Kultura

Daśledčyki adšukali, jak nasamreč vyhladała słuckaja piersijarnia, na jakoj vyrablali znakamityja pajasy

Raniej za budynak piersijarni pamyłkova prymali zusim inšy budynak, jaki raźmiaščaŭsia niedaloka. Ale vyhlad sapraŭdnaha budynka zachavaŭsia dziakujučy płanam rasijskich uładaŭ pierabudavać jaho na kazarmu.

Miesca raźmiaščeńnia budynka piersijarni na płanie horada i jaho hałoŭny fasad. Z knihi «Madžarskija: armianski rod u historyi Biełarusi».

Daśledčykam udałosia adšukać vyjavu Słuckaj piersijarni 1797 hoda pry padrychtoŭcy fundamientalnaj manahrafii pra stvaralnikaŭ manufaktury «Madžarskija: armianski rod u historyi Biełarusi».

Pamyłka pajšła ad knihi «Našy kaścioły. Minskaja archidyjacezija», apublikavanaj u 1913 hodzie ksiandzom i historykam Juzafatam Žyskaram, dzie było źmieščana fota dvuchpaviarchovaha muravanaha budynku ŭ Słucku, padpisanaha jak «byłaja fabryka litych pajasoŭ».

Kamianica biblijateki Słuckaha jezuickaha kalehiuma, jaki prymali za budynak piersijarni. 

Ale, jak davodziać daśledčyki, u słuckich piersijaraŭ nikoli nie było muravanych budynkaŭ. Ksiondz Žyskar, vidavočna, nie źbiraŭsia ŭvodzić u zman čytačoŭ, a prosta zafiksavaŭ haradskuju lehiendu, jakaja bytavała ŭ Słucku na miažy XIX i XX stahodździaŭ. Muravany dvuchpaviarchovy budynak sapraŭdy znachodziŭsia pobač ź miescam kolišniaj piersijarni, ale byŭ budynkam biblijateki byłoha jezuickaha kalehiuma. U kalehiumie ŭ kancy 1760-ch z usioj vierahodnaściu vučyŭsia Lavon Madžarski, syn zasnavalnika słuckaj manufaktury i jaje budučy kiraŭnik. 

Frahmient płana horada 1792 hoda. Pad ličbaj 5 — biblijateka jezuickaha kalehiuma, pad ličbaj 9 — słuckaja piersijarnia. Z knihi «Słuck na starych płanach»

Jak viadoma, fabryka z 1760-ch hadoŭ raźmiaščałasia ŭ byłych kazarmach hrand-muškiecioraŭ, dvuch charakternych vyciahnutych budynkach, adlustravanych na mnohich płanach horada. Paśla śmierci Karala Stanisłava Radziviła ŭ 1790 hodzie i pierachodu Słucka pad uładu Rasijskaj impieryi ŭ 1793 piersijarnia pačała zaniepadać. 

U kancy 1790-ch hadoŭ źjaviŭsia prajekt pieraabstalavańnia častki budynkaŭ pad kazarmy Nizoŭskaha piachotnaha pałka rasijskaj impieratarskaj armii. Prajekt pieraabstalavańnia («Kvartał, hdie nynie naznačajetsia vystroiť kazarmy dla odnoho bataliona Nizovskaho połku, i hdie sostojat vietchije kniazia Radiviła šiołkovyje fabriki»), składzieny ŭ 1797 hodzie minskim hubiernskim architektaram Fiodaram Kramieram, tak i nie byŭ realizavany na praktycy, ale dziakujučy jamu zachavaŭsia vyhlad budynka, važnaha dla biełaruskaj historyi.

Słuckaja mini-CEC na miescy kolišniaha jezuickaha kalehiuma i manufaktury pajasoŭ. Fota: Minskenierha

Siońnia na terytoryi byłoj piersijarni i jezuickaha kalehiuma nie zastałosia nivodnaha histaryčnaha budynka — na ich miescy za savieckim časam pabudavanaja mini-CEC № 2. 

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary

Jak chłopiec z Babrujska staŭ zorkaj va Ukrainie5

Jak chłopiec z Babrujska staŭ zorkaj va Ukrainie

Usie naviny →
Usie naviny

«20 sutak pravioŭ u kamiery z varjatam biez adnoj ruki». Manałoh palitviaźnia, jaki trapiŭ u kałoniju za 8 rubloŭ škody5

Ukraina straciła ŭžo bolš za 40% terytoryi, jakuju kantralavała ŭ Kurskaj vobłaści4

60 biełaruskich viosak zastalisia z-za śniehapadu biez elektryčnaści

Barabanščyku, jaki viarnuŭsia z Hruzii, pahražaje da 12 hadoŭ kałonii2

Mašyna jak z-pad katka. U Lidskim rajonie ŭ avaryi zahinuli čatyry čałavieki, u tym liku dvoje dziaciej

U Viciebsku staviać samuju vialikuju ŭ Jeŭropie navahodniuju jełku2

«Kali b jon pajšoŭ pa inšym šlachu, było b pa-inšamu». Kamandzir Pałka Kalinoŭskaha prakamientavaŭ situacyju ź Vieramiejčykam28

U Francyi baćka niekalki hadoŭ hvałciŭ svaju dačku-padletka i prapanoŭvaŭ inšym4

U Minsku ŭ šmatpaviarchoviku zakryli vokny ščytami

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Jak chłopiec z Babrujska staŭ zorkaj va Ukrainie5

Jak chłopiec z Babrujska staŭ zorkaj va Ukrainie

Hałoŭnaje
Usie naviny →