Posud japonski, servis biełaruski
Vystava japonskaj kieramiki adkryłasia ŭ Nacyjanalnym mastackim muzei ŭ Miensku. U nas taksama spradvieku rabili z hliny mnostva samych roznych rečaŭ — ad posudu da cacak. Zaŭsiody cikava panazirać, što mohuć zrabić z taho samaha materyjału ludzi z absalutna inšym śvietahladam.
Zaznaču adrazu, u japoncaŭ ździvić artymałasia. Posud samych raznastajnych formaŭ — ad tradycyjnaj da nievierahodna madernovaj — to nahadvaŭ znachodki biełaruskich archieolahaŭ, to pryvodziŭ na pamiać karciny Lonika Taraseviča. Asabliva ŭraziła talerka sa zroblenaj znarok raskolinaj: hałuby, jakija ŭpryhožvali posud, nibyta imknulisia źlacieć z malunka i svaim pamknieńniem raźbivali talerku...
Arhanizatary vystavy ź japonskaha boku — Japonski fond i japonskaje pasolstva ŭ Biełarusi — zrabili ŭsio, kab zacikavić hledačoŭ. Razdavalisia časopisy “Nipponia”, buklety, pryśviečanyja Japonii, kalarovyja reklamnyja afiški vystavy. Byli j pres-relizy pa-rasiejsku j pa-biełarusku.
Biełaruski tekst pres-relizaŭ (jak paznačana, pierakład Ju.Piskuna) zieŭraŭ takimi “čornymi dzirkami” j “biełymi plamami”, što navat zhadvać soramna. Na ščaście, praminulisia tyja časy, kali biełarusy radavalisia kožnaj padačcy. Honar padkazvaje, što nielha nazyvać biełaruskamoŭnymi teksty, dzie paśladoŭna prapuskajucca skaračeńni nad “ŭ” i kropački nad “io”. I nielha nazyvać biełaruskamoŭnymi teksty, dzie rusizmy sustrakajucca badaj u kožnym skazie. I nielha ŭvohule nazyvać piśmiennym hetki skaz: “Nie hledziačy na toje, što z pačatku 17 st. Tokio byŭ palityčnym i kulturnym centram krainy, ale pakolki hlinianych radoviščaŭ tam nie isnavała, tamu Tokio nie byŭ tradycyjnym centram hančarstva”. Adčuvajecca ŭ takim pierakładzie ŭsio charastvo japonskaje movy. Ci vyčytvaŭ heta choć chto, aproč “pierakładčyka”? A ci vyčytvaŭ niechta ŭparta paŭtaranyja słovy “ceremonija” i “parcelana”?
Dyj prezentacyja vystavy była arhanizavanaja — aby z ruk. Arhanizatary nie ŭličyli akustyku pamiaškańnia, i da častki prysutnych dalatali tolki ŭryŭki frazaŭ: “Časovy pavierany ŭ spravach Japonii...”, “namieśnik kultury...” (mienavita tak!). Adnak uražańnie ad pryhožaj vystavy nia zmažaš takimi niedarečnaściami. Zastajecca chiba spadziavacca, što nastupnym razam japonskaja “dziaržpryjomka” prakantraluje “našych pierakładčykaŭ”.
Dzia Dzen Ka
Kamientary