Kultura

Nobeleŭskuju premiju miru atrymaŭ Marci Achcisaary

Premija jamu «dajecca za tryccacihadovuju dziejnaść pa ŭrehulavańni kanfliktaŭ u roznych krainach śvietu». Achcisaary miryŭ Namibiju i PAR, Indaneziju i ruch Ačechu, raźviazvaŭ kanflikty pamiž IRA i Brytanijaj, u Bośnii, Kosava. U 1994-2000 hh. jon byŭ prezydentam Finlandyi.

Premija jamu dajecca za tryccacihadovuju dziejnaść pa ŭrehulavańni kanfliktaŭ u roznych krainach śvietu. Achcisaary miryŭ Namibiju i PAR, Indaneziju i separatyscki ruch Ačech, raźviazvaŭ kanflikty pamiž IRA i Brytanijaj, pracavaŭ u Bośnii j Kosava, byŭ prezydentam Finlandyi.

Pra heta siońnia abviaścili ŭ Osła a 12-j pavodle mienskaha času. Premija budzie ŭračysta ŭručana ŭ śniežni, u stalicy Narvehii.

* * *

Marci Ojva Kalevi Achcisaary (Martti Oiva Kalevi Ahtisaari) naradziŭsia 23 červienia 1937 h. u karelskim horadzie Vijpury, što tady byŭ u składzie Finlandyi (ad 1940 h. heta Vybarh, Rasieja).

Z 1965 h. jon staŭ pracavać u adździele pa akazańni dapamohi krainam treciaha śvietu MZS Finlandyi.

U 1973 h. Marci Achcisaary byŭ pryznačany nadzvyčajnym i paŭnamocnym pasłom u Tanzanii, a ŭ 1975 h. uznačaliŭ, pa sumiaščalnictvie, finlandzkuju dypmisiju ŭ Zambii, Samali, Mazambiku.

U 1977—1984 hh. upaŭnavažany AAN pa vyrašeńni kanfliktu ŭ Namibii.

U 1984 h. viarnuŭsia ŭ Finlandyju, pracavaŭ u Ministerstvie zamiežnych spraŭ.

U 1987 h. Achcisaary staŭ namieśnikam hieneralnaha sakratara AAN pa haspadarčych i administracyjnych pytańniach. U 1989—1990 hh. kiravaŭ u Namibii UNTAG (United Nations Transition Assistance Group) – vaśmitysiačnym vajennym i cyvilnym kantynhientam AAN, jaki zajmaŭsia padrychtoŭkaj demakratyčnych vybaraŭ.

Z 1991 h. – ministar zamiežnych Finlandyi. U 1992—1993 hh – staršynia rabočaj hrupy pa ŭrehulavańni kanfliktu ŭ Bośnii.

U 1994—2000 hadach prezydent Finlandyi.

Uviesnu 1999 hodu staŭ adnym z pasiarednikaŭ padčas vajny ŭ Juhasłavii, prapanavaŭ tady mirny plan vyrašeńnia kanłfiktu ŭ Kosava, ź jakim pahadziŭsia Białhrad.

U 2000 h. zasnavaŭ niaŭradavuju arhanizacyju "Inicyjatyva pa pieraadoleńni kryzysaŭ».

U 2000-2001 hadach inspektavaŭ składy ŭzbrajeńnia Irłdiandzkaj respublikanskaj armii.

U 2005 hodzie pry pasiarednictvie Achcisaary byŭ padpisany mirny dahavor, jaki pakłaŭ kaniec tryccacihadovaj vajnie pamiž uradam Indanezii i separatysckim rucham u pravincyi Ačech.

U 2005 h. pryznačany specyjalnym pasłańnikam hieneralnaha sakratara AAN pa kiravaŭnictvie pracesam vyznačeńnia budučyni Kosava.

U 2007 hodzie padrychtavaŭ plan mirnaha urehulavańnia kanfliktu, jaki praz pazycyiju Rasiei i Kitaju byŭ adkinuty AAN.

Achcisaary žanaty, maje syna.

Kamientary

Minčanka pakinuła stanoŭčy vodhuk na sumku — i raptam vykryła zdradu čužoha muža14

Minčanka pakinuła stanoŭčy vodhuk na sumku — i raptam vykryła zdradu čužoha muža

Usie naviny →
Usie naviny

U efiry BT vyjšaŭ špijonski film pra asudžanych Dźmitryja Paźniakova i Tomaša Biarozu4

U Rasii vypadkova vydali kolkaść vajskoŭcaŭ, jakija źnikli bieź viestak?8

Stali viadomyja proźviščy jašče siami čałaviek, vyzvalenych praz pamiłavańnie

Rasijskija vajskovyja karabli pakinuli bazu ŭ siryjskim Tartusie10

Prapahanda piša, što syn eks-kiraŭnika MZS Ukrainy kupiŭ «Žalezny tron» za $1,5 miljona. Praŭda?7

Vyjšaŭ na volu zasnavalnik «Kaljannaj №1» Ivan Muraŭjoŭ2

Na Rasiju ŭpaŭ asteroid21

Parłamient Paŭdniovaj Karei prahałasavaŭ za admienu vajennaha stanovišča2

U Biełhidramiecie raskazali, čaho čakać ad ciapierašniaj zimy4

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Minčanka pakinuła stanoŭčy vodhuk na sumku — i raptam vykryła zdradu čužoha muža14

Minčanka pakinuła stanoŭčy vodhuk na sumku — i raptam vykryła zdradu čužoha muža

Hałoŭnaje
Usie naviny →