U studzieni 2001 hoda ŭ Biełaviežskaj puščy paŭstała arhanizacyja «Zubr», jaje zasnavalnikami stali sorak čałaviek. Jana stanie samym masavym pratestavym moładzievym rucham u krainie. Ad samaha pačatku «Zubr» pastaviŭ za metu niehvałtoŭny supraciŭ.
Šmat chto pamiataje jarkija nalepki «Zubra», a taksama hrafici. Sami zubroŭcy zajaŭlali, što ich arhanizacyja dziejničała ŭ 152 haradach i miastečkach Biełarusi.
U hetaj publikacyi my zhadajem niekatorych viadomych aktyvistaŭ «Zubra».
Mikita Sasim: dyrektar u vieterynarnaj klinicy
Baranavicki aktyvist «Zubra». Sasim prasłaviŭsia tym, što padčas vučoby ŭ kaledžy lohkaj pramysłovaści ŭznačalvaŭ supołku BRSM. U sakaviku 2004 hoda hetaja supołka ŭ poŭnym składzie pierajšła ŭ «Zubr». Praź niejki čas jaho vyklučyli z navučalnaj ustanovy.
Taksama ź imiem Sasima źviazany termin «džynsavaja revalucyja». Mienavita źbity Sasim padčas adnoj z akcyj pratestu ŭźniaŭ nad saboj zamiest adabranaha ściaha džynsavuju kurtku.
Sasim całkam adyšoŭ ad palityčnaj dziejnaści. Ciapier jon źjaŭlajecca dyrektaram vieterynarnaj kliniki ŭ Minsku.
Alaksandr Atroščankaŭ: Žyvie ŭ Varšavie, pracuje taksistam
U «Zubry» Alaksandr Atroščankaŭ adkazvaŭ za mižnarodnuju pracu. I heta nie dziva, bo ŭ minułym jon student fakulteta mižnarodnych adnosin BDU, adkul byŭ vyklučany za palityčnuju aktyŭnaść. Supracoŭničaŭ z «Chartyjaj-97», byŭ pres-sakratarom Sańnikava ŭ 2010 hodzie.
Paśla Płoščy Atroščankaŭ byŭ aryštavany za ŭdzieł u «biesparadkach» i asudžany da čatyroch hadoŭ źniavoleńnia. Adpuščany ŭ vieraśni 2011 hoda.
«Ad vieraśnia 2012 žyvu ŭ Varšavie. Letam 2014-ha razyšoŭsia z «Chartyjaj» i «Jeŭrapiejskaj Biełaruśsiu». Ad taho času pracuju ŭ taksi. Supracoŭničaju z Reform.by i inicyjatyvaj ISANS, jakaja zajmajecca supraćdziejańniem hibrydnym pahrozam. Pieražyŭ balučy dla abaich bakoŭ razvod z žonkaj Darjaj, ale syna vychoŭvajem razam. Baču jaho amal štodnia. U paniadziełak adviali jaho ŭ pieršy kłas škoły. Płanuju novy šlub ź dziaŭčynaj, ź jakoj užo niekalki hod žyviom razam», — raskazaŭ «Našaj Nivie» Atroščankaŭ.
U Biełaruś jon viartacca pakul nie płanuje. «Ja tut 7 hadoŭ. Heta amal pałova darosłaha žyćcia. U mianie tut svajo žyćcio ŭžo pabudavanaje, novyja siabry, znajomyja, kumy, zvyčki, lubimyja miescy… Syn užo ŭ škołu pajšoŭ. Jamu heta pierš za ŭsio stresava budzie, i mnie z nula pačynać… Dy i da svabodnaha pavietra, ščyra kažučy, chutka pryvykaješ», — pryznajecca Alaksandr.
Jaŭhien Afnahiel: zastajecca ŭ palitycy
Adzin z samych aktyŭnych udzielnikaŭ vuličnych akcyj. Afnahiel vychodziŭ i vychodzić i na bujnyja mitynhi, i na małaludnyja akcyi salidarnaści. Za svaju dziejnaść Jaŭhien nieadnarazova zatrymlivaŭsia, adbyvaŭ administracyjnyja pakarańni. Na vybarach 2010 hoda byŭ u kamandzie kandydata Andreja Sańnikava.
«Byŭ u vymušanaj emihracyi paśla Płoščy-2010. Ciapier zajmajusia hramadska-palityčnaj dziejnaściu, źjaŭlajusia kaardynataram hramadzianskaj kampanii «Jeŭrapiejskaja Biełaruś». Žyvu ŭ Kałodziščach z žonkaj», — skazaŭ «Našaj Nivie» Afnahiel.
Pavieł Juchnievič: u aŭtabiznesie
Juchnievič byŭ adnym z zasnavalnikaŭ «Zubra». Na toj momant jamu nie było jašče i 16 hadoŭ. Z hetaha času jon pranios u sabie viernaść tym ideałam, za jakija zmahaŭsia «Zubr».
«Užo dastatkova daŭno ŭ aŭtamabilnym biznesie. Mahu nazvać siabie ŭ im prafiesijanałam. Žanaty, haduju dźviuch dačok», — raskazvaje Pavieł. Nie tak daŭno jon abvieściŭ ab svaim žadańni iści kandydatam na parłamienckija vybary.
Uładzimir Kobiec: Biełaruski dom u Varšavie
Kobiec pryjšoŭ u «Zubr» ź dziaržaŭnaj słužby. Jon pracavaŭ u Ministerstvie pryrodnych resursaŭ i achovy navakolnaha asiarodździa. Pa adukacyi jon hieohraf-ekołah. U 2010-m uznačalvaŭ vybarčy štab Andreja Sańnikava. Kobiec byŭ aryštavany, jak i šmat chto z kamandy Sańnikava. Vyjšaŭ na volu ŭ studzieni 2011 hoda. U vieraśni taho ž hoda jon źjechaŭ u Polšču, z-za miažy zajaviŭ pra viarboŭku ŭ čas źniavoleńnia.
Ciapier žyvie ŭ Varšavie, źjaŭlajecca adnym sa sustaršyń tamtejšaha Biełaruskaha doma.
«Zubr» byŭ pieršaj sprobaj stvareńnia ruchu novaj hienieracyi. Heta była vializnaja sietka, jakaja achapiła amal usie rehijony krainy. U toj čas być «zubram» było modna. Potym naš dośvied pieraniali va Ukrainie, Hruzii, Kyrhyzstanie», — skazał «Našaj Nivie» Kobiec.
«Na siońnia choć ja i znachodžusia pa-za miežami Biełarusi, ale pracuju dla jaje. My šmat robim supolna ź niedziaržaŭnymi knižnymi vydaŭcami, łabirujem ich udzieł u knižnych vystavach, pracujem ź niedziaržaŭnymi arhanizacyjami, ŚMI», — raskazaŭ spadar Uładzimir.
Taćciana Jełavaja: źjechała ŭ Kaliforniju
Jełavaja pryjšła ŭ «Zubr» jašče školnicaj. Milicyja zatrymała jaje prosta ŭ škole padčas zdačy apošniaha vypusknoha ekzamiena za akcyju «Dałoŭ tyrana». Potym Jełavaja zasnavała ruch supracivu «Bunt», jaki adznačyŭsia dziorzkimi akcyjami pa ŭzdymie nacyjanalnych ściahoŭ.
U 2006-m na Jełavuju zaviali kryminalnuju spravu pa artykule «Arhanizacyja i padrychtoŭka dziejańniaŭ, jakija hruba parušajuć hramadski paradak». U vyniku Taćciana vyjechała ŭ Vilniu, dzie vučyłasia ŭ EHU. Viała papularny błoh pad nikam Zmagarka.
Paśla pierajechała razam z mužam-prahramistam u Kaliforniju, amal nie prysutničaje ŭ sacyjalnych sietkach i publičnaj prastory.
Za akijan pierabrałasia i jašče adna aktyvistka «Zubra» Iryna Toŭścik, u Biełarusi jana zajmałasia pravaabarončaj dziejnaściu. Ciapier jana žyvie ŭ kanadskim Taronta.
Aleh Miacielica: trymaje ahrasiadzibu
Pa adukacyi — nastaŭnik hieahrafii. Udzielnik šmatlikich palityčnych kampanij, u 2001 hodzie padčas vybaraŭ adsiedzieŭ amal try miesiacy pa administracyjnych artykułach.
U 2011 hodzie Miacielica na niejki čas źjechaŭ u Litvu, ale viarnuŭsia ŭ Biełaruś u 2014 hodzie, kali zrazumieŭ, što jamu nie pahražaje kryminalny pieraśled. Ciapier žyvie ŭ Białyničach.
Siońnia Aleh trymaje svaju ahrasiadzibu Starki ŭ Białynickim rajonie. Jon zachaplajecca indziejcami Amieryki, tamu dadaŭ u joj takoha kałarytu. Taksama Aleh pracuje ŭ strachavoj kampanii.
«Ja nikoli nie škadavaŭ, što byŭ u «Zubry». Hanarusia, što prajšoŭ praz hetuju arhanizacyju», — raskazvaje Aleh.
Andrej Pałuda: Milicyjanier, jaki padtrymlivaŭ «Zubr»
Kali ŭ 2001 hodzie paŭstavaŭ «Zubr», to Andrej Pałuda pracavaŭ u milicyi, u adździaleńni pa baraćbie z arhanizavanaj złačynnaściu ŭ Mahilovie. Užo ŭ hety čas jon padtrymlivaŭ «Zubr».
«Ź milicyi syšoŭ paśla taho, jak Andrej Klimaŭ nadrukavaŭ knihu, dzie mianie jon nazyvaŭ budučym načalnikam abłasnoha MUS», — paśla hetaha Pałuda kaardynavaŭ dziejnaść «Zubra» pa Mahiloŭskaj vobłaści i častcy Homielskaj.
«U mianie jurydyčnaja adukacyja, tamu ja šmat akazvaŭ dapamohi paplečnikam u sudach. Heta i vyznačyła moj zaniatak na budučyniu. Ja chacieŭ zajmacca pravaabarončaj pracaj. Spačatku pryjšoŭ u Biełaruski Chielsinski kamitet, a ad 2007 hoda ja ŭ «Viaśnie». Adkazvaju za adukacyjny kirunak, a taksama kaardynuju kampaniju suprać śmiarotnaha pakarańnia. Žyvu ŭ Minsku», — raskazaŭ «Našaj Nivie» Pałuda.
Andrej Jahoraŭ: Centr jeŭrapiejskaj transfarmacyi
U «Zubry» spadar Jahoraŭ zasnavaŭ pravaabarončuju słužbu, dzie viali manitorynh sudoŭ, zatrymańniaŭ, źbićcia. «Cikava było, što partniory na Zachadzie ŭsprymali nas jak samastojnuju pravaabarončuju arhanizacyju», — śmiajecca Jahoraŭ.
Na siońnia Andrej Jahoraŭ — heta mahistr palityčnych navuk. Jon źjaŭlajecca staršym analitykam u Centry jeŭrapiejskaj transfarmacyi. «Zajmajusia palityčnaj analitykaj, žyvu ŭ Minsku», — raskazvaje Jahoraŭ.
Jarasłaŭ Ściešyk: viadučy «Biełsata»
Ściešyk u «Zubry» byŭ ad pieršaha hoda stvareńnia. Jon braŭ aktyŭny ŭdzieł u kurapackaj vachcie 2001 hoda, kali praz uročyšča kłali kalcavuju darohu.
U Ściešyka ŭ «Zubry» była mianuška Če Hievara.
Jarasłaŭ byŭ admietnym błohieram, pracavaŭ u niekatorych ŚMI, u tym liku «Našaj Nivie». Ciapier Ściešyk źjaŭlajecca viadučym «Biełsata», žyvie ŭ Varšavie.
Alaksiej Šydłoŭski: pracuje ŭ pražskim hateli
Adzin ź pieršych palitviaźniaŭ. U 1997 hodzie Šydłoŭskaha i Vadzima Łabkoviča, tady jašče aktyvistaŭ «Maładoha frontu» abvinavacili ŭ naniasieńni hrafici «Žyvie Biełaruś» i «Paźniak — naš prezident» na budynak Staŭbcoŭskaha rajvykankama. Byŭ prysudžany da vasiamnaccaci miesiacaŭ źniavoleńnia. Pakarańnie adbyvaŭ u Žodzina i na Vaładarcy. Ad 2001 hoda — adzin ź lidaraŭ «Zubra». Supracoŭničaŭ z mnohimi niedziaržaŭnymi ŚMI.
U kancy 2007 hoda Šydłoŭski źjechaŭ ź Biełarusi. Pryčynaj stała zaviadzieńnie na jaho kryminalnaj spravy nibyta za bojku ŭ kramie. Šydłoŭski śćviardžaŭ, što bojka była spravakavanaj praz partret Łukašenki. Žyvie ŭ Čechii, dzie atrymaŭ palityčny prytułak.
«Pracuju načnym administrataram u hateli. Hadujem z žonkaj małoha chakieista», — śmiajecca Alaksiej.
Cimoch Drančuk: zachapiŭsia bieham
Syn viadomaha ekołaha Valeryja Drančuka. Vučyŭsia na žurfaku BDU, ale byŭ adličany adtul za palityku. U «Zubry» ad momantu zasnavańnia. Potym byŭ u kamandzie Andreja Klimava, supracoŭničaŭ ź inicyjatyvaj «Partniorstva». Trapiŭ na łavu padsudnym pa sumnaviadomym artykule 193 «Udzieł u niezarehistravanaj arhanizacyi» i byŭ asudžany da hoda źniavoleńnia. Paśla niejki čas abaraniaŭ pravy źniavolenych.
«Pracuju u turystyčnaj śfiery. A volny čas apošnija hady zaniaty raznastajnym sportam — zajmajusia sam, matyvuju na heta siabroŭ, kansultuju, jak mahu, pačatkoŭcaŭ. Prabieh dva marafony, zachapiŭsia tryjatłonam, maru praz hod vykanać dystancyju 1/2 ajranmen. Zubry pavinny być zdarovymi i mocnymi», — kaža Cimoch.
Jon praciahvaje žyć u Minsku.
Hanna Jahorava: AHP i ŚMI
Jašče adna aktyvistka «Zubra», jakaja była ŭ arhanizacyi ad pieršaha hoda isnavańnia. «Ja pracuju ŭ hramadskim siektary. Na siońnia ja źjaŭlajusia mižnarodnym sakratarom AHP, a taksama vykanaŭčym dyrektaram Asacyjacyi vydaŭcoŭ rehijanalnaj presy. Z adnaho boku, ja zastajusia ŭ palityčnaj śfiery, ź inšaha — maja prafiesijnaja dziejnaść zaviazanaja na rehijanalnych miedyja», — raskazała «Našaj Nivie» Hanna.
Čytaj taksama: Maładafrontaŭcy 2000-ch: dzie jany ciapier
Restaŭracyi ŭ Biełarusi zastałosia na try dni. Hałoŭnamu pradpryjemstvu krainy faktyčna padpisali śmiarotny prysud2
Kamientary