A moža, usio ž varta, kab Łukašenka ŭdzielničaŭ u pieramovach pa Ukrainie?

U 2025 hodzie mohuć pačacca rasijska-ŭkrainskija pieramovy, udzielničać u jakich chacieŭ by i aficyjny Minsk. Žadańnie Łukašenki trapić za pieramoŭny stoł całkam zrazumiełaje — heta dla jaho šykoŭnaja mahčymaść prarvać mižnarodnuju izalacyju i lehitymizavać svoj režym. Ale, moža być, jaho prysutnaść na pieramovach pasłužyć i biełaruskim nacyjanalnym intaresam?

Ličanyja dni zastajucca da inaŭhuracyi novaha-staroha prezidenta ZŠA Donalda Trampa, a heta značyć, što nieŭzabavie varta čakać aktyvizacyi namahańniaŭ pa arhanizacyi rasijska-ŭkrainskich pieramoŭ, jakija majuć spynić haračuju fazu vajny va Ukrainie i pryvieści da niejkaha zamireńnia pamiž bakami. 

Kontury hetych pieramoŭ pakul u tumanie, i ŭvohule da kanca nieviadoma, pačnucca jany sioleta ci nie. Z adnaho boku, niaŭzbrojenym vokam bačnaja stomlenaść ad hetaj vajny ŭ Rasii, ale vajennyja dziejańni iduć na jaje karyść — chaj sabie i pavolna, i koštam vialikich strat, ale rasijskaja armija na Danbasie prasoŭvajecca.

Tamu ŭ rasijskich uładaŭ jość spakusa nie iści ni na jakija pieramovy, a praciahvać nastupleńnie sa spadzievam na toje, što rana ci pozna ŭkrainskija resursy i vola ŭkraincaŭ da supracivu vyčarpajucca. Tym bolš što i na mižnarodnaj arenie ŭ rasijan nie biez pośpiechaŭ: stomlenaść zachodnich hramadstvaŭ ad vajny razam z zastasavańniem hibrydnych infarmacyjnych technałohij spryjaje tamu, što ŭ mnohich krainach Zachadu kali nie prychodziać da ŭłady, to prynamsi pašyrajuć svaje ŭpłyvy bolš pryjaznyja da Rasii palityčnyja siły.

U toj ža čas nie da kanca viadoma, nakolki ŭstojlivaja sama Rasija i nakolki vialikija ŭ jaje ciapier resursy. Całkam moža być, što, niahledziačy na pośpiechi na poli boju i publičnuju demanstratyŭnuju ŭpeŭnienaść, Kreml moža nasamreč prahnuć pieradychu nie mienš za Zachad, bo adčuvaje, što ŭrešcie situacyja z toj ža asłablenaj vajnoj i sankcyjami ekanomikaj moža vyjści z-pad kantrolu. Kali tak, to pačatku pieramoŭ i dasiahnieńnia pahadnieńnia ab zamireńni možna čakać užo ŭ hetym hodzie.

Adnak ža stan spraŭ na poli boju i ahulnaja mižnarodnaja situacyja biezumoŭna buduć upłyvać na charaktar hetych pieramoŭ. 

Toje, što Rasija za try hady vajny nie zmahła dabicca svaich pieršasnych metaŭ, ale i nie prajhrała, vyznačaje toje, što padčas pieramoŭ Ukraina i Zachad nie zmohuć ź joj razmaŭlać z pazicyi mocnaha i prosta dyktavać niejkija ŭmovy.

Heta ni ŭ jakim razie nie situacyja pačatku 1918 hoda, kali balšavickaja Rasija na pieramovach u Breście hatovaja była pajści kajzieraŭskaj Hiermanii na lubyja sastupki, aby tolki chutčej padpisać mir i zasiarodzicca na ŭnutranych spravach.

Z druhoha boku, Rasija ŭsio ž nie dabiłasia svaich pieršapačatkovych metaŭ: u vyniku małankavaj vajny pastavić pad kantrol Ukrainu i Małdovu i stajać na miežach niepasredna Zachadu. Tamu i jana, kali choča dabicca niejkaha pahadnieńnia, nie moža stavić bieskampramisnych ultymatumaŭ z patrabavańniem ich biezumoŭnaha pryniaćcia.

Dziela taho pradmietam hetych pieramoŭ jaŭna budzie nie architektura hłabalnaj biaśpieki i nie pieradzieł śfieraŭ upłyvu ŭ rehijonie. Pieramovy buduć nacelenyja faktyčna tolki na dasiahnieńnie nastupnych asnoŭnych metaŭ: 

• spynieńnie ahniu;
• terytaryjalnaje raźmiežavańnie pamiž Rasijaj i Ukrainaj (sa strataj apošniaj častki akupavanych rasijskaj armijaj terytoryj);
• harantavańnie dalejšaj biaśpieki Ukrainy ad novaj rasijskaj ahresii. 

U takich umovach dla nas, biełarusaŭ, nie moža nie stajać pytańnie — nakolki mahčymy i nakolki pažadany ŭdzieł u hetych pieramovach pradstaŭnikoŭ łukašenkaŭskaj Biełarusi? Mienavita łukašenkaŭskaj, bo pa-inšamu pytańnie na praktycy nie staić. U Śviatłany Cichanoŭskaj na traplańnie za stoł pieramovaŭ niama anivodnaha šancu pa abjektyŭnych pryčynach, pretenzii ž inšych hramadskich dziejačaŭ na pradstaŭnictva biełaruskich intaresaŭ — ad samaha pačatku sa śfiery kurjozaŭ abo samapijaru.

Pradstaŭniki biełaruskich demakratyčnych siłaŭ mahli b hipatetyčna apynucca za stałom pieramovaŭ choć by ŭ niejkaj jakaści tolki ŭ adnym vypadku — kali b na hetym mocna nastojvaŭ zachodni bok, a Rasija znachodziłasia ŭ takim stanie, što nie mahła b hetaj nastojlivaści supraciŭlacca. Ale realnaja situacyja, jak vyšej adznačałasia, zusim inšaja, tamu pra heta niama čaho havaryć. 

Što da Łukašenki, to jahonyja šancy prabicca na pieramovy choć by ŭ niejkaj jakaści nie skazać kab vialikija, ale i nie nulavyja.

Pieradusim heta zaležyć, vidać, ad taho, u jakim farmacie tyja pieramovy buduć vieścisia — u vuzkim, kali pieramaŭlacca buduć pradstaŭniki tolki klučavych krain i mižnarodnych arhanizacyj z maksimalnym abmiežavańniem ich kolkaści, ci šyrokim, kali da pieramoŭ buduć pryciahnutyja, jak kažuć u narodzie, i žuk i žaba.

Pieršy varyjant — prahmatyčny i najbolš pracoŭny, jon daje mahčymaść dasiahnuć prymalnaha dla abodvuch bakoŭ vyniku jak najchutčej. Ale kali prynamsi adzin z bakoŭ, a mienavita rasijski, budzie bolš zacikaŭleny ŭ pracesie, čym u vyniku, to nie vyklučany i bolš šyroki, a značyć i mienš plonny farmat, dzie budzie bolš bałbatni, čym tołku. I voś akurat na jaho Rasija moža patencyjna praciahnuć i Łukašenku.

A kali budzie heta rabić, to nie dla taho, naturalna, kab Łukašenka abaraniaŭ na pieramovach nacyjanalnyja intaresy Biełarusi. Adnosna hetaha nie varta mieć iluzij. Jahonaj zadačaj budzie prasoŭvańnie intaresaŭ Kramla pad šyrmaj abarony biełaruskich.

Zrešty, pa pytańniach spynieńnia ahniu i terytaryjalnaha raźmiežavańnia pamiž Rasijaj i Ukrainaj biełaruskaj delehacyi ŭvohule nie budzie čaho sensoŭnaha havaryć. Biełarusi hetyja pytańni niepasredna nie tyčacca i jana na ich nie ŭpłyvaje, pakolki biełaruskaja armija jak takaja, dziakuj bohu, niepasredna ŭ vajnu nie ŭstupiła. Adpaviedna, z Łukašenkam nie budzie tut pra što damaŭlacca navat farmalna. 

A voś u pytańni harantyj dla Ukrainy biełaruski faktar užo jakraz źjaŭlajecca. Bo tut užo nijak nie prajści mima taho faktu, što na Kijeŭ u lutym 2022 hoda rasijskija vojski rušyli z terytoryi Biełarusi i ź jaje vialisia rakietnyja abstreły. 

Adpaviedna, dla taho, kab paźbiehnuć takich situacyj u budučyni, Ukraina i Zachad siarod inšaha majuć stavić pytańnie, kab patrabavać ad Rasii nadalej ustrymlivacca ad pieratvareńnia biełaruskaj terytoryi ŭ vajenny płacdarm. 

Dziela taho možna mierkavać, što ŭkraincy i zachodniki mohuć siarod inšaha dabivacca ad Pucina abiacańnia nie stvarać na biełaruskaj terytoryi vajskovych baz, nie raźmiaščać tam bujnych vajskovych siłaŭ, «Arešnika» i inšych padobnych sistem, a taksama vyvadu ź Biełarusi jadziernaj zbroi — kali, naturalna, jana ŭžo zaviezienaja nie tolki na słovach. Zrazumieła, što lubyja damoŭlenaści z Pucinym mała čaho vartyja i jon, navat niešta paabiacaŭšy, u vypadku patreby na heta napluje — ale ŭsio ž taki atrymać takija abiacańni imknucca buduć.

Tolki ci aznačaje toje, što kali ŭ hetym vypadku pytańnie niepasredna tyčycca Biełaruś, to biez Łukašenki za stałom pieramovaŭ jaho nie vyrašyš? Naŭrad ci — realna ni na jakija manipulacyi z rasijskimi vojskami i zbrojaj biełaruski praviciel, jak vyhladaje, nie ŭpłyvaje, i kali Kreml prymie niejkaje rašeńnie, to nichto ŭ jaho pytacca nie budzie, zhodzien jon ci nie zhodzien, padabajecca jamu ci nie padabajecca.

U toj ža čas dapuščany da pieramoŭ Łukašenka jakraz taki, chutčej za ŭsio, budzie supraciŭlacca i vyvadu jadziernaj zbroi, i admovie ad raźmiaščeńnia «Arešnika», i inšym prapanovam, źviazanym z abmiežavańniem militaryzacyi terytoryi Biełarusi.

Jak, maŭlaŭ, vy biez nas vyrašajecie, što raźmiaščać na našaj terytoryi, a što nie raźmiaščać? Maŭlaŭ, heta ŭsio moža vyrašać tolki biełaruski narod (to-bok ja), i nichto inšy — i inšaja padobnaja demahohija. 

Možna mierkavać, što dla vykanańnia akurat takoj roli Maskva i budzie łabijavać udzieł u pieramovach svajho całkam padkantrolnaha sajuźnika — kab jon vykonvaŭ rolu rasijskaha padhałoska, ci padtrymlivajučy pazicyju delehacyi ad Rasii, ci ahučvajučy nibyta ad siabie toje, što samomu Kramlu havaryć taktyčna niavyhadna. 

I tut uźnikaje pytańnie — ci supadajuć u hetym pytańni intaresy režymu Łukašenki ź intaresami nacyjanalnymi? Ci ŭ intaresach biełaruskaha naroda, kab Łukašenka adstojvaŭ na pieramovach patrebu našpihoŭvańnia našaj terytoryi rasijskaj zbrojaj? Dumaju, heta pytańnie rytaryčnaje, i adkaz na jaho vidavočny. A kali na pieramovach usio ž taki buduć dasiahnutyja damoŭlenaści, jakija prynamsi farmalna buduć abmiažoŭvać prava Rasii vykarystoŭvać u vajennym sensie terytoryju Biełarusi — to na heta prysutnaść Łukašenki ŭpłyvać nie budzie.

Časam možna pačuć dumku, što važnaja prysutnaść na pieramovach choć by jakoj biełaruskaj delehacyi, navat łukašenkaŭskaj, bo biez hetaha nibyta tam mohuć pryniać niejkija rašeńni, skiravanyja suprać suvierenitetu i cełasnaści Biełarusi — i nie budzie kamu skazać słova nasupierak. A Łukašenka, jaki b ni byŭ, budzie zmahacca za Biełaruś prynamsi jak za svaju votčynu.

Heta nibyta łahična, ale ŭ toj ža čas varta stavić pytańnie, ci mahčyma ŭ pryncypie na hetych kankretnych pieramovach, uličvajučy toje, u jakich umovach jany adbyvajucca, pastanoŭka škodnych dla Biełarusi pytańniaŭ, realizacyi jakich budzie supraciŭlacca navat Łukašenka? A takich pytańniaŭ nie tak užo i šmat.

Nu voś, naprykład, kłasičny prykład histaryčnaj situacyi, pry jakoj los biełarusaŭ vyrašaŭsia bieź biełarusaŭ — Ryžskaja mirnaja damova 1921 hoda, pavodle ŭmovaŭ jakoj terytoryja Biełarusi była padzielenaja pamiž Polščaj i Savieckaj Rasijaj. Ci nie moža situacyja 1921 hoda paŭtarycca ŭ 2025-m, i biez Łukašenki Biełaruś znoŭ padzielać? 

Nie, mienavita takoj pahrozy ŭ sučasnaj situacyi niama. Siońnia pytańnie padziełu Biełarusi pamiž roznymi krainami nie staić na paradku dnia ŭvohule, nivodzin z upłyvovych jak hłabalnych, tak i rehijanalnych mižnarodnych palityčnych čyńnikaŭ takoj zadačy nie stavić ni tearetyčna, ni praktyčna. Imknieńni Polščy ci jašče kaho da viartańnia ŭ svoj skład zachodniebiełaruskich ziemlaŭ isnujuć tolki ŭ zapalenym ujaŭleńni rasijskich dy łukašenkaŭskich prapahandystaŭ, niama ekspansijanisckich namieraŭ taksama va Ukrainy, Litvy i Łatvii. Jak taksama niama na praktycy, a nie tolki ŭ prapahandzie ahresiŭnaha i nienažernaha błoka NATA, jaki tolki nibyta śpić i bačyć, kab niedzie ŭ kahości adchapić kavałak ziamli.

Adzinaja kraina, jakaja realna točyć zuby na Biełaruś — heta pucinskaja Rasija, i toj jana patrebna całkam, a nie častkami. I na siońnia patreby zmahacca za vałodańnie Biełaruśsiu, u tym liku na dypłamatyčnaj arenie, u Rasii niama — jana i tak jaje poŭnaściu kantraluje.

A pakolki łukašenkaŭskaja Biełaruś znachodzicca całkam u śfiery ŭpłyvaŭ Rasii, a Rasija na pieramovach nie budzie ŭ roli prajhraŭšaha, jakomu staviać ultymatumy — to adpaviedna i pra vychad Biełarusi z hetaj śfiery ŭpłyvu nichto nie budzie tam navat zaikacca. Ničoha nikomu nie zastaniecca, jak tolki pryznavać status-kvo: usia Biełaruś jak rasijski satelit. Heta prykraja dla nas situacyja, ale takija realii, jakija ŭ ciapierašniaj situacyi nichto pamianiać nie ŭ siłach. 

I prysutnaść ci adsutnaść Łukašenki na pieramovach tut absalutna ničoha nie mianiaje.

Ale, moža, na pieramovach tady paŭstanie pytańnie pra status Biełarusi jak asobnaj dziaržavy? Moža, Pucin za niejkija sastupki na ŭkrainskim kirunku zapatrabuje ad kontrahientaŭ na pieramovach zhody na jaje anieksiju i inkarparacyju niepasredna ŭ svaju impieryju? I jany voźmuć dy pahodziacca, kali na tych pieramovach nie budzie Łukašenki, što stanie žarsna baranić svaju votčynu ad pasiahalnictvaŭ?

Nie dumaju, što i takaja niebiaśpieka realna isnuje. 

Kali ŭ zachodnim palitykumie isnuje sapraŭdy mocnaja płyń, pradstaŭniki jakoj stamilisia ad vajny i hatovyja choć siońnia pryznać najaŭnuju situacyju de fakta, to navat tyja palityki, jakija śviadoma ci nieśviadoma hrajuć rolu advakataŭ Pucina na Zachadzie, nikoli nie viaduć havorku pra mahčymaść pryznańnia pucinskich anieksij de jure. 

Tym bolš hetaha nie budzie, kali havorka zojdzie pra anieksiju cełaj niezaležnaj dziaržavy — subjekta mižnarodnaha prava. Nichto nie choča stvarać niebiaśpiečny precedent, jaki abaviazkova bumieranham adhukniecca ŭ inšych miescach ziamnoha šaru. Tym bolš što sama situacyja da hetaha jaŭna vymušać nie budzie. 

Inšaja sprava — što pahroza navat farmalnamu suvierenitetu Biełarusi paśla zamireńnia va Ukrainie sapraŭdy ŭzmacnicca, pakolki naša kraina zastaniecca ŭ śfiery ŭpłyvaŭ i pad poŭnym kantrolem Rasii, a ŭpłyŭ na situacyju ŭ joj i kala jaje inšych čyńnikaŭ budzie vielmi abmiežavany. Tady, viadoma, nielha vyklučać, što Kreml u pierśpiektyvie praviadzie apieracyju pa pramoj inkarparacyi Biełarusi ŭ skład Rasii. Hety akt, adnak, jaŭna nie budzie aficyjna pryznany mižnarodnaj supolnaściu, ci prynamsi bolšaj jaje častkaj. To-bok składziecca takaja situacyja, jakaja była z krainami Bałtyi ŭ časy SSSR.

Adnak ža heta ŭžo spravy, jakija nie majuć dačynieńnia niepasredna da mahčymych chutkich pieramoŭ adnosna rasijska-ŭkrainskaha zamireńnia. Niepasredna na ich rašeńnie pra status Biełarusi dakładna prymacca, dy navat i padymacca nie budzie. 

Strata farmalnaha suvierenitetu Biełarusi, niesumnienna, Łukašenku nie vyhadnaja, i jon budzie suprać hetaha zmahacca, kali ŭ jaho zastanucca siły i mahčymaści. Adnak adkrytaha vykliku Kramlu, ad prychilnaści jakoha krytyčna zaležyć zachavańnie im ułady, biełaruski praviciel dazvolić sabie nie moža. Adpaviedna i na rasijska-ŭkrainskich pieramovach jon nie budzie ŭstupać u kanflikt z Pucinym, razumiejučy, što paśla ich zakančeńnia pa-lubomu zastaniecca ź im adzin na adzin. 

Padsumoŭvajučy: delehacyja ad Biełarusi (čytaj — ad režymu Łukašenki) budzie na rasijska-ŭkrainskich pieramovach tolki tady, kali jaje prysutnaści tam dabjecca Maskva. Dabivacca ž hetaha jana budzie tolki dziela adnoj mety — kab Łukašenka dapamahaŭ Kramlu dasiahnuć na pieramovach svaich metaŭ.

Dasiahnieńnie rasijskich metaŭ — nie ŭ nacyjanalnych intaresach Biełarusi, kali nie atajasamlivać ich ź intaresami režymu Łukašenki. Viadoma, u peŭnych momantach intaresy biełaruskaj nacyi i režymu Łukašenki mohuć supadać, jak toje ž pytańnie zachavańnie suvierenitetu Biełarusi. Ale hetaje pytańnie jaŭna nie stanie pradmietam pieramoŭ, a ŭ pytańni vajskovaj prysutnaści Rasii na terytoryi Biełarusi, jakoje pradmietam pieramoŭ, vierahodna, stanie, Łukašenka staić ciapier i budzie stajać nadalej na pazicyjach, supiarečnych nacyjanalnym intaresam. Adpaviedna ad jahonaha ŭdziełu ŭ pieramovach, biezumoŭna, moža być istotnaja karyść dla režymu, ale nie dla biełaruskaj nacyi.

• 9
• 2
• 0
• 7
• 2
• 1
• 1
• 0