Як беларус знаходзіць рэчы на сметніку, прадае іх на барахолцы і вядзе пра гэта ютуб-канал
Віктар Ракавец раніцай і днём лазіць па звалцы ў пошуках чагосьці каштоўнага (і паспяхова знаходзіць), а затым выкарыстоўвае сваю суперздольнасць канвертаваць адходы ў рублі — проста збывае смецце на барахолцы. Onliner распавёў, як арганізаваны гандаль на «полі цудаў», якія цікавыя рэчы можна знайсці на сметніку і колькі грошай з бруду робяць такія, як Віця.
Ад дароў звалкі нейкія грошы мужчына, вядома, мае, але жыве не на іх: ён афіцыйна ўладкаваны старшынёй садовага таварыства, нарыхтоўшчыкам на «Белдругадходах» і вывозіць адходы на сваім транспарце. Барахолка для яго — хобі і кантэнт для ўласнага ютюб-канала, які, дарэчы, таксама прыносіць капейчыну.
У марах у яго — адкрыць уласную лінію перапрацоўкі другаснай сыравіны, але пакуль на гэта не хапае грошай. Збірае ўсімі магчымымі спосабамі.
Смартфоны захоўвае ў мяшках, як бульбу. Іх у яго больш за 30 кілаграмаў
Серада, дзевяць раніцы, мароз градусаў пяць. Віктар пачынае сваё цудоўнае ўзыходжанне на «залатую гару», што на палігоне «Трасцянецкі». Яе вышыня — паверхаў 20. Добра хоць гразь пад нагамі змёрзла, так што караскацца пад выццё чаек будзе прасцей. Папраўдзе кажучы, не ўсе спраўляюцца з узяццем гэтай вышыні, але Віця тут ужо не першы год і неяк прызвычаіўся. Іншая справа — спуск з набітымі пад завязку мяшкамі «дабра»: ёсць рызыка сарваць спіну або пакаціцца кулём. Але па-іншаму ніяк.
Апранаецца Віктар у такія рэйды з веданнем справы: старыя, запэцканыя, але цёплыя рэчы ідуць за працоўную форму. З інструментаў у яго толькі зоркія вочы і рукі, якія ён не грэбуе сунуць у самыя малапрыемныя месцы, а таксама пара мяшкоў для «трафеяў».
Курткі, шапкі, штаны — усё як новае — ён не бярэ: не яго спецыялізацыя. Яго — тэхніка, цацкі, антыкварыят, карціны і скураныя вырабы.
— Гляджу: скрынка з-пад абутку, заматаная скотчам. Думаў, усярэдзіне цагліны — а там смартфоны, па большай частцы бітыя. Некалькі праверыў, не ўключаюцца, але, можа, акумулятары селі, калі яны там ёсць.
За тры гадзіны працы Віктар стаў уладальнікам 20 тэлефонаў, планшэта, ноўтбука, крыштальнай вазы, талеркі (яна проста нябітая), пульта да тэлевізара, пары кілаграмаў плат, трох аператывак да гігабайта, падаўжальніка, мікрафона, калонкі, савецкага манометра і патэльні (яна на адзін сырнік ці яйка).
— Бедны дзень! Машыны не тыя — з прэсам. У іх нават калі і былі добрыя рэчы, дэфармуецца ўсё так, што нічым не дапаможаш. Ды і народу на валу шмат. Радасна, калі антыкварыят знаходзіш: падсвечнікі, вінтаж, нешта з СССР. Вось нядаўна знайшоў два бронзавыя падсвечнікі — па 50 рублёў за штуку можна прасіць. Гаечны ключ сабе пакіну: цалкам працоўны, у побыце спатрэбіцца — за дваццатку яго не купіш, а прадасі за пяцёрку. Шкада.
Забягаючы наперад: ключ ён усё ж прадаў.
— Многія думаюць, што на сметніку поўна прусакоў, натоўп пацукоў і сем'і змей, але не. Тут 15 тысяч кубоў смецця за дзень праходзіць, пад ім збіраецца газ. Ніякая жыўнасць тут і дня не працягне, умовы падыходзяць толькі для чаек. Што да гігіены, то я заўсёды мыюся пасля такой працы.
Склад усяго знойдзенага барахла знаходзіцца дома. Колькі там такіх тэлефонаў, не ведае нават сам Віктар. Лічыць іх у кілаграмах — 30 дакладна набярэцца. Захоўвае іх у мяшках, як бульбу.
— Перад сяброўкамі жонка не пахваліцца, што муж на сметніку капаецца.
— Усе ведаюць, чым я займаюся, і многія разумеюць, што гэта кантэнт для YouTube. Я сабе нічога не пакідаю, да мяне, бывае, калекцыянеры прыязджаюць за рэдкімі падшклянкамі, карцінамі і дзівяцца, што аддаю дарма: узляцяць жа ў цане гадоў так праз дзесяць. А мне гэты хлам наогул не цікавы, я канал развіваю.
У той дзень Віктар сышоў са звалкі тужлівым, прадчування найбліжэйшых таргоў у яго не было. Затое быў план.
— Будзем глядзець на актыўнасць людзей, ноўтбук паспрабуем прадаць за 30 ці 40 рублёў. Возьме яго хто ў руку — скажу 40, калі адразу ж пакладзе на месца, то наступнаму скажам 30. Замарудзіўся — трымаем цану, кінуў — паніжаем да 25 рублёў. Апускацца ніжэй за 20 няма сэнсу: батарэйка асобна каштуе 5 рублёў, а астатняе можна здаць на платы за 15. Тэлефоны — гэта наогул доўгайграючы праект. Як правіла, за адну барахолку прадаецца 20 штук. Плюс дакладна сыдзе пару планшэтаў. Усё па 5 рублёў.
Яго першы раз
Упершыню на «Полі цудаў» у ролі прадаўца Віктар апынуўся амаль год таму. Была вясна, але холадна, як сёння. Магчыма, ён бы ніколі не заняўся гэтым прадпрыемствам, калі б не людзі, якім ён раздаваў знойдзеныя рэчы. З часам «падарункі» сталі з'яўляцца ў інтэрнэце, але ўжо па добрай такой цане. Раз, два, тры — і ўсякаму цярпенню прыходзіць канец. Хлопец сабраў два пакеты, як яму здавалася, рарытэту і паехаў на рынак.
Гэта цяпер, бачачы прадмет, ён ведае арыенціровачны кошт і разумее, на што будзе попыт (але, на жаль, не заўсёды). Тады ж ніякіх ведаў не было. Прыехаў ён у пяць раніцы на рынак, бо думаў, што гэты самы аптымальны час, каб заняць месца, і расклаўся на вольным століку. Праз пару гадзін наведаўся пастаялец — ну і крыкаў жа было ў тую раніцу, дзякуй богу, да рукапрыкладства не дайшло. Віця ўмее гасіць канфлікты на старце, ды так, што з ім яшчэ і месцам падзяліліся. З сабой ён тады браў дробязь — яе і прадаў. Грошай хапіла на абед у рэстаране хуткага харчавання, але сам гэты факт прывёў блогера ў шок.
Акцыя, зніжка, распродаж — тут усё і адразу
Субота, шэсць раніцы, 1 градус ніжэй за нуль, але адчуваецца як усе мінус 10. За год гандлю Віктар абзавёўся ўласным месцам у правым верхнім куце «Поля» (калі і яго зоймуць, бронь можна ўзгадніць з адміністрацыяй), сталамі і вернымі таварышамі.
Перадпродажныя клопаты тут такія ж, як і на любым іншым рынку краіны: шум, усеагульная блытаніна, цыгарэтны дым, кава і падколы ад калег на пятачку.
Перш за ўсё пасля братання са знаёмымі і выпітага амерыкана Віктар вешае таблічку «Вядзецца відэаназіранне» на шкло свайго аўтамабіля, а побач з ім выкладвае тавар. Гэта каб напужаць зладзюжак.
Нажытае непасільнай працай у старэнькі Mercedes не змяшчаецца, прыйшлося браць прычэп. Але нават пасля гэтага дома ў яго застаецца 20-30% барахла. Першыя грошы ідуць у рукі блогера праз некалькі хвілін пасля прыезду — ад людзей з налобнымі ліхтарыкамі (гэта перакупы, пра іх ніжэй). «Прадавайся, прадавайся і дадому не вяртайся», — чытае мантру наш герой. І яна працуе!
Віктар тут сапраўдная зорка. Вакол яго хутка збіраецца натоўп.
На здзіўленне, некаторыя тэлефоны нават запускаюцца, а яшчэ праз 15 хвілін ноўтбук сыходзіць за трыццатку.
— Самы дарагі тавар так з ходу і не ўспомню. Да галавы прыходзіць толькі самавар. Гэтым летам праскочыў экзэмпляр 1850-х гадоў братоў Варанцовых. У Маскве — ад $1000 за штуку. Я прадаў яго ў Магілёве за $350. Аддаў і забыўся, я ж яго ў смецці знайшоў.
Тыпы прадаўцоў барахолкі
Прадаўцом на блышыным рынку можа стаць кожны, трэба толькі заплаціць за арэнду (калі вы не ветэран ці інвалід): 2 рублі за кардонку і гандаль з зямлі, 7 — за столік. Людзі тут зусім розныя, але ў асноўным адразу бачна, хто чым дыхае. Мы вылучылі некалькі катэгорый барахольшчыкаў.
Перш за ўсё, гэта тыя самыя перакупы, што ў шэсць раніцы з ліхтарыкамі на лбе шукаюць, каб скупіць у сваіх жа. Яны перапрадаюць усё спрэс, калі гэта прынясе хоць капейку. Павярхоўна разбіраюцца ва ўсім і маюць добра падвешаны язык. Могуць на вока вызначыць вагу срэбнай лыжкі і марку падробленых гадзіннікаў. Сумленны кошт калегам-прадаўцам, якія не разбіраюцца і не ведаюць сапраўднай каштоўнасці свайго тавару, называюць рэдка.
Старызнікі — гэтыя грамадзяне спецыялізуюцца на некалькіх кірунках, напрыклад посудзе і парцэляне, манетах, марках, паштоўках, савецкай радыётэхніцы і гэтак далей. Іх пазнанні ў тавары цягнуць на дасведчанага кансультанта або супрацоўніка музея. Ім бы лекцыі чытаць, а не вось гэта вось усё.
Калекцыянеры. Дзякуючы ім на барахолках можна ўбачыць найбагацейшыя калекцыі алавяных салдацікаў, паштовак, паштовых канвертаў, манет, марак або савецкіх гадзіннікаў. Яны добра ведаюць рэальны кошт тавару і прадаюць яго па верхняй планцы.
Прадаўцы ўсяго на свеце, якія бяруць тавар на рэалізацыю ў знаёмых ці з уласных павільёнаў. Звычайна яны не асабліва ўнікаюць у тонкасці, а проста перапрадаюць рэчы. Але і ў іх можна знайсці нешта сапраўды каштоўнае: напрыклад, старадаўні посуд, крышталь, падсвечнікі ці срэбныя сталовыя прыборы.
Хто купляе на барахолках
Купіць што-небудзь ці проста паглядзець на барахолку прыходзяць таксама зусім розныя людзі, але ў большасці сваёй гэта мужчыны. У асноўным плануюць купіць танней інструмент для дачы. Іншыя шукаюць замену пабітаму кубку ў калекцыі або спрабуюць зэканоміць — купіўшы посуд, часткі дэкору, цацкі або дзіцячы ровар. Часта сюды заходзяць аматары радыёэлектронікі. Сустракаюцца і проста заўзятыя фанаты ўсяго бліскучага (кватэра такіх пакупнікоў праз час будзе нагадваць антыкварную краму).
Яшчэ адзін сегмент пакупнікоў — дзеці і падлеткі. Часам ім удаецца перапрадаць набыты тут смартфон у 10 разоў даражэй. Дарэчы, падлеткі ў асноўным і крадуць, як прызналіся гандляры.
Тут можна знайсці ўсё і нават больш.
Што з грашыма?
Звычайныя гандляры кажуць: бывае, сыходзяць у мінус, гэта значыць, месца за 7 рублёў і некалькі кубкаў кавы не адбіваюцца. У асноўным людзі называюць заробак у 20—100 рублёў добрым. Віктар, зразумела, зарабляе больш, аднак паведамляць дакладную суму не хоча: баіцца канкурэнтаў. Але толькі па ўбачаным зразумела, што рублёў 200—300 у той дзень ён дакладна атрымаў, а заадно сустрэўся з падпісчыкамі.
Лукашэнку не адпускае. Пасля прэс-службы і сам ён выказаўся пра адмову Дуды фатаграфавацца з ім на саміце ў Баку13
Каментары