Pamior biełaruski emihracyjny historyk Pavał Urban

U Miunchienie na 87-m hodzie žyćcia pamior biełaruski historyk, aktyŭny dziajač emihracyi, kolišni supracoŭnik Radyjo Svaboda Pavał Urban.

Pavał Urban Naradziŭsia 27 sakavika 1924 h. u vioscy Zakaliŭje na Lepielščynie, u šmatdzietnaj sialanskaj siamji. Jahony baćka jak chutaranin i haspadar na 9 hiektarach ziamli ŭ peryjad kalektyvizacyi byŭ zaličany ŭ katehoryju «kułakoŭ» j aryštavany dla vyvazu.

Paśla vajny Urban apynuŭsia ŭ lahierach dla pieramieščanych asobaŭ u Niamieččynie, tam skončyŭ biełaruskuju himnaziju, u 1948 hodzie razam ź siabrami ź lehiendarnaj «Dvanaccatki» vyjechaŭ u Vialikabrytaniju, dzie pracavaŭ u vuhalnych kapalniach.

U 1950 h. jon pastupiŭ u Luvenski Universytet u Belhii, jaki zakončyŭ u kastryčniku 1954 h. z dyplomam kandydata histaryčnych navuk na padstavie dysertacyi «Vialikaje Kniastva Litoŭskaje za časoŭ vialikaha kniazia Alaksandra». Ad 1956 hodu pracavaŭ u Instytucie vyvučeńnia SSSR u Miunchenie. Ad 1974 da 1989 h. pracavaŭ u biełaruskaj redakcyi Radyjo Svaboda, adkul vyjšaŭ na pensiju.

U 1972 vydaŭ knihu «U śviatle histaryčnych faktaŭ», jakaja stałasia adkazam na brašuru Ł. Abecedarskaha «U śviatle nieabvieržnych faktaŭ» (1969). U hetaj pracy P.Urban palemizavaŭ z aficyjnaj savieckaj histaryjahrafijaj Biełarusi.

U 2001 hodzie ŭ Miensku vyjšła praca P.Urbana «Staražytnyja lićviny: Mova. Pachodžańnie. Etničnaja prynaležnaść» (2-je vydańnie — 2003), pryśviečanaja daśledavańniu etničnaj prynaležnaści staražytnych lićvinaŭ i histaryčnaha terminu «Litva».

Pra svajho siabra i kalehu Paŭła Urbana zhadvaje vidny dziajač biełaruskaj emihracyi, historyk Jan Zaprudnik:

«Ciažkaja viestka dla mianie pra adychod z žyćcia Paŭluka Urbana, bo mianie ź im łučyła supolnaja dola — i ŭ anhielskich šachtach i paśla šachtaŭ u Belhii, universytet i ŭsio astatniaje. Ja trymaŭ ź im stały kantakt.

Paŭluk byŭ hłybokim biełaruskim patryjotam. Jon pakinuŭ pa sabie bahatuju histaryjahrafičnuju spadčynu — spadziajusia, što jana budzie sabranaja ŭ adzin tom i vydadzienaja ŭ Biełarusi.

Jahonuju charaktarystyku možna było b pracytavać ź lista, napisanaha ŭ travieni 1970 hodu, kali stajała pytańnie pra budučyniu Instytutu vyvučeńnia SSSR, dzie jon pracavaŭ. List napisaŭ doktar Šulc, jaki byŭ adnym z kiraŭnikoŭ Instytutu, Antonu Adamoviču ŭ Ńju-Jork, i tam jon vykazvajecca pra Paŭluka Urbana tak:

„Urban pracuje redaktaram našych bijahrafičnych daviednikaŭ i adznačajecca vyklučnaj starannaściu, dobrasumlennaściu i cudoŭnym charaktaram“.

Paŭluk Urban pakinuŭ pa sabie dačku, byłuju žonku, pamiać pra jaho budzie zachoŭvacca ŭ našych uspaminach».

Prezydent Rady BNR Ivonka Surviła:

«Ź vialikim sumam daviedałasia ja pra śmierć Paŭła Urbana. Jon amal usio žyćcio — ad studenckich časoŭ — byŭ siabram Rady BNR. Sapraŭdny biełarus — ścipły, vielmi razumny, hłyboki, mała havaryŭ, ale šmat napisaŭ vielmi karysnaha dla našaj krainy. Usie my vielmi ŭražanyja jahonaj śmierciu, chaciełasia b, kab takija ludzi nikoli nie pamirali… Chaj budzie jamu pucham čužaja ziamla».

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0