«Leha», dziciačuju čyhunku i kab tata viarnuŭsia z-za krataŭ. Jakich padarunkaŭ čakajuć dzieci palitviaźniaŭ na Novy hod
U Biełarusi amal paŭtary tysiačy palitviaźniaŭ. Pavodle inšych padlikaŭ, ich moža być našmat bolš. Fond «Bajsoł» sabraŭ bolš za 22 tysiačy jeŭra na kaladnaj akcyi «Treba cudy? Zrobim cudy!». Hetyja hrošy pojduć na padarunki dzieciam, u jakich chtości z baćkoŭ za kratami.
«Bajsoł» ahułam pravioŭ užo kala 10 kampanijaŭ zboru hrošaj dla dziaciej palitviaźniaŭ. Kiraŭnik fondu Andrej Stryžak kaža ŭ intervju Radyjo Svaboda, što kaladny zbor dla dziaciej pieravysiŭ 22 tysiačy jeŭra. Zajavak na atrymańnie dapamohi pastupiła bolš za 200. Heta treci kaladny zbor na dziaciej. Jašče fond źbiraje hrošy dla dziaciej tradycyjna pierad pačatkam letnich vakacyjaŭ i na «sšytki» — pierad novym navučalnym hodam.
«Adrasaty našaj dapamohi — i tyja, chto ŭ Biełarusi, takich pieravažnaja bolšaść, i tyja, chto vymušany byŭ źjechać z krainy. Nam pišuć, što svajaki časta kažuć dzieciam, byccam hetyja padarunki ad taty ci mamy, jakija siadziać u turmie. Časam dzieci sami vyrašajuć, što heta mama ci tata pieradali. Bo dzieci lubiać maryć. Niekatorym dzieciam baćki kažuć, što heta, umoŭna kažučy, «złosny Łukašenka schavaŭ tatu ŭ turmu«. Inšyja baćki, u zaležnaści ad uzrostu dziaciej, kažuć, što tata ci mama pajechali daloka na zarobki», — tłumačyć Stryžak.
Jon padkreślivaje važnaść taho, što peŭnyja rečy adbyvajucca cyklična, prykładam, zbory na dziaciej. «Heta važna i dla tych, chto choča dapamahčy, i dla tych, chto čakaje padtrymki», — kaža kiraŭnik fondu.
Z słovaŭ Andreja Stryžaka, z hodu ŭ hod suma dapamohi prykładna adnolkavaja, jak i kolkaść zajavak.
Centr navuki «Kapiernik» dla čaćviarych dziaciej i pačastunak
Marharyta Kasabuckaja razam z mužam Vitalom Žukom vychoŭvajuć čatyroch małych dziaciej. Vital — były palitźniavoleny, jon vyzvaliŭsia ŭ 2022 hodzie. Paśla taho jak miascovyja milicyjanty ŭ Kobrynie pačali pahražać jamu i žoncy kryminalnymi spravami, Žuku razam ź siamjoj daviałosia terminova ŭciakać z krainy, prychapiŭšy tolki samaje nieabchodnaje. Vital pajechaŭ u Hruziju, Marharyta ź dziećmi — u Polšču.
Marharyta kaža, što ŭ śniežni 2022 hoda jana ŭ miežach kaladnaj akcyi atrymała hrašovuju padtrymku na dziaciej. Ale patracić hetyja hrošy ŭ Biełarusi nie paśpieli, bo daviałosia terminova źjazdžać.
«U studzieni 2023 hoda my byli ŭžo ŭ Varšavie. Vyrašyli ź dziećmi na tuju padtrymku pajści ŭ centr navuki «Kapiernik«. Z čatyrma małymi niekudy pajści — zaŭsiody ciažka i doraha. Dziakujučy kaladnamu zboru našy dzieci trapili ŭ lehiendarny centr navuki. Zrabili takuju pryhodu. Pra emocyi mohuć skazać zdymki — dzieciam nadta ŭsio spadabałasia», — kaža Marharyta.
Paśla naviedvańnia centra jany pajšli na picu. «Ci varta kazać, što heta było vielmi radasna dla dziaciej. Bo ŭ nas družnaja siamja, my zaŭsiody ŭsiudy chodzim razam», — dadała Marharyta.
Centr navuki «Kapiernik» — muziej navuki ŭ Varšavie, tam bolš za 450 interaktyŭnych ekspanataŭ, z dapamohaj jakich naviedniki mohuć pravodzić ekśpierymienty. Centr vielmi papularny i ličycca adnym ź pieradavych u Jeŭropie.
Atrymlivajuć dapamohu, kab dapamahčy potym inšym
Šmatdzietnaja maci Ina Šyrokaja ciapier vymušana žyvie za miažoj. Ad BySol jana atrymlivała dapamohu na dziaciej — Sofju i Maćvieja. Jany niepaŭnaletnija, majuć 14 i 16 hadoŭ.
«Ja atrymlivała dapamohu pierad škołaj, pierad letnimi vakacyjami. Maćviej vielmi lubić malavać, tamu za dapamohu da škoły jon kupiŭ sabie niejkija admysłovyja asadki dla malavańnia. Dzieci ŭžo nie małyja, tamu jany zahadzia płanujuć, što im nieabchodna, što im treba kupić», — kaža Ina.
Jana raskazvaje, što paśla pierajezdu ŭ Polšču mieła dapamohu nie tolki ad «Bajsoł». Joj dapamahała inicyjatyva «Partyzanki», a taksama dyjaspara ź Niamieččyny. «My atrymlivali takija pryjemnyja drobiazi, jak hadzińnik, kaśmietyku, paŭerbank, inšaje», — udakładniła Ina.
Jana dałučyłasia da Asacyjacyi biełaruskich palitviaźniaŭ. Kaža, što imkniecca dapamahać tym, chto zastajecca ŭ Biełarusi paśla vyzvaleńnia z turmy.
«Heta pracuje tak: kali my možam niejak, svaimi kanałami, dapamahčy palitviaźniam u Biełarusi, to jany starajucca dapamahčy tam, na miescy, inšym ludziam. Pytajucca ŭ nas adrasy, šluć pasyłki. Heta pracuje tak, što kali čałaviek atrymaŭ dapamohu, jon jaje prymaje, ale i «pieradaje dalej», — dadała Ina.
Padarunki, jakich chočuć dzieci, a nie tyja, na jakija chapaje hrošaj
Svajaki palitviaźniaŭ padzialilisia z fondam «Bajsoł» svaimi historyjami. Adzin z atrymalnikaŭ «dziciačaj» dapamohi paśla adbyćcia pakarańnia musiŭ zjechać ź Biełarusi, bo nie zdoleŭ naładzić tam žyćcio.
«Ale i tut žyćcio niaprostaje. Majmu synu mianie vielmi nie chapaje. My časta na suviazi, i syn pytajecca, kali ja ŭžo pryjedu. Ja chaču kupić jamu kanstruktar «Leha», bo raniej my časta razam źbirali kanstruktary. Taki padarunak jamu dakładna spadabajecca i padymie nastroj», — piša były źniavoleny.
Mnohija atrymalniki dapamohi pišuć słovy padziaki. «Heta nie prosta materyjalnaja padtrymka. Heta poŭnyja ščyraj radaści vočy našych dziaciej. Heta krynica radaści i padtrymki baćkoŭ, heta viera ŭ pieramohu i ŭpeŭnienaść u zaŭtrašnim dni, pierakananaść, što ty nie adzin», — dziakuje žonka palitźniavolenaha.
Muž jašče adnoj biełaruski ŭžo bolš za dva hady ŭ źniavoleńni.
«Zarobku chapaje tolki na samaje nieabchodnaje. Dziakujučy vašaj padtrymcy my zmožam źjeździć ź dzietkami ŭ Biełaviežskuju pušču da Dzieda Maroza. Sioleta dzieci atrymajuć padarunki nie tyja, na jakija chapiła hrošaj u mianie, a tyja, jakija jany sami zamovili Dziedu Marozu. Hrošaj mnie chopić jašče i na zimovuju vopratku dla dački. Heta vialikaja dapamoha dla nas. U takija časy dzieciam jak nikoli patrebnaje śviata», — padzialiłasia žonka palitviaźnia.
Inšaja žonka palitviaźnia piša, što za materyjalnuju dapamohu kupić dla syna dziciačuju čyhunku i mašynku z pultam kiravańnia. «Heta toje, pra što jon daŭno maryć. Pakładu jamu pad jalinku i skažu, što heta padarunak ad taty. Rasstańnie ź im nam dajecca vielmi ciažka. Synu ja kažu, što tata pracuje za miažoj i pieradaje jamu padarunki», — piša biełaruska.
«Naš syn vielmi ŭściešany, što da jaho sioleta taksama pryjdzie Dzied Maroz. Jon prasiŭ u padarunak vialiki nabor «leha», dzie budzie viertalot, try mašynki i dysk z hulnioj. Syn vielmi sumuje pa tatu, čakaje jaho dachaty», — piša žonka palitviaźnia.
Inšaja biełaruska padzialiłasia biadoj: jaje dačka nikoli nie bačyła tatu. Jaho pasadzili, kali žančyna była ciažarnaj. Ciapier dziaŭčynka bačyć tatu zredku praź videasuviaź. «Jana prykładaje dałoń da telefona i kaža «lulu», što značyć «lublu«. Starejšaje dzicia časta pytajecca: «Dzie tata? Jon užo nie vierniecca, jon nas kinuŭ?«. Hetyja pytańni razryvajuć majo serca», — ščyruje žonka źniavolenaha.
Biełaruska, dačka jakoj niadaŭna vyzvaliłasia, piša, što «ŭnuki buduć na siomym niebie ad ščaścia», bo ź imi budzie mama i padaryć usio, što jany chacieli«.
«Dzieci nie musiać być pakaranyja, małyja biełarusy musiać być ščaślivyja, bo im budavać Novuju Biełaruś», — piša žonka źniavolenaha.
Va Ukrainie zahinuŭ biełaruski dobraachvotnik Haz11
Kamientary