Hałoŭnuju viežu Navahradskaha zamka płanujuć adnavić da histaryčnych pamieraŭ i arhanizavać u joj muziej, piša Sputnik. U prajektnym filijale «Biełrestaŭracyi» pakazali, jak vieža moža vyhladać paśla zaviaršeńnia restaŭracyjnych rabot.
Staražytny mur i novyja ścieny
Adnaŭleńnie hałoŭnaj viežy zamka — Ščytoŭki — stanie šostaj čarhoj rekanstrukcyi, jakaja doŭžycca bolš za dziesiać hadoŭ. Prajekt raspracavany ŭ prajektnym filijale AAT «Biełrestaŭracyja» dva hady tamu, ciapier jon prachodzić apošnija etapy ŭzhadnieńniaŭ.
Jak raskazaŭ hałoŭny architektar prajekta Andrej Karpuk, zadumka ŭ tym, kab adrestaŭravać frahmienty zachavanych histaryčnych ścien, a taksama ŭznavić stračanyja ścieny viežy. Ich vyšynia budzie maksimalna nabližanaja da vyšyni histaryčnaj častki.
Pavodle zaćvierdžanaj kancepcyi, u Ščytoŭcy praduhledžany varyjant chałodnaj ekspazicyi. Da ruin zamka nie padviedzienyja inžyniernyja kamunikacyi, akramia elektryčnaści, i pravodzić ich, umiešvajučysia ŭ histaryčny kulturny płast, paličyli niemetazhodnym.
Raboty buduć uklučać restaŭracyju zachavanych frahmientaŭ cahlanaha muru. Staražytnyja ścieny ŭmacujuć, zarobiać raskoliny, zahładziać drobnyja skoły na fasadach i niekatoryja stračanyja ŭčastki. Pry hetym buduć vykarystoŭvać restaŭracyjnuju cehłu ručnoj pracy, jakaja pa pamierach, kolery i faktury budzie adpaviadać histaryčnaj.
Pry adnaŭleńni stračanych ścien Ščytoŭki płanujuć prymianiać sposab kładki, jaki vykarystoŭvaŭsia pry stvareńni histaryčnych ścien.
«Stračanyja ścieny śpiecyjalna prapanujecca rabić z novaj cehły. Taki pryjom dazvolić pakazać roźnicu pamiž staradaŭnimi i adnoŭlenymi ścienami», — patłumačyŭ Karpuk.
Šeść uzroŭniaŭ i 20 mietraŭ vyšyni
Paśla zakančeńnia rabot na Zamkavaj hary vyraście šaściŭzroŭnievaja vieža pamieram prykładna 11,4 na 11,4 mietra kala asnovy.
Pieršy ŭzrovień znachodzicca na hłybini bolš za piać mietraŭ, šosty — na adznacy 12,5 mietra. Taŭščynia ścien składzie bolš za mietr. U adnoj z novych ścien adnoviać unutranuju leśvicu, jakaja budzie vieści na vierchni ŭzrovień.
Vokny i dźviery ŭ Ščytoŭcy prapanujuć zrabić z dreva, vokny — z ustaŭkami vitražoŭ. Pamiery i forma akonnych i dźviarnych prajomaŭ vybiralisia na asnovie danych kompleksnych navukovych daśledavańniaŭ i adpaviadajuć histaryčnaj eposie. Dach viežy nakryjuć dachoŭkaj.
Staražytnyja padmurki i siaredniaviečnaja prybiralnia
Pavodle zadumki, muziejnaja ekspazicyja, jakaja źjavicca ŭ adnoŭlenaj paśla restaŭracyi Ščytoŭcy, budzie pryśviečanaja historyi Navahradskaha zamka.
Unutry viežy architektary zaprajektavali šmatuzroŭnievuju prastoru. Tut źjavicca sučasnaja mietaličnaja leśvica, jakaja źviaža ŭsie šeść uzroŭniaŭ. Na nižnim možna budzie ŭbačyć staražytnyja padmurki i ścieny viežy, a taksama reštki padmurkaŭ stračanaha pałaca, jaki prymykaje da jaje — trybunała.
Na vierchnich jarusach płanujecca raźmiaščać ekspanaty, jakija dapuskajecca ekspanavać u chałodnym muziei. U asnoŭnym heta pradmiety i artefakty, znojdzienyja archieołahami padčas raskopak na Zamkavaj hary, pačynajučy z šaścidziasiatych hadoŭ minułaha stahodździa. Taksama zapłanavana abstalavać muziej roznymi multymiedyjnymi prystasavańniami.
Vierchni jarus zaprajektavany jak ahladnaja placoŭka, kanfierenc-zała i zała dla časovych ekspazicyj u ciopłuju paru hoda.
Kab trapić u viežu, turystam prapanujuć padniacca ź pieršaha na šosty ŭzrovień pa leśvicach, zroblenych u toŭščy adnaŭlanych ścien. Nazad buduć spuskacca pa leśvicy, raźmieščanaj u siaredzinie viežy.
Paśla restaŭracyi Ščytoŭki naviedvalniki taksama zmohuć ubačyć i adnu z samych starych u Biełarusi siaredniaviečnych prybiralniaŭ — danskier. Heta kanstrukcyja ŭ vyhladzie erkiera, jaki vystupaje za miežy asnoŭnaj ściany. Jaje płanujuć adnavić, a taksama maksimalna zachavać tyja inšyja staražytnyja artefakty, jakija zachavalisia da restaŭracyi.
Šostaja čarha restaŭracyi
Adnaŭlenčyja raboty pa restaŭracyi i kansiervacyi prachodziać bolš za dziesiać hadoŭ. Jany ŭmoŭna padzielenyja na šeść etapaŭ, abo puskavych kompleksaŭ.
Sioleta zaviaršyłasia piataja čarha restaŭracyi. Dziakujučy praviedzienym rabotam udałosia vyratavać ad razbureńnia Kaściolnuju viežu, jakaja znachodziłasia ŭ avaryjnym stanie i mahła abrynucca. Taksama byli ŭmacavanyja schiły zamkavaha ŭzhorka.
Padčas piataj čarhi restaŭracyi praviali kansiervacyju ruin zamkavych ścien pa ŭsim pierymietry Zamkavaj hary i ruin troch viežaŭ — Uvachodnaj, jakaja znachodzicca sprava ad sučasnych uvachodnaj bramy, Dazornaj i Pasadskaj, jakija raźmieščany źleva ad uvachodu.
Z vosieni hetaha hoda ŭvachod na terytoryju Zamkavaj hary zakryty. Ahlad terytoryi pravodzicca pa kvitkach pad nahladam supracoŭnikaŭ muzieja albo ŭ składzie ekskursij.
Šosty etap restaŭracyjnych rabot Navahradskaha zamka ŭklučaje adnaŭleńnie i stvareńnie muzieja ŭ viežy Ščytoŭka.
Ci byŭ Navahradak pieršaj stalicaj VKŁ. 10 faktaŭ pra staražytny horad, jaki adznačyŭ 980 hod
Ubačyć Biełaruś z vyšyni: top-5 cikavych ahladnych placovak
Za ŭvachod na ruiny Navahrudskaha zamka pačali patrabavać hrošy
Navahrudski zamak raście ŭvierch. Ci narmalna heta?
Niaśviž nie ŭ lidarach. Źjaviŭsia mabilny rejtynh architekturnych pomnikaŭ Biełarusi
U samym centry Navahrudka pradajuć hatel sa 150-hadovaj historyjaj
Kamientary