«Kožnuju noč ja kažu: «Syna, dabranač». Jak biełarusy pieražyvajuć zatrymańni svaich blizkich
Palityk Anatol Labiedźka paśla zatrymańnia syna napisaŭ tolki adno słova — «suki». Daradca Śviatłany Cichanoŭskaj pa spravach moładzi Marharyta Vorychava syšła z hałavoj u pracu, pakul čakała svaju mamu paśla aryštu. Administratar kanała čyhunačnikaŭ Siarhiej Vajciachovič praciahnuŭ pracavać, niahledziačy na pahrozy i zatrymańnie svajho 15-hadovaha brata. «Miedyjazona» parazmaŭlała ź biełarusami, čyim blizkim pomścili siłaviki.
«Usio transfarmavałasia ŭ nianaviść». Syn u kałonii
Syna palityka Anatola Labiedźka Arcioma zatrymali ŭ kancy sakavika 2023 hoda. Spačatku jamu dali 15 sutak nibyta za niecenzurnyja vyrazy kala RAUS, a paśla — za niepadradpakavańnie milicyjanieram. U žniŭni 2023 hoda Arciomu dali 3,5 hady kałonii za finansavańnie «ekstremisckaj dziejnaści».
«Ja pa svaich kanałach prabiŭ i daviedaŭsia, što jaho zatrymlivali supracoŭniki KDB. Heta byŭ niepryjemny zvanočak. Kali Arcioma pieraviali na Vaładarku i staŭ viadomy artykuł, pa jakim jaho abvinavačvajuć, ja zrazumieŭ, što heta palityčnaja pomsta. Moj syn nie złačyniec i nie pravaparušalnik, jon palityčny zakładnik».
Anatol kaža, što paśla zatrymańnia syna adčuvaŭ tryvohu, strach, kryŭdu i vinu. Paśla ŭsio transfarmavałasia ŭ nianaviść.
«U mianie było pačućcio, što ja padrychtavany da šmat čaho. Heta nie pafas, a pohlad u lusterka zadniaha bačańnia, u jakim 30 hadoŭ palityčnaha žyćcia. Ale niemahčyma być hatovym da pravakacyj 24/7. Ja byŭ niedzie pierakanany, što ŭ hetaj žudasnaj sistemie jość miežy i kranać rodnych i blizkich jany nie advažacca. Što pavinny zastavacca niejkija kropielki čałaviečnaści».
Palityk ličyć, što artykuł, pa jakim asudzili syna — artykuł miłasernaści. Arciom dapamahaŭ paciarpiełym ad represij biełarusam.
«U nas byli razmovy z synam. Ja havaryŭ, što treba pakinuć krainu, što režym absalutna nie maje nijakich abmiežavańniaŭ, ale jon mieŭ svaju pazicyju. Kazaŭ: «Baćka, ja na hetaj ziamli ničoha nie zrabiŭ drennaha». U jaho była takaja pazicyja. Kaniešnie, unutry ŭsio roŭna siadzić hety čarviak, jaki točyć. Kali syna zatrymali, ja napisaŭ adno słova — «suki».
Trymacca Anatolu dapamahajuć rodnyja — asabliva ŭnučka Palinka. Svajaki zastajucca ŭ Biełarusi i dla ich heta pryncypovaja pazicyja, niahledziačy na pahrozy.
Anatol vielmi hanarycca svaim synam, tym, jak jon prachodzić šlach zatrymańnia. Kaža, za kratami jość vialikaja spakusa prajści pamiž kropielkami: dzieści źmiahčyć, znajści maralny kampramis i pajści na niejkuju ździełku.
«Ja adkryŭ nanoŭ dla siabie syna. Na sudzie ŭ jaho była vielmi mocnaja pramova. Žonka płakała i heta byli taksama ślozy honaru. U mianie nie było nijakich sumnievaŭ, što Arciom — hodny čałaviek i cudoŭny baćka z dobrym sercam. Ja mahu tolki hanarycca svaim synam.
Jon nikoli nie pavysiŭ hołas, razmaŭlajučy z maci i sa mnoj. Jon cenić siabroŭstva i viedaje, što heta takoje. Dla luboj krainy heta idealny hramadzianin i padatkapłatnik. U jaho była dobraja praca, jon płaciŭ vysokija padatki i rabiŭ układ u toje, kab Biełaruś była narmalnaj krainaj.
Mnie baluča hladzieć na dačku, jakaja raście biez baćki. Heta žudasna, tamu što jon patrebny joj kožny dzień. Nišu baćki nichto nie zapoŭnić: ni maci, ni dziadula z babulaj. U hetym płanie ja šmat dumaŭ, što mahu zrabić.
Ja hatovy stać častkaj abmiennaha fondu. Heta ŭnutranaje, vielmi pradumanaje rašeńnie. Kali b režym skazaŭ siońnia, što hatovy abmianiać 1,5 tysiačy palitviaźniaŭ na 15-20 samych «admarožanych» i nienavisnych ich vorahaŭ, ja hatovy być siarod hetaj dvaccatki. Ja chaču, kab syn byŭ sa svajoj dačkoj, sa svajoj siamjoj. I voś u hetaj situacyi ja b pajšoŭ na heta. Kožnuju noč, pierad tym jak zapluščyć vočy i zasnuć, ja kažu: «Syna, dabranač».
«Nie dumaŭ, što siłaviki buduć zatrymlivać niapoŭnahadovych». Brat u SIZA
15-hadovaha Arcioma Vajciachoviča, brata administratara telehram-kanała «Live. Soobŝiestvo žieleznodorožnikov Biełarusi» Siarhieja Vajciachoviča, zatrymali ŭ studzieni 2023 hoda prosta ŭ škole.
Aficyjnaj pryčynaj zatrymańnia staŭ kanflikt z vučniem — nibyta Arciom u jaho vymahaŭ hrošy. Pavodle słoŭ brata, na momant zatrymańnia kanflikt byŭ uładžany praz baćkoŭ i kiraŭnictva škoły.
«Kali brata zatrymali, byŭ šok. Ale potym razumieješ, što emocyjami ničoha nie dabješsia. Ja razumieŭ, što brata zatrymali praz našu dziejnaść. My pracujem z sakretnaj infarmacyjaj, jakuju nam źlivajuć. Jana vielmi mocna złuje biełaruskich i rasijskich siłavikoŭ. Ja nie dumaŭ, što siłaviki dojduć da taho, što buduć zatrymlivać niapoŭnahadovych».
Siarhiej kaža, što źbiŭsia ź liku, kolki razoŭ da jahonych baćkoŭ prychodzili siłaviki i abšukvali dom. Baćki nie chacieli źjazdžać.
Paśla zatrymańnia Arcioma supracoŭniki KDB vystavili biełarusu ŭmovu: svaboda Arcioma ŭ abmien na vydaleńnie kanała i spynieńnie dziejnaści. Siarhiej admoviŭsia.
«Heta było ciažkaje rašeńnie. Ale kali dać słabinu, jany b pajšli dalej raskručvać: patrabavać źlić krynicy i h. d.»
Uvosień 2023 hoda Arcioma asudzili da 3 hadoŭ kałonii z adterminoŭkaj na 3 hady pa artykule ab vymahalnictvie. Ciapier chłopiec znachodzicca na voli.
Pra aryšt daviedałasia z praŭładnaha telehram-kanała. Mama
Inesa, mama daradcy Śviatłany Cichanoŭskaj pa spravach moładzi Marharyty Vorychavaj, paśpieła dasłać sms pra svajo zatrymańnie. Siłaviki pryjšli da jaje na pracu ŭ kancy listapada 2023 hoda i pavieźli dadomu na pieratrus. Dalej suviazi z mamaj u Marharyty nie było.
«Pieršaja reakcyja — strach i žach. U nas byli z mamaj razmovy, što jaje mohuć zatrymać, i ja ŭ cełym čakała, što heta moža zdarycca ŭ niejki momant. Ale jak by ty mocna ni rychtavaŭsia da zatrymańnia, usio roŭna psichałahičnuju reakcyju niemahčyma kantralavać.
Viadoma, ja adčuvała vinu. I nie tolki za toje, što jana nie źjechała, ale i za toje, što padviarhaju jaje niebiaśpiecy. Ale ŭ tym liku adčuvała b jaje, kali b prymusiła mamu źjechać raniej.
Kali ja ŭ 2021 hodzie źjechała ź Biełarusi, to ŭjaŭlała, jak by skłałasia majo žyćcio ŭ krainie. I ŭźnikaje pačućcio, što možna było b nie źjazdžać, usio było nie tak drenna. I heta vielmi zadušlivaje pačućcio, i ja nie chacieła mocna «pušyć» mamu, kab jana vyjechała z krainy raniej i sutyknułasia z hetym adčuvańniem».
Pra toje, što mamu aryštavali na 15 sutak, Marharyta daviedałasia z praŭładnaha telehram-kanała. Adrazu paśla zatrymańnia dziaŭčyna pačała pisać znajomym i blizkim mamy, kab daviedacca pra jaje jakuju-niebudź infarmacyju.
«U vyniku ja źviazałasia z baćkam, ź jakim u mianie nie vielmi ciesny i blizki kantakt. Jon dapamoh: źjeździŭ dadomu, patelefanavaŭ u SIZA, kab daviedacca, ci tam znachodzicca mama».
Pra stan mamy Marharyta ničoha nie viedała 14 dzion. Padčas aryštu daradca syšła z hałavoj u pracu.
«Było imknieńnie być bolš praduktyŭnaj i sychodzić u kupiravańnie emocyj i sprabavać nie pieražyvać. U nas tady jašče pajezdki byli: u Strasburh, u Radu Jeŭropy. Było žadańnie prosta nie dumać, pačakać, kab hety termin chutčej skončyŭsia.
Za dzień da zatrymańnia mamy ja havaryła ź joj pra adjezd ź Biełarusi. Tady pryjšli ź pieratrusam da siabraŭ Kaardynacyjnaj rady. U mamy była takaja tendencyja kazać, što joj šancuje i ciapier taksama nie buduć čapać. I kali nie pryjšli siońnia, to ŭžo nie pryjduć».
Inesa źjechała ź Biełarusi nie adrazu paśla vyzvaleńnia — zaviaršała spravy i adciahvała momant adjezdu.
«Tut ja ŭžo kankretna «prapušyła» mamu. Skazała, što kali nie źjedzieš, to jość imaviernaść, što pasadziać nie na 15 sutak, a na niekalki hadoŭ. I kamu ad hetaha budzie lepš. Byŭ taki nievialiki miakki cisk, ale rašeńnie pra adjezd mama pryniała sama.
Kali jana pryjechała da mianie, ja adčuła nievierahodnuju i ŭsieabdymnuju radaść, jakuju ŭžo zabyłasia jak adčuvać. Vielmi pryjemna viedać, što z mamaj usio narmalna, joj ničoha nie pahražaje i možna žyć spakojnym i narmalnym žyćciom».
«Mahu tolki malicca, kab dačka była žyvaja», — baćka Maryi Kaleśnikavaj, pra jakuju ŭžo hod niama navinaŭ
Zatrymanych niekalki socień, niekatorym paśla dopytaŭ nie viartajuć pašparty. Padrabiaznaści abłavy na salidarnych z palitviaźniami
HUBAZiK rassyłaje byłym palitviaźniam i ich svajakam papiaredžańni z patrabavańniem adpisacca ad «ekstremisckich resursaŭ»
Syn palityka, brat kalinoŭca. Palitviaźni, jakich pasadzili ŭ znak pomsty svajakam
Kamientary