«Chaču addać unukaŭ u biełaruskamoŭnuju škołu»: deputat z KDB skłaŭ top-6 pahroz nacyjanalnaj biaśpiecy
Piatro Atroščanka — eks-namieśnik načalnika KDB pa Minsku i Minskaj vobłaści. Padčas słužby zajmaŭsia baraćboj z karupcyjaj i ekanamičnymi złačynstvami. Ciapier jon siabra kamisii pa nacyjanalnaj biaśpiecy ŭ Pałacie pradstaŭnikoŭ.
Zrešty, pra svaju rabotu Piatro redka kaža ŭ minułym časie — padkreślivaje, što naležyć da śpiecsłužbistaŭ.
«Naša Niva» paprasiła Atroščanku parazvažać na temu hałoŭnych vyklikaŭ nacyjanalnaj biaśpiecy — pra što my siońnia pavinny kłapacicca?
Prapanujem vam top pahrozaŭ biaśpiecy pa viersii pałkoŭnika.
1 miesca. Teraryzm
«Jak supracoŭnika pravaachoŭnych orhanaŭ, mianie bolš za ŭsio chvalujuć prablemy teraryzmu. Čamu? Toje, što adbyvajecca, prymušaje zadumacca. Asobnyja jeŭrapiejskija krainy zajaŭlajuć navat pra mahčymaść źmieny zakanadaŭstva dla papiaredžańnia vyklikaŭ. Bo što takoje — try terakty ciaham karotkaha času tolki ŭ Brytanii? My taksama pryniali novuju redakcyju zakona ab baraćbie z teraryzmam. U niečym havorka idzie pra abmiežavańnie pravoŭ čałavieka, ale heta vymušana. Ludziej prablema teraryzmu vielmi chvaluje i ŭ našaj krainie, heta strašna, jaho ciažka pradkazać. Tamu ja staŭlu heta na pieršaje miesca.
Čytajcie taksama: Ad pačatku hoda ŭ Biełarusi zatrymanyja vosiem terarystaŭ
2 miesca. Ekanomika
Kali ja pačynaŭ naradu ŭ adździele ekanamičnaj biaśpieki, ja kazaŭ zaŭsiody: «Chłopcy, nie budzie ekanomiki — nie budzie ničoha». Siudy adnosim i źnižeńnie vytvorčaści, rost cenaŭ, źnižeńnie inviestycyjnaj aktyŭnaści. Mały abjom inviestycyj — heta navat asobnym punktam možna vynosić. Usio heta viadzie da paharšeńnia ŭzroŭniu žyćcia, sacyjalnaj napružanaści. Karupcyja? Ja b nie vydzialaŭ asobna hety punkt. U nas karupcyja miestačkovaja, maleńkaja. Svajactva? Moža być, dla hetaha i pravodzicca aptymizacyja, kab vyjavić efiektyŭnaść rabotnikaŭ.
3 miesca. Izalacyja
Izalacyju dziaržavy adniasiom da palityčnych pahrozaŭ. Tut mnostva faktaraŭ upłyvajuć na sutnaść, pašyranaść izalacyi, jaje vyniki. Ale što heta pahroza — adnaznačna.
4 miesca. Infarmacyjnaja pahroza
Infarmacyjnaja pahroza — vielmi istotny momant. Siońnia takija maštaby abmienu infarmacyjaj, što cełuju dziaržavu možna źmiašać z brudam, kampramietavać, abvinavacić. Luby ŭkid moža być uspryniaty jak praŭda. Ale ja suprać zamoŭčvańnia niehatyŭnych momantaŭ, bo kudy my pryjdziem tady? Raskažu takuju historyju z žyćcia — u 1986 hodzie ja byŭ staršym lejtenantam, słužyŭ va Uzbrojenych siłach. Byŭ na sutačnym dziažurstvie z 30 krasavika pa 1 maja. I voś, idu dadomu, i mnie pa vialikim-vialikim sakrecie kažuć, što adbyłosia niešta strašnaje — uzarvałasia AES! Praź piać dzion! Heta žachliva. Što da ŭpłyvu zamiežnych ŚMI na biełaruskuju aŭdytoryju, to ja skažu tak — ja siabra parłamienckaha schodu sajuzu Biełarusi i Rasii, my ŭžo niekalki razoŭ sustrakalisia z kalehami i kazali im pra cisk na Biełaruś z rasijskich kanałaŭ, navat kali heta ŭsio jašče tolki pačynałasia — ja pra historyju z Dankviertam. I samaje hałoŭnaje, što jany [ruskija] pra ŭsio heta viedajuć. I vysnovy z tych razmoŭ ja zrabiŭ nie jak deputat, a jak supracoŭnik siłavych struktur. Ale tut znoŭ vypłyvaje na pieršaje miesca ekanamičnaja śfiera — kali staniem my bahaciejšyja, to stanie ŭsio macniejšym — i našaje telebačańnie ŭ tym liku, budziem i my kamuści dyktavać tady svaje ŭmovy, moža być.
5 miesca. Emihracyja rozumu
Chaj mianie trojčy pierakonvajuć, što my byli lepšyja za sučasnuju moładź, heta nie tak — jany razumniejšyja. Biełaruskaja moładź vielmi talenavitaja. U luboj śfiery možna znajści čałavieka, jaki šmatkroć kampietentniejšy za tych, što 30 hadoŭ tamu byŭ u hetym uzroście. Prykład z majoj śfiery — niekali tyja chłopcy, jakija chacieli stać siłavikami [havorka pra Instytut dziaržaŭnaj biaśpieki], prychodzili da mianie na surazmoŭje. Tak, błytali Lermantava z Bułhakavym, ale pa vuzkich pytańniach byli vielmi kampietentnyja. I tak u luboj śfiery — prahramisty, daśledčyki i hetak dalej. Vialikaja kolkaść talenavitaj moładzi źjazdžaje. I voś heta — pahroza. Tut navat nie demahrafija — śpiecyjalisty kažuć, što paśla 2020 hoda ŭ nas budzie ŭzdym — ja kankretna pra mazhi, jakija kraina stračvaje. Tyja mazhi možna zatrymać tolki pryznańniem, heta pieršaje. Hrošy — druhi, ale taksama istotny momant. Ja ŭsio ž liču pryznańnie i zapatrabavanaść važniejšymi.
6 miesca. Padzieńnie patryjatyzmu
Čamu moładź nie choča ŭ vojska? Zadavaŭsia hetym pytańniem nieadnarazova. Čamu my dasiahnuli taho, čaho dasiahnuli? Čamu idzieš pa vulicy, a tabie nasustrač dzieŭki ź pivam? Čamu zachodziš u tramvaj, a tam dva chłopcy hanaracca, što jany za prajezd nie zapłacili? Vy kaho abuli tym samym, dziaržavu? Dyk vy siabie abuli! Heta što, da nas zvonku pryjšło — ad amierykancaŭ, «hadaŭ», ci ad niemcaŭ? Dy nie, heta my sami niedapracavali! Hlańcie na našych futbalistaŭ padčas himnu, na Hlebaŭ chvalonych… a paśla pryjšoŭ Kryvušenka, nabraŭ moładź — dyk jany abnialisia pierad hulnioj, himn praśpiavali, bilisia za Radzimu i pieramahli bałharaŭ, jakija ŭ sietcy vyšej. Tamu… niedastatkova pracujem u hetym kirunku, mnie zdajecca. Vy pravilna kažacie, što nam jość čym hanarycca — soramna nie viedać pra pieršuju Kanstytucyju ŭ Jeŭropie, ci pra Skarynu, ci pra Barysa Kita. Ja vam tak skažu, ja asabista ŭžo havaryŭ z dačkoj, kab addać unukaŭ u biełaruskuju škołu. My ź imi sprabujem havaryć pa-biełarusku, kab jany razumieli movu, chacia im tolki pa try hady z pałovaj. Ale nielha, ja dumaju, brać mieč i rubić — skažam, stavić zadaču, kab da 2050 hoda ŭsie zahavaryli pa-biełarusku. Heta nie samaje hałoŭnaje, ale i toje, što ja ŭvieś čas nie razmaŭlaju pa-biełarusku, nie zaminaje mnie viedać historyju svajoj krainy. Ad patryjatyzmu, nasamreč, šmat čaho idzie. Tyja ideały patrebny, kab pavažać ziamlu, svaju dziaržavu. Zarobki ŭ kanviercie i ŭchileńnie ad padatkaŭ — heta ž taksama ad niedachopu patryjatyzmu ŭ niejkim płanie.
A ci možna być patryjotam pad bieła-čyrvona-biełym ściaham? Viedajecie, simvolika — taksama nie samy hałoŭny kryter niezaležnaści. Ale mnie vybarščyki časta zadavali pytańnie, jak ja staŭlusia da ściaha, himna, «Pahoni». Ja dumaŭ pra heta i pierakanany, što kali budzie takaja patreba — treba pravieści refierendum. Paviercie, i ŭ mianie znajomych, jakija trymajucca hetych simvałaŭ, šmat. Ale mierkavańni ŭsio ž razychodziacca. Vy musicie razumieć, što šmat ludziej dahetul žyvuć u Savieckim Sajuzie. Im važnyja chacia b častkovyja zhadki ich minułaha žyćcia, kali byŭ kamunizm, kali my ŭsie žyli ŭ svaim zakrytym kucie i ni pra što nie viedali. Ja dumaju, što kali b taki refierendum adbyŭsia siońnia — to jašče b pieramahła postsavieckaja simvolika. Ale jedzie mašyna z BČB-nalepkaj — chaj jedzie. A to pamiataju, pakazali bramnika «Krumkačoŭ», a ŭ jaho na palčatkach BČB-pałoski. Nu i što? Navošta kahości pravakavać i zasiarodžvać na hetym uvahu? Nu, i ŭ mianie majka z takimi kolerami taksama jość, a na rabočym stale voś staić dziaržaŭny čyrvona-zialony ściah. Ci mahli b suisnavać dva ściahi? Ja dumaju, što tak, absalutna. A ŭvohule, ja patryjotami zachaplajusia. Voś niadaŭna sustreŭ dyrektara adnaho sielskaha kłuba, my prachodzili praz park. Jon pakazvaje voziera zakinutaje, kaža, ja damoviŭsia ź minskim kamiersantam, jon tut plaž zrobić, buduć dzietki tut płavać. A jon sam z Bałtyi, zdarovy taki chłopiec fizična. Nu a ja kažu — heta ž treba, voś ty nie biełarus, a tak pra tutejšyja miescy dbaješ. A jon adkazvaje, maŭlaŭ, vy, kaniečnie, prabačcie, ale kali mnie chto skaža, što ja nie biełarus, ja tamu mordu nabju. Voś tak! A to niekatoryja sapraŭdnyja biełarusy tolki i čakajuć, pakul u susieda karova skanaje. Tamu padzieńnie patryjatyzmu ja aceńvaju jak pahrozu.
Naprykancy hutarki naš surazmoŭca taksama adznačyŭ, što vajennyja pahrozy Biełarusi jon stavić na samaje apošniaje miesca z usich mahčymych.
Kamientary