Гродзенцы пра тое, як згубілі магчымасць зарабляць на прыгранічным бізнэсе
Цягам апошніх гадоў Гродна, праз закрыццё бліжэйшых пунктаў пропуску на мяжы і іншыя абмежаванні з боку ЕС, пераўтварыўся ў горад-тупік. Пацікавіліся ў жыхароў, якія займаліся прыгранічным бізнэсам, наколькі яны адчулі гэта на сабе.
Так блізка і так далёка
Ад Гродна да бліжэйшага пункту пропуску з Польшчай усяго каля 15 кіламетраў, а з Літвой — каля 24. Так было да таго, як суседнія краіны пачалі закрываць пункты пропуску на мяжы з Беларуссю.
Пасля 1 сакавіка, калі перастаў працаваць пункт пропуску «Прывалка», побач з Гродна аказаліся закрытымі ўсё тры бліжэйшыя пункты. Гэта пераўтварыла яго з транзітнага горада ў тупіковы.
Забарона на ўезд на аўто з беларускімі нумарамі ў Літву, здаецца, стала апошняй кропляй у ізаляцыі Гродна ад Еўрасаюза.
Праз гэтыя і іншыя абмежаванні з боку суседніх краін ЕС частка гараджан страціла магчымасць зарабляць на прыгранічным бізнэсе.
Кантрабандысты вымерлі як клас?
Суразмоўца з ліку былых кантрабандыстаў сцвярджае, што цяпер сярод яго знаёмых «у тэме» засталіся літаральна адзінкі.
«Пакуль была адкрытай «Прывалка», то ўсё яшчэ больш-менш нармальна працавала, хоць і не ў тых аб'ёмах, што было да кавіду, калі і межы ўсе працавалі, і ніякіх абмежаванняў не было.
Як закрылі «Прывалку», частка чаўнакоў і кантрабандыстаў пераключылася на «Беняконі». У асноўным засталіся тыя, для каго паездкі за мяжу былі асноўнай крыніцай даходу», — тлумачыць гараджанін.
Цяпер жа, па словах суразмоўцы, чаўночна-кантрабандны бізнэс у Гродне на паўзе, паколькі трапіць у Літву на аўто з беларускай рэгістрацыяй могуць толькі ўладальнікі ДНЖ або візы, выдадзенай Літвой. І тое толькі да 18 студзеня 2025 года.
«Цяпер працягваць ездзіць могуць толькі лідскія і воранаўскія, якія маюць літоўскія ДНЖ або пашпарты», — кажа суразмоўца.
Некаторыя кантрабандысты пераключыліся на прыгон аўто з Еўропы ў Беларусь, але і гэты бізнэс ад нядаўняга часу згубіў былую актуальнасць. Спачатку праз абмежаванні з боку Еўрасаюза, а ад нядаўняга часу — праз змены ў заканадаўстве Расійскай Федэрацыі.
На завод не збіраюцца, прыглядаюцца да дальнабойшчыкаў
Многія з тых, хто займаўся прыгранічным бізнэсам, былі вымушаныя шукаць новыя магчымасці для заробкаў.
«Гэта ў асноўным людзі, якія прывыклі даволі добра зарабляць. Некаторыя ў жыцці ніколі нідзе афіцыйна не працавалі, але дзякуючы мяжы змаглі набыць сабе нерухомасць і назапасіць пэўны капітал.
Што рабіць цяпер, многія не ведаюць, бо ісці на працу за тры капейкі мала хто пагодзіцца, тым больш, што ў многіх няма досведу працы апроч таго, як займацца кантрабандай або перагонам аўто».
Суразмоўца не выключае, што калі сітуацыя зацягнецца, то частка ўчорашніх чаўнакоў можа пайсці ў дальнабой.
«Прынамсі так было ў часы кавіду. Месяц-другі чакалі, пакуль межы адчыняць, а калі зразумелі, што гэта надоўга, то мужыкі пачалі ўладкоўвацца кіроўцамі на фуры або на бусы ў Польшчы».
Паездкі з Гродна ў Літву праз Брэст не акупяцца
Новыя абмежаванні, у тым ліку на вываз шэрагу тавараў з ЕС, закранулі і тых, хто спецыялізаваўся на перавозцы і перапродажы тавараў з Польшчы і Літвы ў Беларусь.
Мужчына, які гэтым займаўся, адзначае, што пры жаданні можна правезці праз мяжу «санкцыёнку», але без вяртання VAT (ПДВ) везці той жа Iphone ці нейкі ноўтбук проста не мае сэнсу.
Апошнія новаўвядзенні пакінулі яго без магчымасці зарабляць на прывозе тавараў з суседніх краін ЕС.
«Пасля таго, як Літва забараніла ўезд да сябе машын з беларускай рэгістрацыя, я больш туды не ездзіў, бо паездкі з Гродна ў Літву праз Брэст не акупяцца».
Па словах суразмоўцы, ён нават не плануе рабіць новую візу, пасля таго, як скончыцца старая.
«У мяне віза да пачатку снежня. На добры розум ужо цяпер трэба было пачынаць думаць, як зрабіць новую, але ў сітуацыі, якая склалася, я не бачу сэнсу траціць на яе грошы», — прызнаецца мужчына.
Віза больш не раўно дадатковы заробак
Некаторыя гродзенцы гадамі і нават дзесяцігоддзямі жылі выключна за кошт мяжы. Іншыя, зарабіўшы на гэтым капітал, укладаліся ў легальны бізнэс.
Так ці інакш, у адрозненне ад жыхароў таго ж Магілёва, гродзенец з візай раней заўжды мог разлічваць на дадатковы заробак. Прычым для таго, каб зарабіць на паездках у Польшчу, не абавязкова было мець уласны транспарт. Зарабіць свае 50-100 даляраў з паездкі можна было, нават праехаўшыся пасажырам.
Але часы змяніліся, і цяпер такую магчымасць — праўда, абмежаваную — маюць толькі жыхары Брэста.
Наколькі моцна гэта адаб’ецца на дабрабыце горада — пакажа час, але суразмоўцы лічаць, што падобныя з'явы адчувальныя для горада, дзе памежны бізнэс традыцыйна меў высокую папулярнасць сярод гараджан.
Пакуль жа можна адзначыць толькі тое, што прыгранічныя Гродна і Брэст у эканамічным сэнсе заўжды былі больш паспяховымі ў параўнанні з абласнымі цэнтрамі на ўсходзе краіны. Бо грошы, заробленыя на мяжы, асядалі з большага ў рэгіёнах.
Памерлага 52-гадовага аўтаслесара з Віцебска год таму страшна збілі міліцыянты5
Каментары
Нешта мне падказвае, але за рэжымам наступны ход. У тым сэнсе, што ен нешта абавязкова прыдумае каб прымусіць беларускіх эканамічных мігрантаў вярнуцца на свае законныя фабрычна/завадскія тры капейкі. Нешта прыдумае