Расія з даўніх часоў спадзяецца на свае велізарныя запасы нафты і газу і не толькі для забеспячэння сябе цяплом і электраэнергіяй, але і для забеспячэння ўрада фінансамі. Але, будучы багатай на прыродныя рэсурсы краінай, яна таксама прадэманстравала нечуваную здольнасць прапусціць усе новыя тэндэнцыі, што фармуюць энергетычны ландшафт, які цяпер мяняецца хутчэй, чым калі-небудзь. Гэтае сцверджанне найбольш справядліва ў дачыненні да прыняцця і разумення падзей апошняй сланцавай рэвалюцыі, якой расійцы адмаўлялі ва ўвазе і якую стараліся ігнараваць. Цяпер, як паведамляе Financial Times, Масква нарэшце пачынае ўсведамляць наступ новага сусветнага энергетычнага парадку.
Ільвіная доля гэтых запасаў прыпадае на Бажэнаўскую світу (пачак горных парод з высокай насычанасцю нафтай) - велізарнае геалагічнае ўтварэнне ў самым сэрцы Сібіры каля 3200 км на ўсход ад Масквы.
Эксперты лічаць, што яно можа быць адным з найбуйнейшых запасаў гаручых сланцаў на планеце.
Паводле адной з ацэнак, гэтая шчыльная горная парода можа змяшчаць да 100 мільярдаў барэляў запасаў нафты, што ў пяць разоў больш, чым радовішча сланцаў у Бакене ў Паўночнай Дакоце, якое стала рухавіком нафтавага адраджэння Амерыкі.
«Праз 20 гадоў Бажэнаўская світа можа стаць галоўнай крыніцай нафты ў Расіі - нават буйнейшай, чым радовішчы ў Паўночным Ледавітым акіяне, - кажа Леанід Фядун, віцэ-прэзідэнт найбуйнейшай расійскай нафтавай кампаніі «Лукойл», якая вырашыла заняцца сланцавымі радовішчамі. - Гэта дае нам магчымасць з вялікім аптымізмам казаць пра нафтаздабычы ў наступныя 50 гадоў».
Але Кітай, Вялікабрытанія, Аўстралія, Мексіка - у цэлым усе краіны, не кажучы ўжо пра ЗША - добра ведаюць, што проста мець запасы сланцавага газу або нафты яшчэ не азначае стварыць сланцавы бум.
Бо існуе шмат пытанняў, якія трэба неяк вырашаць, і першае сярод іх - ці дастаткова бажэнаўская нафта «спелая» (калі арганічны матэрыял пад сібірскім пластом вечнай мерзлаты ў стане цвёрдага рэчыва або не знаходзіцца пад дастатковым ціскам, то ён не падыдзе ў якасці паліва). Ды і аддаленасць Сібіры, як і яе халодны клімат не спрашчаюць працэс свідравання.
У адрозненне ад Кітая, Расія робіць свідравіны цягам дзесяцігоддзяў, і вялікая частка неабходнай інфраструктуры: трубаправоды, нафтаперапрацоўчыя заводы, дарогі, персанал - ужо ёсць у наяўнасці. На жаль, сібірскім сланцам бракуе чыстых геалагічных праслоек, якія маюць амерыканскія паклады сланцаў, што дазваляе выкарыстоўваць адносна простае і прадказальнае свідраванне гарызантальнымі свідравінамі.
Расія да гэтага часу вельмі павольна мяняла свой курс і з цяжкасцю прызнала, што ў свеце патэнцыял новых крыніц энергіі, якія здабываюцца з дапамогай гідраразрыву, адціскаюць старыя.
Калі прытрымлівацца недальнабачнай стратэгіі, то можна і далей спадзявацца на велізарныя запасы традыцыйных крыніц нафты і газу.
Але іх здабыча знаходзіцца ў стане стагнацыі, а калісьці выключна нафтагазаносныя радовішчы вычэрпваюцца. Зыходзячы з гэтых дадзеных і ўлічваючы той факт, што Расія мае найбуйнейшыя запасы сланцавай нафты і дзявятыя па велічыні запасы сланцавага газу ў свеце, працягваючы пры гэтым вельмі павольна прымаць пад увагу новыя рэаліі, ёсць усе падставы лічыць, што слабая супердзяржава панясе каласальныя страты ад нерэалізаваных магчымасцяў.
