Навука і тэхналогіі55

Чалавек засольвае планету. Навукоўцы патрабуюць, каб некаторыя меры былі прынятыя проста зараз

З новага даследавання, апублікаванага ў часопісе Nature Reviews Earth & Environment, вынікае, што чалавецтва засольвае планету. Наша дзейнасць і паводзіны робяць усё асяроддзе — ад паветра і глебы да прэснай вады — больш салёным, парушаючы натуральны «колазварот солі» на Зямлі.

Фота: vecteezy

Гэта не проста павелічэнне злучэння хларыду натрыю ці звычайнай харчовай солі. Гэта павелічэнне шырокага спектру соляў у хімічным сэнсе — злучэнняў, якія ўключаюць станоўча і адмоўна зараджаныя іоны, што звычайна ўтвараюцца ў выніку рэакцый паміж кіслотамі і асновамі. І ўсе гэтыя солі азначаюць адно і тое ж, калі іх стае занадта шмат у любым месцы планеты: непрыемнасці.

Калі думаць пра планету як пра жывы арганізм, то назапашванне такой колькасці солі можа паўплываць на функцыянаванне жыццёва важных органаў або экасістэм, кажуць даследчыкі ў прэс-рэлізе да працы. А выдаленне солі з вады ўяўляе сабой вельмі энергаёмісты і дарагі працэс. Пры гэтым «расол», які ў выніку атрымліваецца, — яшчэ больш салёны, чым акіянская вада; і яго не так проста ўтылізаваць.

Згодна з даследаваннем, прычынамі паскоранага «антрапагеннага солевага цыклу» сталі здабыча карысных выкапняў, сельская гаспадарка і — што, магчыма, асабліва шкодна — выкарыстанне дарожнай солі. Міграцыя соляў з глыбіні Зямлі на паверхню — натуральны працэс, але наша паскарэнне гэтага працэсу выклікае найвялікшыя праблемы.

І шкода павялічваецца літаральна кожную хвіліну. Даследчыкі паведамляюць, што «засаленне», выкліканае чалавекам, ужо зачапіла ва ўсім свеце 2,5 мільярда акраў глебы (больш за 1 мільярд гектараў). Таксама назіраецца павышэнне ўтрымання солі ў рэках і азёрах. Рост колькасці солі таксама і ў паветры выклікаюць высахлыя салёныя азёры і дарожная соль. 

Наступствы гэтай сітуацыі даволі сур’ёзныя. Соль мае невялікі іонны радыус і таму можа вельмі лёгка ўклініцца паміж часціцамі глебы, перадае словы даследчыкаў Popular Mechanics. Менавіта так дарожная соль прадухіляе ўтварэнне крышталёў лёду, і гэта дазваляе ёй пранікаць у хімічныя злучэнні для стварэння «кактэйляў», якія наносяць шкоду навакольнаму асяроддзю. Да ўсяго іншага, соль спрыяе хутчэйшаму раставанню снегу, а занадта актыўнае раставанне вядзе да экалагічнай катастрофы.

Каманда даследчыкаў заклікала перайсці з дарожнай солі на менш шкодныя (але ўсё яшчэ вельмі эфектыўныя) альтэрнатывы, напрыклад, бураковы сок. Навукоўцы таксама выступаюць за ўвядзенне «планетарнага ліміту для бяспечнага і ўстойлівага выкарыстання солі», каб прадухіліць далейшую шкоду.

Чытайце таксама:

Цяпер афіцыйна: гэта было самае спякотнае лета за ўсю гісторыю назіранняў

Рэкордна нізкі ўзровень лёду ў Антарктыдзе забіў тысячы птушанят пінгвінаў

Глыбока ў лёгкіх жывых людзей знайшлі часцінкі пластыку. Невядома, як гэта ўплывае на здароўе

Каментары5

  • Sneed
    24.11.2023
    dobra, a ciapier pakažycie kartu najbolš "zasolenych" rehijonaŭ, vopyt padkazvaje, što budzie vielmi śmiešna
  • дуся
    24.11.2023
    чарговая спроба адцягнуць свет ад сапраўдных пагроз, клімат ужо не працуе, хутка чакай "Дурнберг" з  дэманстрацыямі
  • Трэта Гумберг
    25.11.2023
    Пад кожнай падобнай навіной з'яўляюцца "эксперты", якія больш ведаюць пра клімат і наступствы забруджвання, чым усе навукоўцы і даследчыкі разам узятыя.
    Па сутнасці тыя, хто адмаўляе глабальную праблему змены клімату, – нічым не адрозніваюцца ад секты антываксераў, прыхільнікаў тэорый змоў і іншых вар'ятаў.

«Сказаў: я тут нічога прасіць не буду». Жонка расказала, як Верамейчыка прызналі пагрозай у Літве6

«Сказаў: я тут нічога прасіць не буду». Жонка расказала, як Верамейчыка прызналі пагрозай у Літве

Усе навіны →
Усе навіны

Кіраўнік Пентагона патлумачыў, навошта ЗША перадаюць Украіне супрацьпяхотныя міны

Сілавікі на вучэннях адпрацоўвалі змаганне з чэргамі на выбарчых участках4

«Прэтэнзія не фармальная і не юрыдычная, гэта чыста этычная праблема». Аляксей Дзікавіцкі расказаў, як і чаму пайшоў з «Белсата»6

Гаворка пра магчымыя махінацыі на $1,7 мільёна: пракуратура Польшчы пракаментавала ператрус на «Белсаце»2

УСУ ўпершыню ўдарылі па Расіі брытанскімі ракетамі Storm Shadow3

У Мінску прадаюць 24-гадовую Alfa Romeo 166 за 15 тысяч даляраў. Што ў ёй такога?4

Правакатара і даносчыка Яўгена Какойту афіцыйна прызналі палітвязнем3

Сясцёр-беларусак, якія зніклі ў турэцкіх гарах, знайшлі жывымі5

Нейрасеткі могуць выпадкова выдаць інструкцыю стварэння ядзернай зброі?

больш чытаных навін
больш лайканых навін

«Сказаў: я тут нічога прасіць не буду». Жонка расказала, як Верамейчыка прызналі пагрозай у Літве6

«Сказаў: я тут нічога прасіць не буду». Жонка расказала, як Верамейчыка прызналі пагрозай у Літве

Галоўнае
Усе навіны →