja časy skazaŭ kalektyvu, što kramaŭ «Vitalur» bolš nie budzie? Vy? Jak zmahli skazać: nu a ciapier, rabiaty, my vymušanyja z vami raźvitacca? Ź jakoj kolkaściu supracoŭnikaŭ rasstaŭsia «Vitalur» za hety hod?

— Zahadčykam usimi kramami sietki na ahulnym schodzie heta abviaściŭ były hienieralny dyrektar «Vitalura» Alaksandr Kaleśnikaŭ (Vital Jacuk tady zajmaŭ pasadu kamiercyjnaha dyrektara). Z kiraŭnictvam ofisa i klučavymi pastaŭščykami mieŭ znosiny ŭ tym liku ŭžo i ja.

Na piku naša kamanda dachodziła da 6 tys. čałaviek, ciapier zastałosia mienš za 200.

— U raźvitalnym paście «Vitalura» ŭ Instagram Vy pisali: «My kažam vam «da pabačeńnia». Nie raźvitvajeciesia? Płanujecie viarnucca ŭ retejł?

— Nie vyklučajem hetaha. Pakul stratehičnych płanaŭ u hetym kirunku niama, ale mahčymaść u nas zastałasia. Chiba što nie najbližejšym časam, biahučyja kantrakty z handlovymi sietkami-arandatarami doŭhija, na 5-10 hadoŭ.

Pavialičyć

— Ci płanujecie kramy, jakija ciapier u arendzie ŭ «Santy», u dalejšym pieradavać inšym arandataram?

— Ani «Santa», ani my ŭ adnabakovym paradku nie vyrašajem losu hetych kram. U nas jość vialiki kantrakt, u ramkach jaho mohuć być karekciroŭki — i jany zaŭsiody sumiesnyja. U advarotnym vypadku my b nie byli partniorami i nie pieražyli b hety niaprosty hod.

Zaraz my pieradajem kala 40 abjektaŭ, jany ŭsie majuć budučaha arandatara. Na pieryjad navahodnich śviataŭ zrobim nievialiki pierapynak, da 7 studzienia zamarožvajem praces. Za studzień-sakavik usie abjekty buduć pieradadzienyja.

Ryba, sadavina, tokieny — što ź inšymi prajektami «Vitalura»?

— Što ciapier ź inšymi biznes-junitami «Vitalura»? Vy byli bujnym imparcioram ryby, potym — harodniny i sadaviny. Čamu, darečy, naohuł hetym zanialisia?

— Pa-pieršaje, u nas jość infrastruktura, jakaja dazvalaje zajmacca impartam jašče niejkich, akramia ryby, praduktaŭ. Jana vybudavanaja i paśpiachova pracuje, naładžany tempieraturny režym.

Pa-druhoje, kožny bujny retejł rana ci pozna prychodzić da impartu sadaviny i aharodniny, dasiahajučy pamieru, kali jon moža vazić što-niebudź, kratnaje fury. Čym bolš ułasnaha impartu ty možaš pradać, tym cikaviej hety kirunak. My prosta pačali heta rabić — nie skažu, što adny ź pieršych, ale svoječasova. U «Vitalura» była najlepšaja ŭ hetym kirunku kamanda ŭ krainie. My absłuhoŭvali nie tolki svaje kramy, ale i inšyja abjekty — addavali «na bok» kala pałovy abjomu. Raskošny byŭ prajekt.

— Što ź im ciapier?

— Začynicca. Nie majučy svajoj roźnicy, hetym prajektam niemahčyma zajmacca efiektyŭna.

— Impart ryby zastaŭsia?

— Tak. Jon zabiaśpiečvaje ŭ asnoŭnym naša rybnuju vytvorčaść, jakoje vypuskaje hatovuju pradukcyju. Płanujem pavialičyć jaje abjomy.

— Dla kaho?

— Pracujem z usimi sietkami. Z našymi arandatarami — «Santa», «Susiedziami», «Hipa» — my partniory nie tolki ŭ častcy arendy, ale i ŭ častcy pastavak pradukcyi. Upeŭnieny, što najbližejšymi miesiacami padklučym jašče 2-3 handlovyja sietki.

Impart u minułym hodzie nie byŭ pryjarytetnym napramkam, ale pastaŭki jość, i jany praciahnucca. Abjom u biahučym hodzie ŭpaŭ, ale jość vykanalnaja meta — vyjści na ŭzrovień 2022 hoda.

— Što z transpartnym junitam «Vitalura»? Aŭtapark nie raspradadzieny?

— Junit zachavany, choć i skaraciŭsia ŭdvaja. My akazvajem łahistyčnyja pasłuhi partnioram. Pakul nie mahu skazać, ci budziem my hety kirunak raźvivać, ale dakładna płanujem zachoŭvać.

— U 2021 hodzie «Vitalur» vypuskaŭ tokieny. Navošta vychodzili na rynak ličbavych inviestycyj i što vam heta dało?

— Pieršaje — było cikava pamacać, što heta takoje, jakija na hetym rynku jość pierśpiektyvy. Druhaja meta — pryciahnieńnie resursaŭ. I my ich paśpiachova pryciahnuli. Trochi, sukupna — da $2 młn, na toj momant istotnaj roli jany nie hulali. Tak što abiedźviuch metaŭ my dasiahnuli, ale nie raźvili hety kirunak pa abjektyŭnych pryčynach.

Ciapier, kaža Vital Jacuk, kampanija «Vitalur» płanuje raźvivać dyviełapmient — i šukaje suinviestaraŭ u dva pierśpiektyŭnyja prajekty. Adzin ź ich — budučy łahistyčny kompleks z chaładovym łancužkom.

— My pačynali budavać jaho pad Minskam, na 15-m km trasy M-2 Minsk — Nacyjanalny aeraport Minsk. Ahulnaja płošča abjekta — 14 tys. kv. m, składajecca z vytvorča-składskoha kompleksu z administracyjna-bytavoj častkaj. Hatoŭnaść na dadzieny momant — 20%, padviedzieny ŭsie sietki. Płanavy abjom finansavańnia — kala 35 młn rubloŭ.

Raniej «Vitalur» rabiŭ heta pad siabie — dla nakiravańnia impartu harodniny i sadaviny, zaraz ža šukajem suinviestaraŭ. Prajekt vielmi vysokatechnałahičny, ambicyjny, my ŭ svoj čas abjeździli ŭsie krutyja łahistyčnyja kompleksy Rasii i Jeŭropy, za asnovu ŭziali hałandskuju technałohiju.

Druhi prajekt — vytvorčy kompleks u Kaladzičach.

— Płošča abjekta — 5 tys. kv. m, vialiki ŭčastak ziamli. My jaho budavali jak vytvorčaść dla pierapracoŭki ryby. Heta inviestycyjny prajekt, realizavali stolki, kolki paśpieli realizavać. Hatoŭnaść abjekta — 60%.

Ciapier taksama šukajem suinviestara: prajekt možna pierafarmatavać pad lubuju inšuju charčovuju vytvorčaść. Užo jość niekalki intarasantaŭ, jakija hatovyja ŭ hety prajekt zachodzić. My ž hatovyja jak realizavać jaho z suinviestaram na partniorskich pačatkach, tak pieradać inviestaru dla samastojnaj realizacyi — pradać jaho ŭ tym vyhladzie, u jakim jon jość ciapier.

Nikoli nie dumaŭ, što moža być tak ciažka

— Vital, vy hetaki «załaty chłopčyk» ad biełaruskaha biznesu. Małady, adukavany, zamožny, žanaty na supiermadeli, spadčyńnik vielizarnaj u maštabach krainy biznes-impieryi. Dy jašče i amal ravieśnik «Vitalura» — to-bok pražyli z kampanijaj amal usio žyćcio i, dumaju, byli ŭpeŭnienyja, što tak budzie zaŭsiody. Ciažka było, kali stabilnaje paśpiachovaje žyćcio rassypałasia na kavałki?

— Vielmi ciažka. Nikoli nie dumaŭ, što moža być tak ciažka. «Vitalur» zaŭsiody byŭ dla mianie hałoŭnym prajektam u žyćci. Ale ja heta pieražyŭ.

Dla mianie i kampanii važna, što, majučy ekśpiertyzu, majučy imidž i reputacyju, majučy kamandu, majučy partniorskija ŭzajemaadnosiny, ty viadzieš dyjałoh, raźličvaješsia pa daŭhach i nie ŭciakaješ ad prablem.

— Niaŭžo ni razu nie sychodzili ad składanych razmoŭ? Nie vyklučali telefon?

— Sychodziŭ. Vyklučaŭ. Stamlaŭsia. Jak luby narmalny čałaviek. Byvała, sotnia zvankoŭ u dzień, ź ich bolšaja častka — nieznajomyja numary. Mnie pahražali sudami, raspravami, čakali kala ofisa.

— Źjazdžać nie dumali?

— Nikoli nichto z akcyjanieraŭ «Vitalura» — to-bok maja siamja — pra heta nie dumaŭ. U nas nie «ajciška», dzie ŭziaŭ noŭtbuk — i pajechaŭ. U nas prajekty, jakija na hetaj ziamli stajać. I ludzi, jakija na hetaj ziamli žyvuć. I adkaznaść za ŭsio heta.

— U samy ciažki dla «Vitalura» momant vy z žonkaj rychtavalisia stać baćkami pieršynca.

— Žonka była na 8-m miesiacy ciažarnaści. Ja staraŭsia maksimalna jaje ad usiaho hetaha izalavać. Ale, ščyra kažučy, padtrymlivaŭ nie ja jaje, a jana mianie.

— Naradžeńnie syna dapamahło akryjać ducham?

— Heta lepšaje, što sa mnoj zdarałasia ŭ žyćci. I jano vielmi pamianiała ŭsprymańnie mnohich rečaŭ. Tak, i siońnia ŭ mianie šmat ambicyj i biznes-žadańniaŭ, i ja ich realizuju, ale siamja na pieršym miescy.

— Zajazdžajecie ź siamjoj pa pradukty ŭ byłyja «Vitalury»? Jak siabie adčuvajecie tam?

— Nie zajazdžaju. Nie mahu.

• 12
• 0
• 6
• 4
• 5
• 20
• 11
• 0