Alaksandr Łukašenka anansavaŭ praviadzieńnie amnistyi ŭ 2024 hodzie. Ničoha dziŭnaha tut niama, heta płanavaje mierapryjemstva, pryśviečanaje 80-hodździu vyzvaleńnia Biełarusi.
Amnistyi tradycyjna pravodziać na jubilei vyzvaleńnia Biełarusi i pieramohi ŭ Druhoj suśvietnaj vajnie — naprykład, u 2014, 2015, 2018 i 2019. Amnistyja-2022 była, chutčej, vyklučeńniem.
Asnoŭnaje pytańnie: kaho zakranie amnistyja? Peŭnaści pakul niama, farmalna jaje ŭmovy musić vyznačyć parłamient novaha sklikańnia. Ale ŭ biełaruskich realijach deputaty adzinahałosna padmachnuć prajekt, raspracavany Administracyjaj prezidenta i siłavikami. Pryčym bačańnie ŭ Hienieralnaj prakuratury na čale z Andrejem Šviedam i ŭ Ministerstva ŭnutranych spraŭ moža być roznym. Kožnaje ź viedamstvaŭ moža zakidvać u publičnaje abmierkavańnie svaje idei, ale chto zmoža danieści svaju pazicyju da Łukašenki — pakaža čas.
Palitviaźni mima
Ministr unutranych spraŭ Ivan Kubrakoŭ prahavaryŭ, što na naradzie ŭ Łukašenki była «padtrymanaja prapanova» nie amnistavać palitviaźniaŭ. Pavodle jaho słovaŭ, heta asudžanyja za ekstremizm i teraryzm.
«U kožnaha, chto asudžany za ekstremizm i teraryzm, była mahčymaść źviarnucca da kiraŭnika dziaržavy z prośbaj ab pamiłavańni. Tyja, chto napisaŭ zajavu, jany byli razhledžanyja, niedzie zadavolenyja. Pa astatnich raskajańnia na siońnia my asabliva nie zaŭvažyli. Tamu ŭnieśli prapanovu nie prymianiać amnistyju da hetaj katehoryi asudžanych», — skazaŭ Kubrakoŭ.
Narkamany i zabojcy ŭ pralocie
Kubrakoŭ zajaviŭ, što ŭ asnovie prajekta amnistyi-2024 budzie zakon ab amnistyi-2022.
Kali heta budzie tak, to absalutna nijak nie buduć zakranutyja samyja masavyja hrupy asudžanych u biełaruskich turmach — zabojcy i zakładčyki narkotykaŭ.
Pryčym u 2022 hodzie siłaviki dabilisia taho, što palohki nie atrymali navat darosłyja narkamany (nie zakładčyki), asudžanyja na minimalnyja terminy. Tady častkova amnistavali tolki niepaŭnaletnich narkamanaŭ i zakładčykaŭ. Hetaksama płanujuć rabić i ciapier.
«Złosnyja parušalniki» taksama nie trapiać pad amnistyju. A hety status administracyja ŭstanovy moža dać faktyčna lubomu niaŭhodnamu viaźniu. Pryčym status «złośnika» treba mieć mienavita na momant ustupleńnia ŭ siłu zakona ab amnistyi.
Siarod zabojcaŭ zrobiać vyklučeńnie tolki dla šmatdzietnych žančyn, nie pazbaŭlenych baćkoŭskich pravoŭ. Ale takich žančyn na ŭsiu krainu tolki 20 čałaviek. Amnistyju prymieniać 10 ź ich.
Fota: MUS
Amnistyja dla tych, chto i tak doma
Kubrakoŭ kaža pra poŭnaje vyzvaleńnie asobaŭ, jakija ździejśnili mienš ciažkija złačynstvy. Ale ich i tak vielmi redka adpraŭlajuć u turmy, takija złačyncy adpraŭlajucca na chimiju ci ŭvohule adbyvajuć damašniuju chimiju. Tamu bolšaść amnistavanych budzie nie ź liku viaźniaŭ kałonij i turmaŭ.
Tradycyjna źbirajucca prymianić amnistyju dla čarnobylcaŭ, vič-infikavanych, piensijanieraŭ, invalidaŭ — ale znoŭ taki tolki tych ź ich, chto nie ździejśniŭ ciažkija złačynstvy
Pa padlikach Kubrakova, z kałonij vyzvalać kala 900 čałaviek, z chimij — 460. A jašče 2500 zdymuć z uliku kryminalna-vykanaŭčaj inśpiekcyi, ale jany i tak znachodziacca doma.
Abaviazkovaja spłata škody
Pa słovach Kubrakova, abaviazkovaj umovaj dla amnistyi budzie poŭnaja spłata naniesienaj škody. Heta matyvacyja dla asudžanych i pieradusim ich svajakoŭ šukać mahčymaść i vypłačvać hrošy. Važny momant: u 2022 nie patrabavałasia apłata dziaržavie vystaŭlenych štrafaŭ, havorka viałasia mienavita pra škodu paciarpiełym. Sa słovaŭ Kubrakova vynikaje, što hety pryncyp płanujecca zachavać.
Karupcyjaniery
Pra ich ministr unutranych spraŭ prahavaryŭ asobna. Karupcyjaniery — badaj adzinyja ciažkija złačyncy, jakija padpadajuć pad amnistyju. Pa słovach Kubrakova, palohka im budzie i na hety raz. Ale niezrazumieła, ci ŭsich karupcyjanieraŭ jana zakranie.
Što budzie dalej?
Pracedura zvyčajnaja. Siłaviki i Administracyja prezidenta padrychtujuć zakonaprajekt i pieradaduć jaho ŭ parłamient. Deputaty Pałaty pradstaŭnikoŭ abmiarkujuć jaho, paśla prymuć u pieršym i druhi čytańni. Tearetyčna jany mohuć unieści niejkija źmieny, ale amal nikoli tak nie robiać. Dalej dakumient pierakinuć na zaćviardžeńnie ŭ Saviet Respubliki. Sienatary nie mohuć unosić praŭki, tolki pahadzicca (jak jany i robiać) albo raźviarnuć zakonaprajekt nazad. Paśla Savieta Respubliki zakon traplaje na podpis Alaksandru Łukašenku. Jon taksama nie moža ničoha źmianiać, u jaho jość vybar: ci pahadzicca z farmuloŭkami, ci adpravić zakon na dapracoŭku.
Paśla padpisvańnia zakona Łukašenkam viaźniam i ich svajakam treba čakać aficyjnaha apublikavańnia na sajcie Pravo.by. Kali dakumient budzie apublikavany, tady i ŭstupić u siłu. Na praciahu nastupnych šaści miesiacaŭ rašeńnie nakont prymianieńnia amnistyi budzie pryniata nakont kožnaha kankretnaha asudžanaha.
