«Li»: film pra fatohrafku časoŭ Druhoj suśvietnaj z Kiejt Uinślet
Adhrymieła ŭ prakacie «Substancyja» ad režysiorki Karali Farža z zornaj Demi Mur, i ciapier u śviecie vychodzić zusim inšaja, ale nie mienš žanočaja historyja. Heta «Li» (Lee), kino pra fatohrafku Druhoj suśvietnaj, jakuju syhrała Kiejt Uinślet.
Li Miler — realnaja histaryčnaja asoba, jakaja pamianiała, zdajecca, zanadta šmat ampłua dla adnaho žyćcia. Niekali madel u ZŠA, paźniej Miler pierabrałasia ŭ Paryž, dzie zaniałasia fatahrafijaj. U kancy 1942-ha heta pryviało jaje na front, dzie Li stała vajennaj fatohrafkaj. A paśla vajny i ciažkaj depresii zaniałasia kucharstvam i trapiła pad padazreńni ŭ špijanažy na karyść SSSR.
Film apisvaje žyćcio Miler u dvuch časach. Pieršy — pieryjad z kanca 1930-ch da kanca vajny, dzie Li pieratvarajecca z modnaj fatohrafki ŭ vajennuju karespandentku.
Miler taho času — ekstravahantnaja pryhažunia, zdolnaja, naprykład, ahalicca ciaham śvieckaj hutarki za abiedam. Jana pierajazdžaje ŭ Vialikabrytaniju z novym kachanym, mastakom Rołandam Pienroŭzam, i vybivaje sabie miesca fatohrafki ŭ brytanskim Vogue. U Łondanie Miler bačyć nacysckija bambiožki i vyrašaje, što front — toje miesca, dzie jana jak žurnalistka ciapier musić być.
Paralelna z hetym u stužcy razhortvajecca druhi płast historyi: u 1977-m sastarełaja Li hutaryć z maładym žurnalistam u atačeńni fotazdymkaŭ vajennaha času. I tut scenarysty sprabujuć ukłaści ŭ vusny Miler-Uinślet razvažańni pra byłoje: jana kaža, što, navat kali chacieła adviarnucca i nie hladzieć na žachi vajny, viedała, što nie moža, i šukaje adkaz na pytańnie, niaŭžo ž u tyja apošnija pieradvajennyja časy nie było bačna, jak nabližajecca katastrofa. Ale ž hetyja razvažańni tak i zastajucca na ŭzroŭni niekalkich skazaŭ, nibyta vypadkova pramoŭlenych žančynaj sa šklankaj viski. Tut stvaralniki «Li», vidavočna antyvajennaha pa źmieście filmu, hublajuć mahčymaść pieradać pasłańnie stužki jašče bolš pierakanaŭča.
Ale ž svoj šanc heta zrabić nie hublaje sama Kiejt Uinślet. Jana ŭpeŭniena pieradaje transfarmacyju Li — jak prafiesijnuju, tak i transfarmacyju jaje jak čałavieka, jaki pastupova paznaje žudasnuju sutnaść vajny. Ihra Uinślet — toj vypadak, kali aktrysie nie treba nijakich chitrykaŭ, kab być pierakanaŭčaj, kali jana zdolnaja hrać tolki vačyma dy maleńkimi muskułami tvaru i ŭsio roŭna ŭdychać žyćcio ŭ film.
Ciažka nie zaŭvažyć, što «Li» sprabuje pakazać vajnu šmat u čym z žanočaha boku, i reč nie tolki ŭ pierśpiektyvie samoj Miler. Havorka pra epizody, śviedkaj jakich jana stanovicca — epizody, jakija mahli b prajści mima abjektyva kamiery, kali b hetaja kamiera naležała fatohrafu-mužčynie. Voś pobyt žančyn na vajskovaj bazie, voś u vyzvalenym horadzie junak sprabuje zhvałcić miascovuju žycharku, a voś žančyny, tolki niadaŭna źniavolenyja ŭ kancłahiery, dzielać pamiž saboj chleb — i Li raźviazvaje svaje vałasy, kab pakazać, što i jana — žančyna, što jana nie zrobić im škody.
Asobna tut staić historyja Sałanž d'Ajen, francužanki i siabroŭki Miler, bliskuča syhranaj Maryjon Kacijar. Sałanž addadziena tolki niekalki epizodaŭ ekrannaha času (darma!), ale heta ŭražvalnaja historyja, i jana znoŭ pra transfarmacyi — jak za niekalki hadoŭ vajny źmianiłasia poŭnaja žyćcia arystakratka.
Pryhožaja danina pamiaci Li — toje, jak u filmie sprabavali adradzić historyi, što stajać za jaje znakavymi fota. U stužcy ŭvohule šmat značnych linij: Miler i vajna, Miler i jaje kachany, jaki choča viarnuć jaje z vajny dachaty, Miler i zmahańnie sa stereatypami nakont vajennaj fatohrafki-žančyny, bahata historyj, jakija Li bačyć na vajnie, ale jakija rastajuć adna ŭ adnoj, bo im prosta nie dadziena dastatkova ekrannaha času.
Zrazumieła, što kožnuju historyju nie raskažaš, i što tak jano i było ŭ žyćci sapraŭdnaj Li. Jana nie mahła nadavać kožnamu losu dastatkova ŭvahi, i tak hetyja ludzi i pralatali ŭ jaje žyćci, jak źnički.
Vidavočna, adnak, što ŭ stvaralnikaŭ «Li» atrymałasia emacyjna ŭražvalnaje antyvajennaje kino, što vielmi svoječasova, i nie dziva, kali ŭ sakaviku Kiejt Uinślet atrymaje za hetuju rolu druhi «Oskar» u svaim žyćci. Zdajecca, što hetaja ŭznaharoda, kali jana budzie, akažacca ŭ bahažy «Li» adnoj ź niešmatlikich, kali nie adzinaj.
Kino, adnak, atrymałasia vartym prahladu — dziakuj Uinślet. Kali vam u kino važnaja vizualnaja častka, «Li» taksama nie rasčaruje. Ale kultavym hetamu bajopiku nie być.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆ
Kamientary