Kultura

Daśledčyki adšukali, jak nasamreč vyhladała słuckaja piersijarnia, na jakoj vyrablali znakamityja pajasy

Raniej za budynak piersijarni pamyłkova prymali zusim inšy budynak, jaki raźmiaščaŭsia niedaloka. Ale vyhlad sapraŭdnaha budynka zachavaŭsia dziakujučy płanam rasijskich uładaŭ pierabudavać jaho na kazarmu.

Miesca raźmiaščeńnia budynka piersijarni na płanie horada i jaho hałoŭny fasad. Z knihi «Madžarskija: armianski rod u historyi Biełarusi».

Daśledčykam udałosia adšukać vyjavu Słuckaj piersijarni 1797 hoda pry padrychtoŭcy fundamientalnaj manahrafii pra stvaralnikaŭ manufaktury «Madžarskija: armianski rod u historyi Biełarusi».

Pamyłka pajšła ad knihi «Našy kaścioły. Minskaja archidyjacezija», apublikavanaj u 1913 hodzie ksiandzom i historykam Juzafatam Žyskaram, dzie było źmieščana fota dvuchpaviarchovaha muravanaha budynku ŭ Słucku, padpisanaha jak «byłaja fabryka litych pajasoŭ».

Kamianica biblijateki Słuckaha jezuickaha kalehiuma, jaki prymali za budynak piersijarni. 

Ale, jak davodziać daśledčyki, u słuckich piersijaraŭ nikoli nie było muravanych budynkaŭ. Ksiondz Žyskar, vidavočna, nie źbiraŭsia ŭvodzić u zman čytačoŭ, a prosta zafiksavaŭ haradskuju lehiendu, jakaja bytavała ŭ Słucku na miažy XIX i XX stahodździaŭ. Muravany dvuchpaviarchovy budynak sapraŭdy znachodziŭsia pobač ź miescam kolišniaj piersijarni, ale byŭ budynkam biblijateki byłoha jezuickaha kalehiuma. U kalehiumie ŭ kancy 1760-ch z usioj vierahodnaściu vučyŭsia Lavon Madžarski, syn zasnavalnika słuckaj manufaktury i jaje budučy kiraŭnik. 

Frahmient płana horada 1792 hoda. Pad ličbaj 5 — biblijateka jezuickaha kalehiuma, pad ličbaj 9 — słuckaja piersijarnia. Z knihi «Słuck na starych płanach»

Jak viadoma, fabryka z 1760-ch hadoŭ raźmiaščałasia ŭ byłych kazarmach hrand-muškiecioraŭ, dvuch charakternych vyciahnutych budynkach, adlustravanych na mnohich płanach horada. Paśla śmierci Karala Stanisłava Radziviła ŭ 1790 hodzie i pierachodu Słucka pad uładu Rasijskaj impieryi ŭ 1793 piersijarnia pačała zaniepadać. 

U kancy 1790-ch hadoŭ źjaviŭsia prajekt pieraabstalavańnia častki budynkaŭ pad kazarmy Nizoŭskaha piachotnaha pałka rasijskaj impieratarskaj armii. Prajekt pieraabstalavańnia («Kvartał, hdie nynie naznačajetsia vystroiť kazarmy dla odnoho bataliona Nizovskaho połku, i hdie sostojat vietchije kniazia Radiviła šiołkovyje fabriki»), składzieny ŭ 1797 hodzie minskim hubiernskim architektaram Fiodaram Kramieram, tak i nie byŭ realizavany na praktycy, ale dziakujučy jamu zachavaŭsia vyhlad budynka, važnaha dla biełaruskaj historyi.

Słuckaja mini-CEC na miescy kolišniaha jezuickaha kalehiuma i manufaktury pajasoŭ. Fota: Minskenierha

Siońnia na terytoryi byłoj piersijarni i jezuickaha kalehiuma nie zastałosia nivodnaha histaryčnaha budynka — na ich miescy za savieckim časam pabudavanaja mini-CEC № 2. 

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary

«Dobry lesarub, ale sa źviazanymi rukami». Dypłamaty padsumoŭvajuć vyniki pracy zvolnienaha ministra Alejnika2

«Dobry lesarub, ale sa źviazanymi rukami». Dypłamaty padsumoŭvajuć vyniki pracy zvolnienaha ministra Alejnika

Usie naviny →
Usie naviny

Kim Čen Yn adpraŭlaje karejcaŭ na vajnu va Ukrainie9

Štučny intelekt užo praz dva hady moža vyčarpać resursy z adkrytych krynic2

U Minsku nočču stajała daŭžeznaja čarha ŭ kramu. Što davali?4

Piekła nad Biełaruśsiu. Prahnoz nadvorja na apošnija dni červienia2

Ci spynilisia ataki mihrantaŭ na polskaj miažy paśla pahrozy zakryć jaje i kitajskaha papiaredžańnia?6

U Rasii raskazali, jak vyrašajuć prablemu ź mihrantami — ich adpraŭlajuć na vajnu va Ukrainu3

Karać ŠIZA dazvolili ŭ paŭtara raza daŭžej, sutkami na chimii taksama. Novy zakon pahoršyć umovy dla biełaruskich viaźniaŭ

Bieśpiłotniki atakavali Redkinski chimičny zavod u Ćviarskoj vobłaści Rasii

Palinie Šarendzie-Panasiuk pryznačyli čarhovuju psichołaha-psichijatryčnuju ekśpiertyzu3

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Dobry lesarub, ale sa źviazanymi rukami». Dypłamaty padsumoŭvajuć vyniki pracy zvolnienaha ministra Alejnika2

«Dobry lesarub, ale sa źviazanymi rukami». Dypłamaty padsumoŭvajuć vyniki pracy zvolnienaha ministra Alejnika

Hałoŭnaje
Usie naviny →