Historyja44

Kantora Tomasa Kuka ŭ Stoŭbcach: jakim byŭ turyzm u Zachodniaj Biełarusi

Kniha Uładzimira Hanskaha «Turyzm u Zachodniaj Biełarusi» adkryvaje zabytuju staronku paŭsiadzionnaha žyćcia XX stahodździa.

Dziaŭčaty na vulicach Bresta 1937 hod Dievuški na ulicach Briesta, 1937 hod. Girls on the streets of Brest, 1937
Dziaŭčaty na vulicach Bresta, 1937 hod. Fota: sacyjalnyja sietki

Akazvajecca, naš kraj i ŭ tyja časy pryvablivaŭ zamiežnika. Ale i dla miascovych žycharoŭ taksama isnavała šyrokaja prapanova.

Nievialikaja pa abjomu kniha nasyčana raznastajnaj infarmacyjaj i bahata ilustravana. Jana składajecca z troch raździełaŭ. 

Akazvajecca, užo ŭ tyja časy pa terytoryi Zachodniaj Biełarusi pralahali raznapłanavyja turystyčnyja maršruty, vydavalisia turystyčnyja daviedniki, i navat realizoŭvalisia inviestycyjnyja prajekty ŭ turystyčnaj śfiery, u haradach raźmiaščalisia filijały najbujniejšaha biuro padarožžaŭ Polščy «Orbis», a ŭ Stoŭbcach i Vilni dziejničali adździaleńni brytanskaj turystyčnaj kantory Tomasa Kuka.

Uladzimir Gansky "Tourism in Western Belarus" Vładimir Hanskij "Turizm v Zapadnoj Biełarusi" Uładzimir Hanski «Turyzm u Zachodniaj Biełarusi»

Polskaja dziaržava sadziejničała ahitacyi i prapahandzie turyzmu ŭ Zachodniaj Biełarusi, uśviadomiŭšy jaho rolu jak adnaho ź instrumientaŭ intehracyi dałučanych terytoryj i ŭkaranieńnia ŭ hramadskaj śviadomaści nieabchodnych joj kaštoŭnasnych ustanovak.

I heta prynosiła vyniki. U 1930-ja hady naziraŭsia niebyvały rost kolkaści prybyćcia turystaŭ na hetyja ziemli i značna aktyvizavaŭsia turystyčny ruch siarod miascovaha nasielnictva.

Zrazumieła, nielha havaryć pra šyroki achop nasielnictva turystyčna-reakracyjnaj dziejnaściu. Zamiežny turyzm byŭ dastupny tolki vielmi abmiežavanamu kołu asob: ziemleŭładalnikam, čynoŭnikam i pradprymalnikam.

U toj ža čas intelihiencyja, moładź, žychary haradoŭ i miastečak šukali mahčymaści dla adpačynku ŭ svaim rehijonie, jaki b nie patrabavaŭ značnych zatrat času i srodkaŭ. Bałazie pajezdkam spryjała najaŭnaść aŭtobusnych maršrutaŭ, a pracadaŭcy pačali davać rabotnikam apłačvany adpačynak. Pryčym roznyja ŭradavyja i hramadskija instytucyi prapahandavali racyjanalnaje vykarystańnie adpačynku i jaho sumiaščeńnie z turyzmam i ekskursijami.

Akramia hetaha, na terytoryi Zachodniaj Biełarusi, jak i ŭ cełym u Polščy, aktyŭna viałasia rabota pa ŭklučeńni ŭ turyscka-ekskursijny ruch dziaciej i moładzi. A raznastajnyja hramadskija arhanizacyi i abjadnańni zajmalisia papularyzacyjaj kulturna-histaryčnaj spadčyny, vydavali daviedniki, krajaznaŭčuju litaraturu, pravodzili ekskursii, arhanizoŭvali pajezdki i pachody.

Školnicy i učitiela Hrodnienskoj sriedniej škoły na ekskursii v Vilnius Schoolgirls and teachers of Grodno secondary school on an excursion to Vilnius Vučanicy i nastaŭniki hrodzienskaj siaredniaj škoły na ekskursii ŭ Vilni
Vučanicy i nastaŭniki hrodzienskaj siaredniaj škoły na ekskursii ŭ Vilni kala Vostraj Bramy, 1933 hod. Fota: U. Hanski «Turyzm u Zachodniaj Biełarusi»

Zrazumieła, usie jany dziejničali ŭ ramkach tahačasnaj palityki polskaha ŭradu, nakiravanaj, siarod inšaha, na raspaŭsiudžańnie na hetych ziemlach idej adzinstva polskaj dziaržavy.

Kulturny turyzm, jak adznačaje aŭtar, byŭ adnym z elemientaŭ palityki pałanizacyi, najpierš u śfiery arhanizacyi adpačynku moładzi.

Cikavym faktam, pra jaki raspaviadaje aŭtar, zjaŭlajecca turystyčnaja akcyja «Leta na ŭschodnich ziemlach», dziakujučy jakoj mahčymaść niadoraha adpačyć u Zachodniaj Biełarusi atrymali tysiačy hramadzian mižvajennaj Polščy. Z druhoha boku, arhanizoŭvalisia ekskursii žycharoŭ Zachodniaj Biełarusi ŭ centralnyja i zachodnija rehijony Polščy.

Turyzm u Zachodniaj Biełarusi Tourism in Western Belarus Turizm v Zapadnoj Biełarusi
Rekłamnyja płakaty turbazy na voziery Narač (źleva) i horada Vilni (sprava), 1930-ja hady. Fota: Uł. Hanski «Turyzm u Zachodniaj Biełarusi»

Ale takaja palityka spačatku nie pieraškadžała isnavańniu i biełaruskaha krajaznaŭčaha, turystyčnaha i ekskursijnaha ruchu, centram jakoha zjaŭlałasia Vilnia.

Mienavita na Vilenščynie pieršym adradžajecca biełaruski krajaznaŭčy ruch, vydajecca najbolš litaratury turystyčnaha i krajaznaŭčaha charaktaru, u tym liku biełaruskamoŭnaj, źjaŭlajucca pieršyja ŭ Zachodniaj Biełarusi školnyja łahiery i moładzievyja bazy adpačynku, pravodzicca najbolš krajaznaŭčych ekskursij, u tym liku dla biełarusaŭ i na biełaruskaj movie.

Čytač daviedvajecca pra sistemu padatkaŭ i zboraŭ, padatkovyja lhoty dla ŭładalnikaŭ raznastajnych abjektaŭ turyzmu i pradprymalnikaŭ. Aŭtar padrabiazna raspaviadaje pra tahačasnuju pašpartnuju sistemu i vizavuju palityku, asablivaści vyjezdu ŭ peŭnyja krainy i ŭjezdu ŭ Polšču i znachodžańnia na terytoryi krainy zamiežnych turystaŭ.

Kniha źmiaščaje mnostva cikavych faktaŭ. Heta i spłavy pa rekach i kanałach, dziejnaść bazaŭ adpačynku i dziciačych azdaraŭlenčych łahieraŭ, adpačynak na Brasłaŭskich aziorach i Naračy, ahraturyzm, aŭtaturyzm i turystyčnyja ciahniki.

Aŭtar pryvodzić źviestki pra košty vizaŭ i zamiežnych pašpartoŭ, taryfach na ekskursijnyja pasłuhi i košty raźmiaščeńnia ŭ haściničnych numarach i turbazach, ceny biletaŭ na aŭtobusy roznych maršrutaŭ, pieraličvaje hateli i restarany, jakija isnavali ŭ toj čas u haradach Zachodniaj Biełarusi, raspaviadaje pra najbolš papularnyja turystyčnyja maršruty i kolkaść turystaŭ.

Niahledziačy na toje, što kniha zjaŭlajecca navukovym, a nie navukova-papularnym vydańniem, jana budzie cikava krajaznaŭcam i masavamu čytaču, jaki ź jaje dapamohaj istotna dapoŭnić svajo ŭjaŭleńnie pra paŭsiadzionnaje žyćcio našych prodkaŭ.

Čytajcie jašče:

Choład, hoład i zaraza: zachaplalnaje padarožža ŭ śviet biełarusa siaredziny XIX stahodździa 

«Jak zrazumieć biełarusa, kali jon taki składany». Hutarka z aŭtaram pieršaj historyi Biełarusi na litoŭskaj movie

Vyjšła kniha pra toje, jak našy prodki ŭ časy Rečy Paspalitaj viali palityku na rehijanalnym uzroŭni

U kožnaj vośmaj siamji. Jak sialanie, rabočyja i vajskoŭcy ŭ Zachodniaj Biełarusi pierasieli na rovary

Kamientary4

  • Jak tak
    10.10.2023
    Dyk dzie nabyć?
  • Someone
    10.10.2023
    Janka, moža tamu, što kniha vyjšła na hod raniej za hety "błakbaster"? 
  • Arnold
    10.10.2023
    Da mało kto protiv połonizacii, faktičieski bolšinstvo za.

Aŭtaślesar, aficyjant, tancor u Tajłandzie, roli ŭ «Muchtary» i «Svatach». Piać faktaŭ pra novaha ministra kultury Čarnieckaha14

Aŭtaślesar, aficyjant, tancor u Tajłandzie, roli ŭ «Muchtary» i «Svatach». Piać faktaŭ pra novaha ministra kultury Čarnieckaha

Usie naviny →
Usie naviny

Padrabiaznaści zdareńnia ŭ Chojnikach, dzie voŭk napaŭ na vartaŭnika i milicyjantaŭ1

Zialenski: Ukraina moža ŭstupić u NATA bieź dziejańnia artykuła 5 na ŭsioj terytoryi8

U Polščy jość svaje siostry Hruździevy — siostry Hadleŭskija VIDEA2

U centry Minska źjaviłasia kafe ŭ afrykanskim styli. Kab jaho adkryć, ułaśnica pradała kvateru4

Chto takija sadyki? Rasijskija vajskoŭcy ŭ Siryi naradzili admysłovy słenh16

Paśla danosu Bondaravaj raptoŭna admianili vystavu ŭ muziei Janki Kupały. Ciapier jana patrabuje na muziei šyldy pa-rusku77

U spa-zonie akvaparka «Lebiadziny» zdaryŭsia pažar

Va Uźbiekistanie zatrymali viadomaha rasijskaha žurnalista Alaksieja Pivavarava i jaho zdymačnuju hrupu8

Pucin zaćvierdziŭ rekordnyja vajennyja raschody na 2025 hod2

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Aŭtaślesar, aficyjant, tancor u Tajłandzie, roli ŭ «Muchtary» i «Svatach». Piać faktaŭ pra novaha ministra kultury Čarnieckaha14

Aŭtaślesar, aficyjant, tancor u Tajłandzie, roli ŭ «Muchtary» i «Svatach». Piać faktaŭ pra novaha ministra kultury Čarnieckaha

Hałoŭnaje
Usie naviny →