За апошнія месяцы ў Ізраілі арыштавалі 45 іранскіх шпіёнаў — гэта пераважна яўрэі і ўраджэнцы Ізраіля. «І гэта яшчэ не канец — будуць новыя затрыманні», — кажа Аляксей Неміроўскі, кіраўнік падраздзялення контрразведкі.
Як піша Le Monde, ужо некалькі тыдняў спецслужбы разам з паліцыяй па ўсёй тэрыторыі Ізраіля арыштоўваюць людзей, якія перадавалі звесткі Тэгерану. Усе падазраваныя — яўрэі, ураджэнцы краіны.
Паводле інфармацыі Службы бяспекі Ізраіля (Шын-Бет), гэтыя людзі — не выпадковыя. Іх дзейнасць была накіраваная і арганізаваная. Шмат хто ўжо прызнаўся ў шпіянажы, а для падазраваных нават адкрылі асобнае ізаляванае крыло ў турме Дамон, на поўнач ад Хайфы.
Ці дапамаглі гэтыя шпіёны накіроўваць іранскія ракеты падчас дванаццацідзённай вайны паміж дзвюма краінамі з 13 па 24 чэрвеня? Хоць поўны спіс аб’ектаў, якія падвергліся атакам, не быў апублікаваны, вядома, што сярод іх як мінімум шэсць вайсковых баз Ізраіля па ўсёй краіне, у тым ліку авіябаза Тэль-Ноф і база Глілот (штаб-кватэра Масада на поўнач ад Тэль-Авіва).
Таксама быў моцна пашкоджаны Інстытут Вейцмана ў Рэхавоце — адзін з галоўных цэнтраў фундаментальных даследаванняў. Гэтыя вынікі, на думку ізраільскіх службаў бяспекі, сведчаць пра тое, што разведвальныя даныя былі сабраныя задоўга да канфлікту.
Былы кіраўнік падраздзялення контрразведкі Шын-Бет Шалом Бэн Ханан нагадвае: яшчэ ў 2019 годзе быў арыштаваны былы міністр энергетыкі Ганен Сегеў, які працаваў на Іран з Нігерыі. Ён спрабаваў вывабліваць ізраільскіх палітыкаў за мяжу з мэтай выкрадання.
Моладзь, сеткі і крыптавалюта
Цяпер жа колькасць «агентаў» расце, і гэта ўжо не аднаразовыя выпадкі, а сістэмная вярбоўка ізраільскіх грамадзян. Новыя «агенты» часта маладыя і, у шэрагу выпадкаў, маюць паходжанне з краін былога СССР.
Іх вярбуюць праз сацыяльныя сеткі і спачатку абяцаюць сціплыя ўзнагароды ў крыптавалюце за нявінныя акцыі. Напрыклад, намаляваць графіці супраць «Бібі», як жартоўна завуць прэм’ер-міністра Біньяміна Нетаньяху.
Але, як тлумачыць Шалом Бэн Ханан, у прафесійнай тэрміналогіі гэта называецца «працэс дэградацыі»: першыя заданні выглядаюць бяскрыўдна, але калі чалавек адмаўляецца ісці далей, яго пачынаюць шантажаваць. У выніку, кажа ён, тыя, хто трапляе пад такую вярбоўку, звычайна добра разумеюць, на што ідуць.
Аляксей Неміроўскі, кіраўнік падраздзялення, якое займаецца найцяжэйшымі злачынствамі і пошукам шпіёнаў, заўважае: шмат хто з затрыманых сцвярджае, што не ведаў, на каго працуе.
Яны атрымлівалі невялікія сумы ад 100 да 1000 даляраў за простыя заданні — сфатаграфаваць вайсковы аб’ект або зрабіць антыўрадавае графіці. Але, як тлумачыць афіцэр, такія заданні хутка набылі іншы маштаб і выконваліся ўжо з поўным усведамленнем таго, што стаіць за імі.
У якасці прыкладу ён згадвае выпадак сямі ізраільцян азербайджанскага паходжання, арыштаваных у верасні 2024 года. Усяго праз месяц, у кастрычніку, Іран выпусціў ракеты па некалькіх ізраільскіх цэлях, сярод якіх ужо тады была вайсковая база Глілот.
«Мы затрымалі членаў групы ў момант, калі яны спрабавалі ліквідаваць высокапастаўленага афіцэра ізраільскай арміі, — расказвае Неміроўскі. — Цягам амаль двух гадоў яны правялі 600 разведвальных аперацый: здымалі кватэры побач з вайсковымі базамі, стварылі турыстычную кампанію, якая арганізоўвала паездкі на джыпах, што дазволіла набліжацца да аб’ектаў».
«Кожны меў дакладна вызначаную ролю, — працягвае ён, — адзін адказваў за фотаздымкі, разведку або праверку вынікаў удараў, другі — за збор грошай… Старэйшаму з іх 20 гадоў, малодшы — непаўналетні, а адзін нават праходзіў тэрміновую вайсковую службу!»
Паводле следства, група атрымала ад іранскіх спецслужбаў 300 000 даляраў.
Першыя прысуды і асобны корпус турмы
Пасля арышту ўдзельнікаў шпіёнскай групы змясцілі пад варту на поўначы Ізраіля. У сувязі з тым, што колькасць арыштаваных шпіёнаў расце, для іх быў адкрыты асобны корпус у турме Дамон, непадалёк ад Хайфы. Гэта было зроблена для таго, каб не змешваць новых зняволеных з «палесцінскімі тэрарыстамі». Паводле Неміроўскага, умовы ўтрымання ў гэтым корпусе «надзвычай строгія».
Арыштаваныя лічацца «здраднікамі» і ім пагражаюць цяжкія прысуды. У выпадку вайны заканадаўства нават прадугледжвае смяротнае пакаранне, хоць на практыцы яно замяняецца пажыццёвым зняволеннем.
Першым асуджаным стаў 72-гадовы Мардэхай Маман з Ашкелона, вядомы паліцыі як гандляр наркотыкамі. У красавіку яго прысудзілі да 10 гадоў турмы за шпіянаж. Ён двойчы незаконна наведваў Іран і нават спрабаваў выканаць замову на забойства палітыка.
Паводле камандзіра Неміроўскага, за апошнія некалькі месяцаў былі арыштаваныя ўжо 45 чалавек. «І гэта яшчэ не канец — будуць новыя затрыманні», — упэўнены ён.
Грошы — не адзін матыў
Маштаб удзелу ізраільцян у шпіёнскай дзейнасці на карысць Тэгерана стаў нечаканасцю, асабліва на фоне таго, як шмат іранцаў супрацоўнічалі з Ізраілем, накіроўваючы ўдары ці нават запускаючы дроны. У Ізраілі ж цяпер бачаць люстраное адбіццё гэтай практыкі.
Прычыны, што штурхаюць людзей на здраду, не заўсёды фінансавыя. Частку падазраваных аб’ядноўвае нянавісць да краіны, у якой ім цяжка інтэгравацца, і варожасць да ўрада Біньяміна Нетаньяху. Паводле сведчання аднаго з затрыманых, сам прэм’ер-міністр уваходзіў у спіс патэнцыйных цэляў Ісламскай Рэспублікі.
«Пасля атакі «Хамаса» 7 кастрычніка, — адзначае паліцэйскі, — шпіянаж супраць краіны, якая вядзе вайну, набыў іншае вымярэнне».
10 ліпеня Ізраіль чакаў новы шок: іранскія хакеры апублікавалі дакументы, у якіх утрымліваюцца імёны сотняў ізраільскіх афіцэраў, іх спецыялізацыя і месцы службы, а ў некаторых выпадках нават хатні адрас. Гэты выцек пацвярджае глыбіню пранікнення і ступень пагрозы.
Каментары
в целом, все примерно тоже самое, что и у нас. только наш гауляйтер пока не полез в бункеры.