Navuka i technałohii55

Čałaviek zasolvaje płanietu. Navukoŭcy patrabujuć, kab niekatoryja miery byli pryniatyja prosta zaraz

Z novaha daśledavańnia, apublikavanaha ŭ časopisie Nature Reviews Earth & Environment, vynikaje, što čałaviectva zasolvaje płanietu. Naša dziejnaść i pavodziny robiać usio asiarodździe — ad pavietra i hleby da presnaj vady — bolš salonym, parušajučy naturalny «kołazvarot soli» na Ziamli.

Fota: vecteezy

Heta nie prosta pavieličeńnie złučeńnia chłarydu natryju ci zvyčajnaj charčovaj soli. Heta pavieličeńnie šyrokaha śpiektru solaŭ u chimičnym sensie — złučeńniaŭ, jakija ŭklučajuć stanoŭča i admoŭna zaradžanyja iony, što zvyčajna ŭtvarajucca ŭ vyniku reakcyj pamiž kisłotami i asnovami. I ŭsie hetyja soli aznačajuć adno i toje ž, kali ich staje zanadta šmat u lubym miescy płaniety: niepryjemnaści.

Kali dumać pra płanietu jak pra žyvy arhanizm, to nazapašvańnie takoj kolkaści soli moža paŭpłyvać na funkcyjanavańnie žyćciova važnych orhanaŭ abo ekasistem, kažuć daśledčyki ŭ pres-relizie da pracy. A vydaleńnie soli z vady ŭjaŭlaje saboj vielmi enierhajomisty i darahi praces. Pry hetym «rasoł», jaki ŭ vyniku atrymlivajecca, — jašče bolš salony, čym akijanskaja vada; i jaho nie tak prosta ŭtylizavać.

Zhodna z daśledavańniem, pryčynami paskoranaha «antrapahiennaha solevaha cykłu» stali zdabyča karysnych vykapniaŭ, sielskaja haspadarka i — što, mahčyma, asabliva škodna — vykarystańnie darožnaj soli. Mihracyja solaŭ z hłybini Ziamli na pavierchniu — naturalny praces, ale naša paskareńnie hetaha pracesu vyklikaje najvialikšyja prablemy.

I škoda pavialičvajecca litaralna kožnuju chvilinu. Daśledčyki paviedamlajuć, što «zasaleńnie», vyklikanaje čałaviekam, užo začapiła va ŭsim śviecie 2,5 miljarda akraŭ hleby (bolš za 1 miljard hiektaraŭ). Taksama nazirajecca pavyšeńnie ŭtrymańnia soli ŭ rekach i aziorach. Rost kolkaści soli taksama i ŭ pavietry vyklikajuć vysachłyja salonyja aziory i darožnaja sol. 

Nastupstvy hetaj situacyi davoli surjoznyja. Sol maje nievialiki ionny radyus i tamu moža vielmi lohka ŭklinicca pamiž čaścicami hleby, pieradaje słovy daśledčykaŭ Popular Mechanics. Mienavita tak darožnaja sol praduchilaje ŭtvareńnie kryštaloŭ lodu, i heta dazvalaje joj pranikać u chimičnyja złučeńni dla stvareńnia «kaktejlaŭ», jakija nanosiać škodu navakolnamu asiarodździu. Da ŭsiaho inšaha, sol spryjaje chutčejšamu rastavańniu śniehu, a zanadta aktyŭnaje rastavańnie viadzie da ekałahičnaj katastrofy.

Kamanda daśledčykaŭ zaklikała pierajści z darožnaj soli na mienš škodnyja (ale ŭsio jašče vielmi efiektyŭnyja) alternatyvy, naprykład, burakovy sok. Navukoŭcy taksama vystupajuć za ŭviadzieńnie «płanietarnaha limitu dla biaśpiečnaha i ŭstojlivaha vykarystańnia soli», kab praduchilić dalejšuju škodu.

Čytajcie taksama:

Ciapier aficyjna: heta było samaje śpiakotnaje leta za ŭsiu historyju nazirańniaŭ

Rekordna nizki ŭzrovień lodu ŭ Antarktydzie zabiŭ tysiačy ptušaniat pinhvinaŭ

Hłyboka ŭ lohkich žyvych ludziej znajšli čaścinki płastyku. Nieviadoma, jak heta ŭpłyvaje na zdaroŭje

Kamientary5

  • Sneed
    24.11.2023
    dobra, a ciapier pakažycie kartu najbolš "zasolenych" rehijonaŭ, vopyt padkazvaje, što budzie vielmi śmiešna
  • dusia
    24.11.2023
    čarhovaja sproba adciahnuć śviet ad sapraŭdnych pahroz, klimat užo nie pracuje, chutka čakaj "Durnbierh" z  demanstracyjami
  • Treta Humbierh
    25.11.2023
    Pad kožnaj padobnaj navinoj źjaŭlajucca "ekśpierty", jakija bolš viedajuć pra klimat i nastupstvy zabrudžvańnia, čym usie navukoŭcy i daśledčyki razam uziatyja.
    Pa sutnaści tyja, chto admaŭlaje hłabalnuju prablemu źmieny klimatu, – ničym nie adroźnivajucca ad siekty antyvaksieraŭ, prychilnikaŭ teoryj zmoŭ i inšych varjataŭ.

Dziaŭčyna robić biełaruskamoŭnyja kaviery na papularnyja pieśni. Vybar niekatorych artystaŭ ździŭlaje

Dziaŭčyna robić biełaruskamoŭnyja kaviery na papularnyja pieśni. Vybar niekatorych artystaŭ ździŭlaje

Usie naviny →
Usie naviny

Stała viadoma, kolki bonusnych vypłat atrymaŭ u 2024 hodzie hienieralny dyrektar «Biełaruśkalija»3

Da 4-5 sutak u čarzie. Na vyjeździe ź Biełarusi ŭ Jeŭropu bieźlič aŭto8

U Astravieckim rajonie ŭ śmiarotnaje DTZ trapiła aŭto, u jakim jechali adrazu piaciora dziaciej. Zahinuła žančyna

Piedahoh admoviŭsia vykonvać niezakonny zahad kiraŭnictva — jaho za heta jašče i pakarali2

«Važna nie toje, čaho my čakajem ad žyćcia, a toje, čaho žyćcio čakaje ad nas». Psichołah Viktar Frankł pra toje, jak žyć i nie łamacca5

Isłamisckija miedyja Siryi zaretušavali kiraŭničku MZS Hiermanii Analenu Bierbak na apublikavanych fota jaje vizitu5

Prakopjeŭ krytykuje prapanovu kapitulavać: Kali ŭ nas nie ŭźnikła partyja jastrabaŭ, to nie treba rabić partyju abłudnych hałuboŭ24

Padčas ukrainskaha ŭdaru pa rasijskim kamandnym punkcie ŭ Kurskaj vobłaści zahinuli 8 aficeraŭ5

Brytanskaja sistema SPA akazałasia zusim dziravaj3

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Dziaŭčyna robić biełaruskamoŭnyja kaviery na papularnyja pieśni. Vybar niekatorych artystaŭ ździŭlaje

Dziaŭčyna robić biełaruskamoŭnyja kaviery na papularnyja pieśni. Vybar niekatorych artystaŭ ździŭlaje

Hałoŭnaje
Usie naviny →