Культура

Нобэлеўскую прэмію міру атрымаў Марці Ахцісаары

Прэмія яму «даецца за трыццацігадовую дзейнасьць па ўрэгуляваньні канфліктаў у розных краінах сьвету». Ахцісаары мірыў Намібію і ПАР, Інданэзію і рух Ачэху, разьвязваў канфлікты паміж ІРА і Брытаніяй, у Босьніі, Косава. У 1994-2000 гг. ён быў прэзыдэнтам Фінляндыі.

Прэмія яму даецца за трыццацігадовую дзейнасьць па ўрэгуляваньні канфліктаў у розных краінах сьвету. Ахцісаары мірыў Намібію і ПАР, Інданэзію і сэпаратысцкі рух Ачэх, разьвязваў канфлікты паміж ІРА і Брытаніяй, працаваў у Босьніі й Косава, быў прэзыдэнтам Фінляндыі.

Пра гэта сёньня абвясьцілі ў Осла а 12-й паводле менскага часу. Прэмія будзе ўрачыста ўручана ў сьнежні, у сталіцы Нарвэгіі.

* * *

Марці Ойва Калеві Ахцісаары (Martti Oiva Kalevi Ahtisaari) нарадзіўся 23 чэрвеня 1937 г. у карэльскім горадзе Війпуры, што тады быў у складзе Фінляндыі (ад 1940 г. гэта Выбарг, Расея).

З 1965 г. ён стаў працаваць у аддзеле па аказаньні дапамогі краінам трэцяга сьвету МЗС Фінляндыі.

У 1973 г. Марці Ахцісаары быў прызначаны надзвычайным і паўнамоцным паслом у Танзаніі, а ў 1975 г. узначаліў, па сумяшчальніцтве, фінляндзкую дыпмісію ў Замбіі, Самалі, Мазамбіку.

У 1977—1984 гг. упаўнаважаны ААН па вырашэньні канфлікту ў Намібіі.

У 1984 г. вярнуўся ў Фінляндыю, працаваў у Міністэрстве замежных спраў.

У 1987 г. Ахцісаары стаў намесьнікам генэральнага сакратара ААН па гаспадарчых і адміністрацыйных пытаньнях. У 1989—1990 гг. кіраваў у Намібіі UNTAG (United Nations Transition Assistance Group) – васьмітысячным ваенным і цывільным кантынгентам ААН, які займаўся падрыхтоўкай дэмакратычных выбараў.

З 1991 г. – міністар замежных Фінляндыі. У 1992—1993 гг – старшыня рабочай групы па ўрэгуляваньні канфлікту ў Босьніі.

У 1994—2000 гадах прэзыдэнт Фінляндыі.

Увесну 1999 году стаў адным з пасярэднікаў падчас вайны ў Югаславіі, прапанаваў тады мірны плян вырашэньня канлфікту ў Косава, зь якім пагадзіўся Бялград.

У 2000 г. заснаваў няўрадавую арганізацыю "Ініцыятыва па пераадоленьні крызысаў».

У 2000-2001 гадах інспэктаваў склады ўзбраеньня Ірлдяндзкай рэспубліканскай арміі.

У 2005 годзе пры пасярэдніцтве Ахцісаары быў падпісаны мірны дагавор, які паклаў канец трыццацігадовай вайне паміж урадам Інданэзіі і сэпаратысцкім рухам у правінцыі Ачэх.

У 2005 г. прызначаны спэцыяльным пасланьнікам генэральнага сакратара ААН па кіраваўніцтве працэсам вызначэньня будучыні Косава.

У 2007 годзе падрыхтаваў плян мірнага урэгуляваньня канфлікту, які праз пазыцыію Расеі і Кітаю быў адкінуты ААН.

Ахцісаары жанаты, мае сына.

Каментары

У Расіі выпадкова выдалі колькасць вайскоўцаў, якія зніклі без вестак?4

У Расіі выпадкова выдалі колькасць вайскоўцаў, якія зніклі без вестак?

Усе навіны →
Усе навіны

Лідарам па спажыванні трафіку ў Беларусі з'яўляецца чацвер4

Падаражэлі папулярныя крэдыты на жыллё

Манашак Свята-Елісавецінскага манастыра прагналі з кірмашу ў Польшчы45

Трамп паабяцаў «жорсткую расплату» ХАМАС, калі ізраільскія закладнікі не будуць адпушчаныя да ўступлення яго на пасаду2

Абвінавачанне ў атручванні чацвярых дзяцей у Краснаярскім краі выставілі іх бацьку2

Устанавілі тарыфы на платны прыём дактарамі3

«Будзе двоеўладдзе: Зурабішвілі паспрабуе перападпарадкаваць сабе дзяржапарат». Якія перспектывы пратэстаў у Грузіі3

Стыльная карэянка, што скарыла сэрцы гледачоў Алімпіяды, трапіла ў спіс «100 жанчын 2024 года»

Чым цяпер жыве доктар Мартаў?6

больш чытаных навін
больш лайканых навін

У Расіі выпадкова выдалі колькасць вайскоўцаў, якія зніклі без вестак?4

У Расіі выпадкова выдалі колькасць вайскоўцаў, якія зніклі без вестак?

Галоўнае
Усе навіны →