Borches lubiŭ chunty, ale nia ŭsie
Nielubimy piśmieńnikam Peron trojčy apynaŭsia pry ŭładzie, piša na svaim błohu Siarhiej Astraviec.
Zakončanaja nanač kniha pra Borchesa, jaki nie vyklikaje emocyj, ale pra takoha piśmieńnika zaŭždy cikava pačytać. Jamu nie dali Nobeleŭskuju premiju praz toje, što palacieŭ padtrymać Pinačeta. A jon ža jaje hetak chacieŭ, ličyŭ i viedaŭ, što varty. Pachvaliŭ Pinačeta, toj jaho. Borches lubiŭ chunty, lubiŭ hienerałaŭ i pałkoŭnikaŭ: šabli, akselbanty, kukardy. Adno z Peronam jany nie syšlisia, zamiest prychilnaści ŭźnikła antypatyja. Chalera! A Peron ažno trojčy braŭ u ruki Arhientynu! Takoha ŭ žudasnym śnie nie pryśnicca. Prostyja ludzi jaho lubili nibyta. A voś niaprostyja — niezaŭždy.
U Horadzie‑hieroi traplaje ŭ ruki znoŭku «Evita» Abela Pase. Hladzieŭ ža kaliści ekranizacyju. Chto tam była — Madona ŭ roli žonki Perona? I heta jana śpiavała hetuju žałaślivuju pieśniu? Zdajecca, u filmie lubili jakraz jaje, Evitu, a nia muža‑hienerała. Luboŭ prostych ludziej, jana hetkaja ćmianaja, błytanaja, niepradkazalnaja! Aj, nia budu brać «Evitu», chacia Pase jakasny piśmieńnik, nia braŭ raniej i zaraz nia budu, što mnie da toj Evity? A pieśnia hetaja paprostu fantastyčnaja — Don't cry for me Argentina! Mnie tak padabajecca, jak jaje śpiavaje Sinead O'Connor. Možna słuchać i słuchać. Tak, sapraŭdy, samoj ža Evity nadoŭha nie chapiła, pra treci termin jana nie daviedałasia…
A zaraz źvierniemsia da našych baranoŭ: Horad‑hieroj staŭ hierojem, pamiatajecca, paśla raskrutki «Ruiny stralajuć», asabliva, zrazumieła, paśla redkaj dla savieckich časoŭ ekranizacyi‑seryjału. O, vialikaja moc mastactva! Chacia Illiču potym niešta ŭsio roŭna nie padabałasia, ci času nie znachodziŭ, kab pryjechać, pryšpilić orden da barvovaha ściahu. Ciapier kažuć: naš Piatro Mironavič jamu nie padabaŭsia… A mo' j praŭda? Jon i siońnia nie padabajecca, choć usio padabaŭsia i padabaŭsia, i vielmi doŭha. Moža z mody vyjšaŭ paprostu palityčnaj? Siońnia svaje hieroi našaha času, maŭlaŭ.
U našych respublikanskich hierojaŭ saviecki hart, u našych padmurkach — bitaja stalinhradzkaja cehła. Ubačyš takuju šyldu bronzavuju siońnia i źnijakavieješ: navat pry Savietach da hetaha nie dadumalisia, adčuŭšy mabyć ćmianaść symbolu. Chiba ŭ «ruinach, jakija stralajuć» było zamała svajho druzu? U padmurki kładuć zvyčajna, kali chočuć čahoś admysłovaha, kapsułu ź listom da naščadkaŭ, prykładam. Padazraju, zroblena šylda z raźlikam na mižnarodnych ekskursantaŭ, što pryjeduć u draŭlany dom pobač da kamunistyčnych relikvij‑mulažoŭ, jaki ramantujuć da nahody. U nas tut poŭny ažur: cehła stalihradzkaja, linija stalinskaja, duch saviecki.
Tak, i pry ŭsim pry hetym biblijateka XXI stahodździa! Napraŭdu Babilonskaja, pa typu jak u taho Borchesa… Nadpisy na fasadzie na raznastajnych movach, restaracyja ŭnutry internacyjanalnaj kuchni. U jaje padmurkach aryštavanyja, a zatym spalenyja, źniščanyja knihi. U jaje padmurkach nienapisanyja ramany. U jaje padmurkach źniavažanaja, pahardžanaja da siońnia, napaŭžyvaja mova. Našaja «babilonka»‑«leninka» — savieckaha imperskaha ŭzoru. Kali paraŭnać vializny zbor z knižnaj šafaj: u joj proćma knižak na rasiejskaj movie, niekalki na biełaruskaj i pa pary na inšych savieckich movach. Ci moža ja pamylajusia? Chaciełasia b.
Horada‑hierojski viečar: biblijatečny hmach maŭkliva samavyražajecca bisieram lampačak, čyrvona‑zialonym, što prapłyvaje jak napieradzie kalony tych, chto jdzie ŭ siońniašniaj hramadzie, zatym zusim niečakanymi huliverskimi nadpisami pra miesiačnik pažarnaj biaśpieki… Možna, kaniešnie, na heta nie zvažać, možna zasiarodzicca na knihach, što schavanyja ŭnutry. Što zrobiš, sapraŭdnaja biełaruskaja biblijateka abjektyŭna nia moža być hetkaj ahramadnaj, nia moža znachodzicca ŭ Horadzie‑hieroi. Mahčyma chiba dzieś u Londanie tolki. Ścipły biełaruski knihazbor.
Adzin hienerał zvolniŭ Borchesa ź biblijatekara, nastupny hienerał pryznačyŭ jaho dyrektaram biblijateki, čakać daviałosia doŭha, piśmieńnik aślep i adno abmacvaŭ falijanty ŭ svaim hmachu sa skarbami. Sonca pierastała dla jaho śviacić.
Na parłamienckich vybarach u Francyi pieramahajuć ultrapravyja z Maryn Lo Pen. Partyja Makrona treciaja3
Kamientary