Biełarusy, jakija sioleta pastupili ŭ Jahiełonski ŭniviersitet u Krakavie, studentami mohuć i nie stać
Biełaruskija abituryjenty Jahiełonskaha ŭniviersiteta prosiać administracyju ŭstanovy pierahledzieć patrabavańni da terminaŭ nastryfikacyi dakumientaŭ. Havorka idzie jak minimum pra dva dziasiatki maładych ludziej. Abituryjenty razam z rodnymi stvaryli admysłovuju pietycyju da kiraŭnictva Jahiełonskaha ŭniviersiteta, piša Budzma.org.
U čym sprava?
U traŭni 2024 hoda Ministerstva adukacyi Biełarusi admoviłasia vydavać biełaruskim abituryjentam daviedki, jakija paćviardžajuć sapraŭdnaść atestataŭ, dla zamiežnych VNU.
Prezident Polščy Andžej Duda padpisaŭ papraŭki ŭ zakony pra dapamohu hramadzianam Ukrainy, što spraściła pryznańnie i biełaruskich dakumientaŭ adukacyi. Zhodna z papraŭkami, atestat ab adukacyi, atrymany ŭ krainie, jakaja denansavała mižnarodnaje pahadnieńnie nakont uzajemnaha pryznańnia atestataŭ, moža być vydadzieny ŭ Polščy.
Paśla papravak Dudy paćviardžeńnie zakančeńnia škoły ŭ Biełarusi možna atrymać u Polščy praz praceduru nastryfikacyi — dziaržaŭnaha pryznańnia ŭ inšaj krainie dypłomaŭ, navukovych stupieniaŭ i zvańniaŭ, atrymanych za miažoj. Dakumienty vydajucca ŭstanovaj Kuratorium Oświaty.
Što praŭda, dla atrymańnia dakumientaŭ treba padać siertyfikat zdačy centralizavanaha testavańnia. Za im treba viartacca, što davoli ryzykoŭna dla šmat kaho ź biełarusaŭ.
Kantrol za vizami
Dla zamiežnych abituryjentaŭ sioleta źjavilisia dadatkovyja ŭmovy, jakija nieabchodna vykanać, kab stać paŭnavartasnym studentam. Umovy pachodziać ad Ministerstva zamiežnych spraŭ, jakoje zaniepakojenaje niepravamiernym vykarystańniem viz na vučobu. Uzhadajem chacia b vizavy skandał, jaki razhareŭsia naprykancy 2022-ha i ŭ 2023 hodzie.
Raniej dla atrymańnia studenckaj vizy było dastatkovym pradjavić dopusk da navučańnia z univiersiteta, paćviardžeńnie apłaty i paćviardžeńnie taho, što student zmoža zabiaśpiečvać siabie ŭ Polščy.
Z hetaha ž leta, paśla papravak MZS, zamiežnym abituryjentam nieabchodna atrymać pryznańnie svajho atestata siaredniaj adukacyi taksama praz polskuju ŭstanovu Kuratorium Oświaty.
Zamknionaje koła
«Nam dali dedłajn da 26 vieraśnia, ale z ulikam taho, jak usio robić Kuratorium Oświaty, z ulikam razhladu roznymi słužbovymi asobami ci chacia b z ulikam darohi, kali dasyłać poštaj našy biełaruskija atestaty, to my nie paśpiejem u termin.
Adpaviedna i vizy nie budzie, i zaniatkaŭ nie budzie — jany ŭžo z pačatku kastryčnika», — kaža Budzma.org adna sa stvaralnic pietycyi, amal pieršakurśnica Jahiełonskaha ŭniviersiteta Nadzieja.
«Hladzicie, nastryfikacyja robicca ad 1,5 da 3 miesiacaŭ pa zakonie. Kali ŭ nas voś vizy na vučobu z 14-16 vieraśnia tolki, to jak zrabić nastryfikacyju za 10 dzion?», — padkreślivaje Nadzieja.
Pa jaje źviestkach, inšyja VNU pajšli nasustrač biełarusam i pahadzilisia pačakać da vyrašeńnia ŭsich prablem z dakumientami.
«Moža być, heta taki novy padychod novaha rektara — jon tolki siońnia pieršy dzień na pasadzie na pracy, i ź jahonaha sakrataryjatu pisali, što raniejšych pabłažak ci adterminovak čakać užo nie varta».
«My nie možam užo nikudy padavacca. Dy j nie chaciełasia b, šmat dla kaho z nas Jahiełonski — heta mara, šmat chto tolki dziela jaho vučyŭ polskuju. Nam pa 16-18 hadoŭ — i my sutykajemsia z takim voś i nie viedajem, jak davieści śvietu pra svaje pravy», — kaža Nadzieja.
«Spačatku ŭvohule viałosia pra skany dakumientaŭ ciaham 10 traŭnia — 11 lipienia, a voś potym źjaviłasia patrabavańnie nakont taho, kab pryvieźci da 26 vieraśnia aryhinały dakumientaŭ, bo inakš pazbaŭlajuć statusu studenta. Ja dakładna viedaju pra amal 20 čałaviek, jakija sutyknulisia z hetaj prablemaj, ale ž ja i nie va ŭsich čatach usich fakultetaŭ», — kaža abituryjentka Jahiełonskaha.
Abituryjenty spadziajucca, što polskija VNU, čynoŭniki albo ŭpłyvovyja biełaruskija siły zaŭvažać hetuju prablemu i zmohuć paspryjać jaje vyrašeńniu.
Praz zakanadaŭčuju pastku biełaruskija abituryjenty ŭ Polščy ryzykujuć zastacca bieź miescaŭ u VNU
Dziaŭčynu, jakaja vučyłasia ŭ Varšaŭskim univiersitecie i doŭhi čas žyła ŭ Polščy, aryštavali za dapamohu palitviaźniam
«Što heta za maciuki?» Łukašenka spytaŭ u Piarcova, što za fakultet humanitarystyki — toj skazaŭ, što heta «łokciami šturchacca»
Kamientary
Biełarusy z palakami nikoli nie vajavali. Tolki razam i suprać vas - maskalej