На большасьць былых рухавых беларусаў навалілася стома і абыякавасьць. Шмат хто адышоў ад спраў — каб перачакаць, каб не прыпомнілі мінулае ды не зачапілі.
Пры чытаньні жыцьцяпісаў беларускіх выдатных асобаў зьдзіўляла зьмена зь цягам часу іх характараў, сьветапоглядаў і ўчынкаў. На пачатку ХХ ст. гэта былі рухавыя асобы, што мелі багата запалу, імпэту ды ідэй. Як палала й балела іх сэрца за Бацькаўшчыну. Здавалася, яшчэ трошкі — і яны перавернуць гісторыю ды са зброяй у руках паўстануць супраць камунізму і здабудуць незалежнасьць.
Пасьля — празь дзесяць год — большасьць з тых, хто абяцаў памерці за родны край, мову і сымболіку, працавалі ў бальшавіцкіх установах, супрацоўнічалі з камуністамі. Паціху займаліся дробнымі беларускімі справамі, хаваючы праўду пра сваё мінулае. Куды падзеліся імпэт, запал, адвага? Пасьля нашы героі пакорна чакалі арыштаў і станавіліся перад расстрэльнай ямаю…
Сёньня адбываецца тое самае. Яшчэ дзесяць гадоў таму панавалі надзея ды імпэт. Карцела нешта рабіць: што там той новы-стары сьцяг, забарона мовы — людзі хутка даведаюцца пра сапраўдную гісторыю, параўнаюць жыцьцё пад аўтарытарызмам, памятаючы пра дэмакратыю, а мы дапаможам ім растлумачальнай працай. І ўсё адродзіцца ў нас. Хопіць, мы не саступім…
Але, на жаль, саступаем. Саступаем штодня. На большасьць былых рухавых беларусаў навалілася стома і абыякавасьць. Шмат хто адышоў ад спраў — каб перачакаць, каб не прыпомнілі мінулае ды не зачапілі. Сям’я, кар’ера, даброты жыцьця апынуліся пад пагрозаю.
Хто б падумаў дзесяць год таму, што вядомыя палітыкі й журналісты будуць сядзець на «хіміі»? Цяпер мы да гэтага амаль прызвычаіліся. Колькі было абурэньня пасьля першага рэфэрэндуму ў абарону мовы. А цяпер хто слова скажа за тую мову? Зьніклі значкі з «Пагоняй» і бел-чырвона-белыя сьцяжкі на джынсоўках і марынарках. Кожны сядзіць ціха, як мыш, ды чакае, калі нехта распачне, а там паглядзім, мо й далучымся…
Напачатку за саветамі таксама садзілі ненашмат. ГУЛАГ і Курапаты пачаліся пазьней.
