Ad tatarskaha Iŭja da zamkavaj Lidy
Dom Paźniaka, samy zakinuty zamak krainy i turma-psichbalnica ŭ krepaści XVI stahodździa…
Babina leta dazvalaje jašče niekalki razoŭ prajechacca pa pryhožych miaścinach. «Naša Niva» prapanuje nieskładanaje padarožža pa Iŭjeŭščynie, Voranaŭščynie i Lidčynie.
Tatarskaja stalica
Pieršaja kropka našaj pajezdki — Iŭje, heta kala 120 km ad Minska pa hrodzienskaj trasie. Horad spradvieku byŭ adnym z centraŭ pražyvańnia tataraŭ u Biełarusi. Jany pryjšli siudy z dazvołu Vitaŭta jašče ŭ pačatku XV st
Tamu samaje cikavaje i niezvyčajnaje, što možna znajści ŭ horadzie, — miascovaja miačeć XIX st.Jaje daviadziecca šukać siarod pryvatnaj zabudovy ŭ pary kiłamietraŭ ad habrejskaha centra horada. Na ŭsialaki vypadak udakładnim adras — Savieckaja, 76. Kali vam pašancuje, možna zaśpieć doma imama i paprasić jaho adčynić miačeć. Darečy, va ŭsioj Biełarusi zastałosia tolki dźvie darevalucyjnyja miačeci — u Iŭi i ŭ Navahrudku.
Druhaja słavutaść horada — staražytny kaścioł Piatra i Paŭła, jaki kaliści byŭ klaštarnym.Kala jaho znachodzicca statuja Isusa Chrysta, na fonie jakoj fatahrafujucca ŭsie turysty. Reč u tym, što skulptura — pamienšanaja kopija viadomaha Isusa, ustalavanaha na hary ŭ Rya-de-Žanejra.
U Iŭi niekalki kaviarniaŭ i restaranaŭ na centralnaj płoščy, jašče niekalki jość pa darozie da kaścioła. Adnak, pryjechaŭšy ŭ vychodny dzień, budźcie hatovyja, što pałova hetych miescaŭ budzie začynienaja na śpiecabsłuhoŭvańnie.
Samaje apazicyjnaje miastečka
Ź Iŭja rušym u bok Subotnikaŭ pa darozie H6797. Tut nas cikavić nieahatyčny kaścioł śviatoha Uładzisłava, u krypcie jakoha znachodzicca mahilny sklep Umiastoŭskich.
Druhaja słavutaść — rodnaja chata Zianona Paźniaka.Kažuć, raniej u šerahach BNF była ledź nie pałova miestačkoŭcaŭ. Dzie znachodzicca chata, pakaža luby miascovy žychar. Šlach prosty — za kaściołam paviarnuć naprava, prajechaŭšy mastok, znoŭ źviarnuć naprava pierad pryvatnaj kramaj i prajechać prosta kala 100 mietraŭ. Chatu možna paznać pa vialikim kryžy pierad joj. U chacie nie žyvie nichto, dy i patrapić usiaredzinu naŭrad ci ŭdasca. Paśla taho jak sioleta ŭ mai na viaskovych mohiłkach pachavali maci Zianona, Hannu Paźniak, klučy ad chaty zabrali z saboj minskija siabry palityka.
Spaleny pałac
Jašče niekalki kiłamietraŭ ad Subotnikaŭ u bok litoŭskaj miažy — i možna palubavacca pałacam Umiastoŭskich u Žamysłaŭli, jaki źjaŭlajecca pamienšanaj kopijaj Łazienkaŭskaha pałaca ŭ Varšavie. Niekalki hadoŭ tamu minski pradprymalnik byŭ hatovy nabyć budynak, adnak uhoda była pryznanaja niezakonnaj. Budynak sioleta paciarpieŭ ad mocnaha pažaru, i miascovyja žychary pieražyvajuć, što novaha inviestara nie znojdziecca.
Darohi napierad niama, tamu treba viartacca ŭ Subotniki. Tut pierad kiroŭcam paŭstaje vybar.Možna jechać naŭprost u Hieraniony pa darozie H6156. Adlehłaść składaje 15 kiłamietraŭ, ale asfaltu tut niama. Druhi varyjant — zrabić kruk praź Lipniški i dajechać da Hieranionaŭ 40 km pa lepšaj darozie.
Zamak, jakoha niama
Na terytoryi Biełarusi znachodziacca 12 zamkaŭ. U dobrym vyhladzie zachavalisia tyja, što ŭ Miry, Niaśvižy, Lidzie. Zamak Haštoldaŭ u Hieranionach napatkaŭ inšy los. Jon byŭ razburany jašče ŭ kancy XVII st. padčas vajny Rasii z Rečču Paspalitaj i bolš nikoli nie adnaŭlaŭsia. Kab ujavić, jak vyhladaŭ zamak, daviadziecca dobra pafantaziravać, bo ciapier ad jaho zastalisia tolki dva zakansiervavanyja kavałki muravanych ścienaŭ. Miascovyja žychary pieratvaryli ich u śmietnicu, a pryjezdžyja dapoŭnili nadpisami «tut byŭ…» Šukać zamak treba ŭ lesie za kaściołam śviatoha Mikałaja, aryjentujučysia na tabličku ź niaŭciamnaj frazaj «reštki zamka XV—XV stst.».
Zakončyŭšy ź Iŭjeŭščynaj, samy čas jechać na Voranaŭščynu.Pa darozie možna zajechać u Trakieli, dzie staić draŭlany kaścioł XIX st. Jon słavuty ikonaj Božaj Maci, jakaja pieražyła dva źniščalnyja pažary i niekalki vojnaŭ i zastałasia niekranutaj. Niekalki hadoŭ tamu jana była karanavanaja.
Miaściny Mickieviča
U Bieniakoniach znachodzicca vieličny nieabaročny kaścioł. Za im možna znajści mahiłu Maryli Vieraščaki, kachanaj Adama Mickieviča.
Jašče adna vioska, źviazanaja z žyćciom paeta, Balteniki, znachodzicca ŭ niekalkich kiłamietrach na zachad ad Bieniakoniaŭ. Tutejšaja siadziba naležyła hrafu Putkamieru, ź jakim i pabrałasia šlubam Maryla. Budynak, u jakim znachodzicca administracyja miascovaha kałhasa, vyhladaje vydatna. Siadziba mahła b prymać turystaŭ, tym bolš što ramantyčnych historyj, źviazanych ź joj, chapaje. Kala jaje znachodzicca park, pa jakim błukali Mickievič i Vieraščaka, jość i kamień, kala jakoha jany paklalisia zaŭsiody pamiatać adno adnaho. Darečy, tam i ciapier staić łavačka dla zakachanych.
U haściach u psichbalnicy
Ciapier rušym u advarotny bok, na ŭschod ad Bieniakoniaŭ. Tut, u Hajciuniškach, znachodzicca adzin z samych ciažkadastupnych dla turystaŭ abjekt, adziny ŭ krainie dom-krepaść. Jaho pabudavaŭ u pačatku XVII st. hałoŭny budaŭnik Vilni Piotr Nonchart, emihrant z Fłandryi. Dom-krepaść dahetul u dobrym stanie, šmat u čym dziakujučy tamu, što na jaho terytoryi znachodzicca balnica dla tych, chto ździejśniŭ złačynstvy ŭ stanie psichičnaj chvaroby. Heta režymny abjekt, adnak dla turystaŭ časam robiać vyklučeńni i prapuskajuć unutr. Kali pašancuje, ekskursiju moža pravieści hałoŭny doktar.
Hałoŭnaja ŭmova — nie fatahrafavać susiedniaje zbudavańnie za kalučym drotam, u jakim žyvuć niebiaśpiečnyja chvoryja. Hety budynak achoŭvajecca aŭtamatčykami.A voś u samim domie-krepaści žyvuć pacyjenty, jakija ździejśnili drobnyja złačynstvy.
Kali jość volny čas, možna prajechać jašče niekalki kiłamietraŭ dalej, u Kanvieliški (radzima fiłosafa i śviatara Piotry Rudkoŭskaha) ź ich fantastyčna pryhožym draŭlanym nieahatyčnym kaściołam. Adnak viartacca ŭ ludzi ŭsio adno daviadziecca praź Bieniakoni. Adtul pramaja vydatnaja trasa M11 da Lidy, jechać kala 45 km.
Zamak ź niahnutkim hrafikam pracy
Hałoŭnaje ŭpryhožańnie Lidy — zamak, u jakim praciahvajecca rekanstrukcyja. Pačynać špacyr pa horadzie lepš ź jaho, bo trapić unutr možna tolki da 17-j hadziny.Pryjdziecie paźniej — «haścinnyja» babulki na ŭvachodzie prosta nie puściać vas.
Pahladzieŭšy zamak, možna prahulacca pa Savieckaj vulicy, vakoł jakoj znachodziacca dva astatnija pomniki architektury — Michajłaŭskaja carkva, a taksama Kaścioł Uźvižańnia śviatoha Kryža.
Prablema sa śfieraj absłuhoŭvańnia ŭ Lidzie taja ž, što ŭ Iŭi i bolšaści inšych rajcentraŭ. Kali vam udasca znajści, dzie paviačerać u vychodny dzień, — vy ščaśliŭčyk.Inačaj daviadziecca ratavacca ad «śpiecabsłuhoŭvańnia» ŭžo na trasie pa darozie ŭ Minsk.
Adno z takich miescaŭ — skryžavańnie trasy M6 (Hrodna ź Minskam) z R5 (pavarot na Iŭje). Bolšaść dalnabojščykaŭ spyniajecca pry darozie ŭ kaviarni «Na rostaniach». A voś zzadu ad jaje jość jašče adna niakiepskaja kaviarnia, z chutkim absłuhoŭvańniem i nievysokimi cenami.
Kamientary