Viarchoŭnaja Rada paśla paŭtara hoda dyskusij i sprečak pryniała zakon, jaki prama zabaraniaje dziejnaść Ruskaj Pravasłaŭnaj Carkvy va Ukrainie i adkryvaje šlach da takoha ž rašeńnia adnosna Ukrainskaj Pravasłaŭnaj Carkvy (raniej UPC Maskoŭskaha patryjarchatu), piša Bi-bi-si Ukraina.
«Za» prahałasavali 265 deputataŭ. U ramkach kampramisu pamiž usimi frakcyjami Rady pytańnie ŭ druhim čytańni nie abmiarkoŭvali i ŭchvalili adrazu paśla adkryćcia pasiadžeńnia. Nichto z praciŭnikaŭ zakona na razhladzie svaich papravak nie nastojvaŭ.
Inicyjataram hetaha zakona jašče ŭ śniežni 2022 hoda staŭ prezident Uładzimir Zialenski, jaki abviaściŭ tady kurs na «duchoŭnuju niezaležnaść ad Maskvy».
Z tych časoŭ vakoł hetaj inicyjatyvy praciahvalisia sprečki jak va Ukrainie, tak i na Zachadzie, dzie ŭ abaronu UPC stali jurysty, jakija abaraniajuć ukrainskaha biznesmena Vadzima Navinskaha. Abaroncy UPC znajšlisia ŭ šerahach prezidenckaj frakcyi ŭ parłamiencie, siarod viadomych palitykaŭ ZŠA i cełych cerkvaŭ u Jeŭropie.
Ukrainskija ŭłady aficyjna nazyvajuć UPC častkaj Ruskaj Pravasłaŭnaj Carkvy, zatoje advakaty i ijerarchi nastojvajuć, što jana jašče ŭ mai 2022 hoda adyšła ad Maskvy. U UPC asudžajuć pryniaćcie zakona i nazyvajuć dziejańni ŭkrainskaj ułady «hanieńniami».
RPC aficyjna padtrymlivaje vajnu Rasii suprać Ukrainy i ŭsialak spryjaje ŭsim dziejańniam rasijskich vajskoŭcaŭ. Pavodle sacapytańniaŭ, bolšaść ukraincaŭ padtrymlivajuć zabaronu UPC.
Apytańni pakazvajuć, što ciapier va Ukrainie bolš za 50% ukraincaŭ padtrymlivajuć aŭtakiefalnuju PCU, jakaja maje kala 8-9 tysiač prychodaŭ. I tolki 5% ukraincaŭ padtrymlivajuć UPC, jakaja maje kala 9 tysiač prychodaŭ. Adnak heta miljony ludziej, jakija hatovyja abaraniać svaju strukturu i kiraŭnictva.
Deputaty ŭchvalili prajekt zakona, jaki ŭrad padaŭ jašče ŭ studzieni 2023 hoda. Pieršapačatkova dakumient byŭ dosyć łakaničnym i praduhledžvaŭ tolki praceduru sudovaj zabarony va Ukrainie cerkvaŭ, źviazanych z RPC.
Dakumient sustreŭ supraciŭ u parłamiencie ŭ pradstaŭnikoŭ byłoj Apazicyjnaj płatformy «Za žyćcio» i navat siarod deputataŭ ad «Słuhi naroda». Paśla burnych sprečak u kastryčniku 2023 hoda jaho pryniali ŭ pieršym čytańni i paabiacali istotna ŭzmacnić da druhoha.
Tak i adbyłosia — u dakumient unieśli vielmi šmat papravak, z dvuch staronak jon razrośsia da 23. tudy dadali kuču pytańniaŭ — ad majomaści da pierachodu relihijnych abščyn.
Hałoŭnaja ideja zakona — sudy z padačy orhanaŭ ułady buduć zabaraniać dziejnaść cerkvaŭ, jakija źjaŭlajucca častkaj RPC.
Pry hetym samu RPC u zakonie zabaranili vyrazna i naŭprost, čaho ŭ pieršasnym dakumiencie nie było.
UPC u zakonie naŭprost nie nazvali, adnak sami deputaty adkryta kažuć, što havorka idzie mienavita pra jaje.
Pa pryniataj schiemie, Dziaržaŭnaja słužba pa pytańniach etnapalityki i svabody sumleńnia (DES) pavinna vyznačyć, jakija struktury va Ukrainie majuć padparadkavanaść i suviazi z carkvoj z centram u Rasii.
Paśla hetaha Słužba pavinna dać im pradpisańni pazbavicca ad hetaj zaležnaści, a kali tyja admoviacca, to źviartacca ŭ sud ab zabaronie ich dziejnaści.
DES raniej užo davała zaklučeńnie, što UPC maje padparadkavanaść Ruskaj Pravasłaŭnaj Carkvy. Tamu ŭ jaje ŭžo jość hatovyja arhumienty pa hetaj carkvie i zvarot u sud.
Adnak UPC nie źjaŭlajecca adnoj jurydyčnaj asobaj, a składajecca z asobnych jeparchij i prychodaŭ — usiaho ich kala 9 tysiač jurydyčnych asob. I pa kožnaj ź ich pavinien być asobny zvarot.
Raniej ahladalniki pakazvali, što DES pačnie spačatku źviartacca ab admienie rehistracyi Kijeŭskaj mitrapolii i jeparchij, a ŭžo potym asobnych prychodaŭ.
U jakaści kampramisu parłamient adkłaŭ mahčymaść padavać u sud na UPC — pavialičyli pierachodny pieryjad ź miesiaca da dzieviaci. Jašče nie mienš niekalkich miesiacaŭ pavinny praciahvacca asobnyja sudovyja spravy, tamu da realnaj zabarony niejkich struktur UPC va Ukrainie moža dajści tolki praz hod paśla padpisańnia zakona prezidentam. Kropku ŭ kožnym takim pazovie budzie stavić Viarchoŭny Sud.
Jašče adna važnaja navacyja zakona — tam praduhledzieli, što jašče da lubych sudovych rašeńniaŭ ułada zmoža zabrać z arendy struktur UPC dziaržaŭnuju abo kamunalnuju majomaść. Havorka idzie pra chramy-pomniki architektury, damovy ab arendzie jakich zakon faktyčna skasoŭvaje aŭtamatyčna praź niekalki miesiacaŭ paśla adabreńnia. Heta kala troch tysiač abščyn UPC, jakija majuć u karystańni staradaŭnija chramy.
Kamientary
Dla pravasłaŭnych jość kananičnaja PCU .
Taksama jość UHKC