Vieraniku Siebaścianovič vykarystali, abo Pravakacyja z raźlikam
Piša Anatol Sidarevič.
Źmiaščajučy hutarku ź Vieranikaj Siebaścianovič, pišučy, što AK źniščała biełaruskich aktyvistaŭ, «Naša Niva» sprabuje hulać u palitkarektnaść. A tut pytańnie jakraz takoje, jakoje patrabuje adnaznačnaha adkazu. Adkaz ža taki.
1. AK zmahałasia nie tak suprać savieckaj ułady, jak za Polšču ŭ miežach 1921 hoda, h. zn. znoŭ žadała padzialić naš narod i našu krainu. NN heta čamuści zabyła. Była b tut ułada biełaruskaja, AK hetak ža zmahałasia b ź joju.
2. AK zabivała nie tolki biełaruskich aktyvistaŭ. Nie tolki pravasłaŭnych.
3. NN niachaj apublikuje, što vyrablała AK u Padlaššy. Heta byli złačynstvy suprać čałaviečnaści. NN mahła b źviarnucca da padlašskich biełarusaŭ i pačuć ad ich, jak ciapierašnija polskija staviacca da złačynstvaŭ AK.
4. Tak, sučasnaja ŭłada ŭ Biełarusi SUB'JEKTYŬNA aceńvaje dziejańni AK z prasavieckich pazicyj, adnak AB'JEKTYŬNA atrymlivajecca, što jana dziejničaje z pazicyj biełaruskich. Ušanoŭvać pamiać, tych chto chacieŭ dałučyć biełaruskija ziemli da Polščy? Tych, chto zabivaŭ biełarusaŭ tolki za toje, što jany biełarusy i nie chacieli Polščy na svajoj radzimie?
5. Kali b u nas była sapraŭdy biełaruskaja ŭłada, jana pavinna była b pradjavić Polščy rachunak za kancentracyjnyja łahiery
6. Nielha rabić tak, jak robiać niekatoryja našyja «intelektualiści», jakija ŭ intervju polskim žurnalistam łajuć Maskvu, Rasiju, balšavikoŭ i zabyvajuć pra złačynstvy Varšavy i łondanskaha emihracyjnaha ŭradu Polščy. U Rasii kažuć: kto staroje pomianiet, tomu hłaz dołoj, a kto jeho zabudiet — tomu dva.
Nielha zabyvać pra złačynstvy Muraŭjova, Lenina, Śviardłova, Stalina, ale treba taksama pamiatać pra złačynstvy Stanisłava Šaptyckaha, pra złačynstvy endeckaha i sanacyjnaha režymaŭ, pra złačynstvy AK. Histaryčnaja pamiać nie pavinna być sielektyŭnaj.
***
Viedama ž, ustanoŭka kryža akaŭcam kaštavała hrošy. I ja stapracentova ŭpeŭnieny, što nie Vieranika Siebaścianovič zadumała i apłaciła ŭsiu hetuju akcyju.
My majem spravu z dobra raźličanaj pravakacyjaj. Vieraniku Siebaścianovič vykarystali tyja, u kaho jość hrošy i jość palityčnyja mety. Jany padstavicca, dziejničać adkryta nie mahli. Zatoje vykarystali fanatyzm Vieraniki Siebaścianovič. Z raźlikam na toje, što Polšča budzie stajać na vušach: ach, hetyja biełarusy, sudziać babulu.
Čytajučy adhavorku: «Niaŭžo ja mahu sabrać ludziej? My naohuł nie viedali, što ludzi pryjduć. Ludzi daviedalisia, što budzie malitva, što budziem aśviačać kryž, i paprychodzili. A pry čym tut ja?», ja zhadaŭ, jak amal takimi ž słovami apošni pad savietami słucki ksiondz apraŭdvaŭ niesankacyjavanyja bahasłužby. «Ja ŭ siabie doma, ja malusia, — kazaŭ jon. — A što hetyja ludzi pryjšli? Dyk ja ich nie klikaŭ».
«Ja liču tak: čałaviek, jaki naradziŭsia i pamior, maje prava na paśmiarotny kryž», — kaža Vieranika Siebaścianovič.
Mudra. Cikava, chto padvučyŭ jaje?
Hetaja akcyja — svojeasablivaje vyprabavańnie, test: udasca paźbiehnuć kary tut — budziem praciahvać akcyi ŭ inšych miaścinach, znojdziem jašče nie adnu Vieraniku Siebaścianovič. Tak razvažajuć tyja, chto vykarystaŭ babulu. Heta daŭno, jašče padčas padziełaŭ, aprabavanaja palakami mietoda.
Ułada zrabiła b mudra, kali b vyniesła staroj papiaredžańnie ci ŭmoŭnaje pakarańnie. Bo heta taksama pakarańnie. Ale heta było b papiaredžańniem i tym, chto staić za Vieranikaj Siebaścianovič. Adnačasna heta nie dało b im mahčymaści usčynać hałas.
Kamientary