Snajpiery, BTR, šmattysiačny mitynh apazicyi: jak prachodziŭ pieršy «Usiebiełaruski schod» + šmat archiŭnych FOTA
Atmaśfiera samaha pieršaha «Usiebiełaruskaha schodu» čymści nahadvaje sioletniuju, ale sa svaimi niuansami. I tady, i ciapier Łukašenka vyrašaje pravieści mierapryjemstva, kab raźviazać palityčny kryzis unutry krainy. U 1996 hodzie Łukašenku ŭdałosia vyjści pieramožcam, što budzie hetym razam?
Toj schod staŭ nastupstvam supraćstajańnia maładoha prezidenta Łukašenki z parłamientam. Faktyčna, Łukašenka vyrašaje iści na abvastreńnie i prapanoŭvaje zasiarodzić amal usiu ŭładu ŭ rukach prezidenta. Na «schodzie», jaki adbyvaŭsia 19-20 kastryčnika, jon ahučvaje dla šyrokaj aŭdytoryi (amal 5 tysiač hledačoŭ u zale, a taksama žyvyja tranślacyi na ŭsich telekanałach) svaje prapanovy pa źmienie ŭ Kanstytucyju. U listapadzie taho ž hoda hetyja źmieny byli padtrymanyja na refierendumie, jość mnostva faktaŭ «falsifikacyj» vynikaŭ užo tady.
Nazvać tuju palityčnuju situacyju spryjalnaj dla Łukašenki ciažka. Na jaho cisnuć z Zachadu, deputaty Viarchoŭnaha Savieta blizkija da taho, kab pačać praceduru impičmientu. 16 kastryčnika Łukašenka niečakana prylataje ŭ Maskvu, tady mała chto razumieŭ takija ruchi, ale vyhladaje, što lacieŭ jon dla taho, kab zaručycca padtrymkaj Jelcyna i Rasii.
Abjadnanaja apazicyja nie śpić u šapku. Napiaredadni, 18 kastryčnika, jana pravodzić Nacyjanalny kanhres «U abaronu Kanstytucyi», u hetym mierapryjemstvie ŭdzielničajuć usie, aproč kamunistaŭ. Placoŭku dla vystupaŭ apazicyi daje Pałac prafsajuzaŭ na Kastryčnickaj płoščy — ujavić sabie takoje siońnia niemahčyma. Łukašenkaŭcy ž źbirajucca ŭ Pałacy sportu na Niamizie.
Arhanizatarami Kanhresa apazicyi byli namieśnik staršyni Viarchoŭnaha Savieta Hienadź Karpienka, a taksama były ministr unutranych spraŭ Juryj Zacharanka. U prezidyumie byli Stanisłaŭ Šuškievič, Hienadź Buraŭkin, Juryj Chadyka, Janka Bryl, Miečysłaŭ Hryb, Nił Hilevič i inšyja.
Łahičnym praciaham Kanhresa stała šeście i mitynh apazicyi na nastupny dzień. Sabracca niazhodnym z Łukašenkam dali na płoščy Jakuba Kołasa, a potym kałona dajšła da Opiernaha teatra, kala jakoha adbyŭsia mitynh. Pryjšło kala 30 tysiač čałaviek. Uražvała, što ŭ toj čas tak pobač mahli prachodzić nastolki roznyja mierapryjemstvy.
Usiebiełaruski schod achoŭvaŭsia pa poŭnaj prahramie, jašče ad samaha ranku pa tahačasnym praśpiekcie Skaryny (siońnia — Niezaležnaści) pajechali hruzavyja aŭto z AMAPam. Pałac sportu pa pierymietry byŭ uziaty aŭtamatčykami, poŭna AMAPa było ŭ Trajeckim pradmieści, snajpiery, sabaki. Pa skančeńni mitynha samyja haračyja hałovy pajšli bližej da aficyjnaj schodki, ale sprob praryvu tak nichto i nie rabiŭ. «Chałui!» — kryčali jany ŭdzielnikam «schodu».
Što tyčycca aficyjnaha mierapryjemstva, voś tak jaho apisvała ahienctva BiełTA: «Na schodzie z dakładam «Tolki narod maje prava vyrašać svoj los» vystupiŭ prezident Biełarusi. Adkryvajučy schod, Alaksandr Łukašenka skazaŭ: «Z chvalavańniem pačynaju svoj dakład na pieršym u historyi Usiebiełaruskim narodnym schodzie. My staim pierad vybaram: albo Biełaruś budzie zastavacca zakładnicaj u rukach palitykaŭ, što žadajuć revanšu za svaje paražeńni, albo ž my ŭstalujem naležny pravaparadak i nakirujem usie siły naroda na vyrašeńnie nieadkładnych prablem. Hetymi dniami vyrašajecca los nie prezidenta, nie instytuta prezidenctva, a los usiaho biełaruskaha naroda, budučynia našych dziaciej i ŭnukaŭ. U hetaj zale — paŭnamocnyja vybrańniki naroda, delehavanyja ŭsioj pracoŭnaj Biełaruśsiu. Mienavita vaša mierkavańnie budzie mieć vyznačalnaje značeńnie dla mianie pry pryniaćci najvažniejšych palityčnych rašeńniaŭ».
Cikava, što na toj momant jašče isnavaŭ adnosny pluralizm: suprać vynikovaj rezalucyi prahałasavali 11 udzielnikaŭ Schodu z 4700, a jašče 47 ustrymalisia! Kropla ŭ mory, ale ciapier niama i takich.
«Luby prosty hramadzianin, jaki pahladzieŭ pa telebačańni tak zvany «narodny schod», pavinien byŭ zrazumieć, što heta było patrebna dla zambavańnia nasielnictva, kab pierakanać narod pryniać Kanstytucyju dyktatury. Takim šlacham nasoŭvajecca dziaržaŭny pieravarot», — pisaŭ u haziecie «Svaboda» Hienadź Tarazievič.
Staršynia Kanstytucyjnaha suda Valeryj Cichinia acaniŭ vystup Łukašenki jak «poŭny kanfrantacyi». «U prezidenckim prajekcie Kanstytucyi hniłaja sarcavina», — afarystyčna skazaŭ Cichinia.
Apazicyja namahańniami Anatola Labiedźki i Miečysłava Hryba terminova sprabavała ŭnieści praŭki ŭ Kanstytucyju, kab nie było patreby ŭ refierendumie, adnak toj usio ž adbyŭsia pry kancy listapada 1996 hoda. I heta byŭ adnym ź pieršych masavych pahromaŭ svabody i demakratyi ŭ Biełarusi, umacavańnie aŭtarytarnaha režymu Łukašenki.
-
Śviatkavać treci padzieł Rečy Paspalitaj, dapłačvać Hihinu i adsunuć Marzaluka: jak Rasija choča pierapisać historyju Biełarusi
-
U 1942 hodzie ŭ Mahilovie zdaryłasia bujnaja technahiennaja avaryja. Historyk padrychtavaŭ pra jaje knihu
-
Jak biełarusy žyli pa draŭlanym kalendary. Usio žyćcio źmiaščałasia na prostym kijku
Kamientary