Intervju z Aleham Butkievičam: małady viciebski biskup lubić rok i maryć adnavić znakavy kaścioł
Viciebskaja dyjacezija, jakaja praktyčna hod žyła bieź biskupa, narešcie znoŭ zajmieła duchoŭnaha kiraŭnika. Im staŭ 41-hadovy ŭradženiec Brasłaŭskaha rajona Aleh Butkievič, jaki raniej byŭ probaščam parafii Śviatoha Antonija Paduanskaha ŭ Viciebsku. Abrad jahonaha paśviačeńnia ŭ biskupy adbyŭsia 18 studzienia ŭ kaściole Jezusa Miłasernaha. Praz try tydni paśla hetaj padziei TUT.BY adpraviŭsia na intervju da novaha katalickaha pastyra. Prapanoŭvajem hetuju hutarku ŭvazie našych čytačoŭ.
«Paraŭnańnie z papam Franciškam – pierabolšanaje»
- Viadomy publicyst i bahasłoŭ Piotr Rudkoŭski paraŭnaŭ biskupa Aleha Butkieviča z papam Franciškam. Vaša Ekscelencyja, što vy dumajecie pra hetaje paraŭnańnie? I jak staviciesia da asoby papy Franciška i jaho reformaŭ u Kaściole?
- Samomu čałavieku ciažka być sudździoj va ŭłasnaj spravie. Ale heta paraŭnańnie, miakka kažučy, pierabolšanaje.
Što tyčycca asoby papy Franciška, to heta toj čałaviek, jakoha Boh daŭ, kab vypravić peŭnuju situacyju ŭ Kaściole i navat u śviecie. I heta znak Božaj apieki nad čałaviectvam. Kali kazać pra reformy, jakija pravodzić Śviaty ajciec, mnie pryhadvajecca jevanhielskaja scena, kali Jezus ačyściŭ jerusalimskuju śviatyniu, sploŭšy bič ź viaroŭki. Papa Francišak heta čynić chutčej ułasnym prykładam. I, napeŭna, siońnia heta najmacniejšy srodak. Śviaty ajciec źjaŭlajecca nastupnikam papy Jana Paŭła II i papy Bieniedykta XVI, ale, mahčyma, dziejničaje bolš radykalnym čynam. Niezdarma jon abraŭ imia ŭ honar śviatoha Franciška, jaki ŭ svoj čas zrabiŭ peŭnuju revalucyju ŭ Kaściole mienavita svaim radykalnym staŭleńniem da taho, čamu navučaŭ Jezus Chrystus.
- Ci davodziłasia vam apošnim časam razmaŭlać z vašym papiarednikam - biskupam Uładzisłavam Blinam? Mnohich ludziej cikavić, dzie jon znachodzicca i ci zavitaje kali-niebudź da svaich viernikaŭ? Niekatoryja pakryŭdžany, što biskup, jakoha jany tak lubili, ź imi nie raźvitaŭsia…
- Peŭnyja žyćciovyja abstaviny nie dazvolili jamu hetaha ŭčynić. Z momantu pryznačeńnia na hetu pasadu mnie taksama nie daviałosia sustrecca ź jaho Ekscelencyjaj ksiandzom-biskupam Uładzisłavam. Ale jon nieadnojčy mnie telefanavaŭ, pavinšavaŭ z maim pryznačeńniem. Ja miarkuju, što ŭ viernikaŭ budzie jašče mahčymaść ź im sustrecca. A znachodzicca jon zaraz na terytoryi Jeŭropy.
- Jak adčuvajecie siabie ŭ roli biskupa? Paśla pryznačeńnia vy skazali, što płanujecie refarmavać kuryju Viciebskaj dyjacezii. Ci adbylisia ŭžo kadravyja ci niejkija inšyja źmieny?
- Mianie nie pakidaje dziŭnaje adčuvańnie, što heta adbyvajecca nie sa mnoj. Ja nikoli nie płanavaŭ, što stanu biskupam. Heta adbyłosia niečakana. Tamu zaraz idzie tvorčy praces saśpiavańnia idej. Ale kazać pra niejkija kankretnyja rečy mnie zaraz ciažka.
Viciebskaja dyjacezija sioleta adznačyć 15 hadoŭ isnavańnia. Za hety čas šmat zroblena. I pieršaje majo zadańnie - utrymać toje dobraje, što ŭžo ŭźnikła. Da taho ž, kab zrabić peŭny krok napierad, treba čas – prosta ahledzicca navokał, bolš dakładna daviedacca ab isnujučych prablemach, pahłybicca ŭ žyćcio i śviataroŭ, i viernikaŭ, i całkam dyjacezii, bo jaje zachodniaja i ŭschodniaja častki majuć svaju śpiecyfiku. A paźniej užo možna budzie zrabić niejkija vysnovy i płany na budučyniu.
Kadravyja pierastanoŭki - vielmi važnaja reč. Kankretnych rašeńniaŭ, znoŭ ža, pakul niama. Adnak majo žadańnie - kab na hetych pasadach znachodzilisia nievypadkovyja ludzi. Dla mianie važna, kab tyja, chto budzie zajmacca praktyčnymi pytańniami žyćcia dyjacezii, byli źviazany z kaściołam i ludźmi.
- Vy adzin z samych maładych biskupaŭ u śviecie. Ci atačajecie siabie maładymi i enierhičnymi pamočnikami?
- Niechta pažartavaŭ, što maładość - taki niedachop, jaki chutka prachodzić. U kiravańni ludskimi dušami vielmi važnaja takaja reč, jak dośvied. A jašče - viera i viernaść zadańniu, jakoje čałaviek spaŭniaje. Tamu ŭ farmavańni kuryi, napeŭna, buduć ludzi maładyja i enierhičnyja, ale ja nie admaŭlajusia i ad dośviedu, jaki majuć starejšyja śviatary.
- Mahčyma, na Viciebščynie źjaviacca niejkija novyja duchoŭnyja akcyi, pilihrymki, festy i h.d.?
- Vialikaj padziejaj stanie, napeŭna, fest u Brasłavie, pryśviečany abrazu Maci Božaj Brasłaŭskaj Vaładarki Azioraŭ. Sioleta budzie adznačaca 5-hodździe jaho karanacyi. U bližejšy čas, 15 lutaha, adbudziecca śviatkavańnie pamiaci Rosickich pakutnikaŭ. Zachavajucca ŭsie pilihrymki, jakija tradycyjna adbyvalisia ŭ našaj dyjacezii: da ŭzhadanaj ŭžo śviatyni ŭ Brasłavie, sanktuaryjaŭ u Mosary, Udzieła, Šumilina. I, kaniešnie, da nacyjanalnaha sanktuaryja ŭ Budsłavie.
«Śviatar pavinien być misijanieram»
- Padčas kiravańnia biskupa Uładzisłava Blina pabudavali šmat kaściołaŭ, u tym liku va ŭschodniaj častcy dyjacezii - u Šumilina, Biešankovičach, Haradku, Lozna. Adnak prychadžan tam mała. Što vy dumajecie rabić, kab zbudavanyja kaścioły zapoŭnilisia ludźmi?
- Čas adbudovy kaściołaŭ byŭ składanym. Śviataram nialohka było achapić dva nakirunki: pabudovu žyvoj śviatyni – parafii, i pabudovu śviatyni-chrama. U bolšaści miescaŭ kaścioły znachodzilisia histaryčna. Mahčyma, adbudavanyja jany nie ŭ tym samym miescy i ŭ nie tym samym vyhladzie, jak heta było kaliści, ale heta ŭznaŭleńnie tradycyi, jakaja isnavała ŭ tych miaścinach.
A zaraz u hetych kaściołach treba źviarnuć bolš ŭvahi na dušpastyrstva, kab adbudavanyja śviatyni spaŭniali svaju rolu - stanavilisia sapraŭdy miescam prasłaŭleńnia Boha, dziejańnia Jahonaj łaski. Uschodnija parafii pakul, sapraŭdy, nievialikija, i časta ŭźnikaje prablema ŭtrymańnia śviatara. Adnak, arhanizacyja dušpastyrstva – adno ź pieršych zadańniaŭ, jakoje ja baču pierad saboj.
- Moža być, heta buduć niejkija kreatyŭnyja, niezvyčajnyja zachady?
- Pierad usim heta rehularnaja, tryvałaja praca na miescy. Śviatar pavinien być siarod ludziej i dapamahać im znajści darohu da kaścioła. U hetym adroźnieńnie dušpastyrstva ŭ stałych parafijach u zachodniaj častcy Biełarusi ad parafij na uschodzie, dzie śviatar pavinien być misijanieram.
- Jakoj pavinna być rola śvieckich ruchaŭ i supolnaściaŭ u žyćci kaścioła? Ci patrebna štości mianiać u pastyrskaj pracy z moładździu?
- Kaścioł - heta pieradusim ludzi. U spravie jevanhielizacyi vierniki mohuć ździejśnić vielmi šmat, navat toje, što nie zaŭsiody moža zrabić śviatar. I važna ŭmieć vykarystać hety patencyjał. U našaj dyjacezii jość parafii, dzie idzie praca ŭ hetym nakirunku. Adnak važna, kab u hetaj spravie vierniki bolš ciesna supracoŭničali sa śviatarami. Bo kaścioł usio ž taki jość tam, dzie jość biskup. A biskup u svaju čarhu pracuje praz svaich dapamožnikaŭ - śviataroŭ.
Što tyčycca moładzi, to, mnie padajecca, treba mieć krychu bolš advahi, kab vyjści joj nasustrač. Maładość – heta časta bunt, pošuk ułasnaj tojenaści. I kaścioł pavinien stać tym miescam, dzie moładź zmoža znajści adkazy na svaje šmatlikija pytańni.
- Ci dumajecie praciahvać tyja spravy, pa jakich vy zapomnilisia viernikam: apiekavańnie sastarełych u prytułku, biazdomnych, hrupy ananimnych ałkaholikaŭ?
- Tak, jak heta było raniej, napeŭna, praciahvać budzie ciažka. Ale hetuju pracu buduć vieści inšyja śviatary. Sam ža budu dałučacca da hetaha pa miery mahčymaści. I miesca dla spatkańniaŭ ananimnych ałkaholikaŭ u parafii Śviatoha Antonija zastaniecca, jak i nieabchodnaja dla ich dušpastyrskaja apieka.
«Supracoŭnictva z pravasłaŭnaj carkvoj mahčyma»
- Płanujecie zbližacca ź miascovaj pravasłaŭnaj jeparchijaj? Mahčyma, asabista siabrujecie z kimści z pravasłaŭnych śviataroŭ?
- Katalicki kaścioł zaŭsiody byŭ adkryty dla hetaha dyjałohu. Adpracavaŭšy tut, na uschodniaj terytoryi, 13 hadoŭ śviatarom, maju namier i nadalej šukać mahčymaści vieści hety dyjałoh. Napeŭna, z pravasłaŭnaj carkvoj mahčyma supracoŭnictva ŭ roznych charytatyŭnych prajektach.
Što tyčycca pryvatnych kantaktaŭ, to ja nie adčuvaju niehatyŭnaha staŭleńnia da siabie ci inšych katolikaŭ z boku pravasłaŭnych. Jość niekalki pravasłaŭnych śviataroŭ, ź jakimi ja znachodžusia ŭ pryjaznych adnosinach. U bližejšy čas pranuju sustrecca z archijepiskapam Viciebskim i Aršanskim Dzimitryjem. Raźličvaju na toje, što heta sustreča budzie ciopłaj, što heta nie budzie spatkańnie dvuch kankuryrujučych bakoŭ, a ludziej, jakija imknucca da dasiahnieńnia adnoj mety.
Pa praŭdzie kažučy, praces pajadnańnia niejkim čynam tryvaje ŭžo daŭno. I pieradusim na ŭzroŭni zvyčajnych ludziej - na navučalnaj łaŭcy, u pracoŭnych kalektyvach, siemjach.
- Ci źbirajeciesia navodzić bolšy kantakt z uładaj? I ci moža kaścioł niejak upłyvać na tyja ci inšyja rašeńni čynoŭnikaŭ?
- Ułada isnuje dziela arhanizacyi i paradkavańnia žyćcia ŭ hramadstvie, jakoje składajecca, miž inšym, z tych samych viernikaŭ toj ci inšaj kanfiesii. Tamu niepaźbiežna buduć uźnikać, jak kažuć, sumiesnyja kropki sutyknieńnia, pytańni, jakija buduć patrabavać vyrašeńnia jak z boku śvieckaj, tak i kaściolnaj uładaŭ.
Nakolki mahčymy ŭpłyŭ Kaścioła jak duchoŭnaha instytuta na rašeńni śvieckaj ŭłady i naadvarot, heta abumoŭlena kampietencyjaj abiedźviuch struktur u toj ci inšaj situacyi, a taksama vynikajučym z taho ci inšaha rašeńnia dabrom dla hramadskaha žyćcia ci asobnaha čałavieka. U pieršuju čarhu heta moža datyčycca maralnaj śfiery, jakaja nieadkładna ŭpłyvaje i na inšyja baki žyćcia čałavieka.
«Maru adnavić kaścioł Śviatoha Antonija»
- Dziakujučy vašym namahańniam u Viciebsku źjaviŭsia kaścioł Śviatoha Antonija na vulicy Haharyna. Ci aznačaje heta, što ŭ horadzie ŭžo nikoli nie budzie adnoŭleny adnajmienny kaścioł, jaki histaryčna stajaŭ pobač z ratušaj?
- Z toj samaj chviliny, jak ja pryšoŭ pracavać u Viciebsk, mianie nie pakidaje mara, što kaścioł Śviatoha Antonija Paduanskaha, źniščany ŭ 50-ja hady minułaha stahodździa, budzie adnoŭleny.
U 2001 hodzie ŭ horadzie była stvorana parafija Śviatoha Antonija. Dla jaje patrebaŭ byŭ nabyty budynak byłoha Doma kultury tavarystva hłuchaniamych pa vulicy Haharyna. Ale ja zaŭsiody aściarožna padychodziŭ da taho, kab nazyvać jaho kaściołam. Navat pavodle techničnaj dakumientacyi pa rekanstrukcyi budynka jon akreśleny jak kulturna-relihijny centr, dzie pobač ź miescam dla malitvy (chramam) praduhledžany hladackaja zała, punkt charčavańnia, navučalnyja kłasy i inš. Tamu heta tolki budynak, dzie raźmieščana parafija Śviatoha Antonija Paduanskaha.
A nazva kaścioła Śviatoha Antonija, na maju dumku, maje prava, kab być zachavanaj dla taho chrama, jaki z XVII stahodździa ŭpryhožvaŭ hałoŭnuju płošču Viciebska i jaki pobač z Uśpienskim saboram, Uvaskrasienskaj carkvoj i ratušaj zaŭsiody byŭ vizitoŭkaj horada.
- A jak vy staviciesia da budoŭli handlova-zabaŭlalnaha centra, jakaja viadziecca na vulicy Lenina, na miescy byłoha kaścioła?
- Heta budoŭla mianie na pačatku niepakoiła. Adnak hety centr uzvodzicca nie na miescy kaścioła, a, mahčyma, na miescy adnaho z klaštarnych budynkaŭ. Kaścioł stajaŭ jakraz nasuprać masta Tysiačahodździa Viciebska. A fantan, jaki simvalizuje try haradskija raki, znachodzicca na miescy ŭnutranaha dvoryka byłoha manastyra. Na miescy kaścioła zaraz - plac.
Nakolki vyrašalnaja situacyja z adbudovaj byłoha chrama na jaho histaryčnym miescy na siońniašni dzień, treba razmaŭlać z uładami horada i vobłaści. Akramia usiaho, histaryčnaja rekanstrukcyja - vielmi kaštoŭnaja reč, navat kab zrabić tolki adpaviednuju dakumientacyju, prajekt. Tamu pakul heta zastajecca majoj maraj. Ale, kali Bohu budzie ŭhodna, to kaścioł Śviatoha Antonija znoŭ paŭstanie ŭ Viciebsku.
- Uvohule, u Viciebsku chapaje kaściołaŭ?
- Na dadzieny momant isnujuć jašče dźvie parafii, jakija nie majuć svajho asobnaha budynka: Śviatoha Uładysłava - u Bileva, i Maci Božaj Niastomnaj Dapamohi - na Markaŭščynie. Viciebsk raście, i pastupova ŭźnikajuć novyja zapatrabavańni ŭ miescach malitvy, nie kažučy pra toje, što chram - heta jašče i architekturnaje ŭpryhožańnie horada.
«Na «łamačynie» ja nie jezdžu, ale aŭto patrabuje źmieny»
- Mnohim viadoma vaša ścipłaść. I, tym nie mienš, chaciełasia b udakładnić niekatoryja momanty. Dzie i ŭ jakich ŭmovach vy žyviecie paśla taho, jak stali biskupam? Ci majecie zarobak? Aŭtamabil? Niejkija pryvilei?
- Žyllovyja ŭmovy ŭ paraŭnańni z tymi, što byli, palepšylisia. Zaraz ja žyvu ŭ budynku pobač z kafiedralnym kaściołam Jezusa Miłasernaha. Tut jość asobnaje pamiaškańnie dla biskupa. A da hetaha žyŭ u 2-pakajovaj kvatery na vulicy Haharyna. Jana naležyć parafii Śviatoha Antonija.
Zarobak minimalny taksama jość. Ale ja nie viedaju jaho pamier – jon zaraz farmirujecca.
Aŭtamil jość - Opel, toj ža, jakim ja karystaŭsia, pracujučy śviatarom. I jon nie tak užo i drenna vyhladaje. Kali kažuć, što ja jezdžu na «łamačynie», heta niapraŭda. Kali ja atrymaŭ heta aŭto, jano było nie novaje, ale ŭ vielmi dobrym stanie. Zaraz mašyna, kaniešnie, užo patrabuje źmieny, bo svajo adpracavała.
Kiruju sam. Ale ciapier abaviazkaŭ dadałosia, tamu daviadziecca šukać vadziciela, asabliva na dalokija vyjezdy. Bo ŭ darozie zahružanaść abaviazkami moža kaštavać straty ŭvahi, a heta ŭžo niebiaśpiečna.
«Pamiataju strach, ź jakim kaliści išoŭ da kaścioła»
- Raspaviadzicie pra svaju siamju. Ci adčuvali vy z samaha dziacinstva niejkaje asablivaje paklikańnie, kim stać? Chto sa śviataroŭ ci inšych ludziej zrabiŭ na vas najbolšy ŭpłyŭ?
- U mianie samaja zvyčajnaja siamja. Baćki zaraz na piensii. Tata pracavaŭ u apošnija hady ŭ rajonnych elektrasietkach. Maci była piekaram. U mianie jašče jość dźvie siastry.
Dziacinstva i junactva prypała na čas ateizmu. Adnak, dziakujučy Božaj pradbačlivaści, kaścioł ŭ Brasłavie nie byŭ začynieny. Navat byŭ śviatar - ksiondz Česłaŭ Vilčynski, jakoha ludzi ź vialikaj udziačnaściu ŭspaminajuć i siońnia. Dziakučy jaho namahańniam u Brasłaŭskaj parafii jość siarednieje pakaleńnie viernikaŭ, da jakoha naležać i maje baćki.
Niahledziačy na pieraśled, jany šukali mahčymaść, kab, kali nie kožnuju niadzielu, to prynamsi pa śviatach, pryści ŭ kaścioł. Z saboj brali nas, dziaciej. Pa siońniašni dzień pamiataju toj strach, ź jakim išli da kaścioła. I ŭ toj ža čas pamiataju svoj cudoŭny ŭnutrany duchoŭny stan paśla nabažestva.
U dziacinstvie pierada mnoj byŭ prykład samych zvyčajnych ludziej i baćkoŭ. Jany vučyli być prosta čałaviekam. A žadańnie pryśviacić žyćcio śviatarskaj słužbie ŭźnikła ŭžo, kali skančaŭ vučobu va ŭniviersitecie, dzie atrymaŭ adukacyju inžyniera-miechanika. I stałasia tak, što adrazu paśla Biełaruskaha ahrarnaha techničnaha ŭniviersiteta pastupiŭ ŭ Vyšejšuju duchoŭnuju sieminaryju ŭ Hrodnie.
Kali staŭ śviatarom i trapiŭ siudy - na ŭschod Biełarusi, dzie viera najbolš źniščana, u mianie była adzinaja meta: stała pracavać siarod ludziej, budujučy chram i parafijalnuju supolnaść. Ab čymści vyšejšym ja prosta nie maryŭ. Tamu navina ab tym, što mianie źbirajucca pryznačyć biskupam, była dla mianie sapraŭdnaj niečakanaściu.
«Choć i brasłaviec, ale rybu łaŭlu tolki ŭ talercy»
- Ci jość u vas chobi, niejki zaniatak, jaki dapamahaje adpačyvać?
- Chviliny supakoju ŭdajecca znajści redka. I, byvaje, što čałavieku, na jakim šmat abaviazkaŭ, treba mudraść - umieć spynicca, znajści čas, kab prosta adpačyć. Boh daŭ talent da malavańnia, i ŭ svoj čas ja sprabavaŭ siabie ŭ hetaj halinie. Praŭda, zaraz niama času hetym zajmacca.
Chutčej za ŭsio, adpačynkam dla mianie źjaŭlajecca spatkańnie ź siabrami. Asabliva z tymi, chto maje dobraje pačućcio humaru. Cudoŭny adpačynak daje i pryroda. Pakolki sam z Brasłaŭščyny, aziory, vada - heta najlepšy srodak, jaki viartaje pracazdolnaść.
- Napeŭna, vy dobry rybak?
- Kali i łaŭlu rybu, to tolki ŭ talercy (śmiajecca). Niejak tak stałasia, što rybnaj łoŭlaj nie zachapiŭsia, mo, tamu što, jak ni dziŭna, naradziŭsia jakraz u takim zakutočku aziornaha kraju, u vioscy, dzie pobač nie było vady. Heta potym užo baćki pierajechali u Brasłaŭ.
«Rablu ranišniuju himnastyku»
- Vaša staŭleńnie da sportu? Ci padtrymlivajecie fizičnuju formu i jak?
- Cieła čałavieka - heta hienijalny tvor Božy, nie tolki Im dadzieny, ale i aśviečany! Tamu pavinna być pašana da pryłady, z dapamohaj jakoj my ŭ hetym śviecie majem mahčymaść zrabić štości dobraje. Raniej zajmaŭsia sportam bolš, a zaraz praktykuju ranišniuju zaradku. Uletku šukaju mahčymaść papłavać u voziery – i tut skazvajecca majo brasłaŭskaje pachodžańnie (uśmichajecca).
Dobra dazvalaje trymać siabie ŭ tonusie bieh. Praŭda, nie kožnaja maja ranica pačynajecca z prabiežki – nie zaŭsiody pieramahaju ŭ baraćbie ź lanotaj (śmiajecca). A časam navat stanovicca adčuvalnym niedachop fizičnych nahruzak, i tady imknusia zaniacca sportam bolš intensiŭna.
- Vašyja lubimyja stravy? Ci hatujecie sami?
- Z usich maich kulinarnych tvoraŭ - smažanaha jajka i piečanaj bulby - najbolš hienijalnaj była aŭsianaja kaša. Karysna i chutka! Pryčym, niesolenaja i ź miodam. Badaj, adzinaje majo patrabavańnie da ježy - kab było mienš štučnaha i salonaha. Ale nijakich dyjet nie prytrymlivajusia. Śviatarskaja pasłuha takaja, što časta davodzicca častavacca tym, što prapanoŭvajuć ludi. I, kab nie pakryŭdzić haspadyniu, jasi toje, što staić na stale.
- Vašyja kazańni vyłučajucca vobraznaściu i pryhažościu, heta zaŭvažajuć mnohija ludzi. Heta dar ci vynik navučańnia? Ci doŭha rychtujecie svaje pramovy?
- Niejki talent, dadzieny Boham, napeŭna, u hetym prajaŭlajecca. Ale ŭ pieršuju čarhu, jak i dla kožnaha, chto pramaŭlaje Božaje słova, heta praca, čytańnie duchoŭnaj litaratury i pieradusim Śviatoha Pisańnia. I nie apošniaje miesca tut zajmaje, kaniešnie, natchnieńnie. Byvaje, što maješ mienš času dla padrychtoŭki, tady vykarystoŭvaješ užo napracavany materyjał.
- Što čytajecie, akramia Biblii? Što słuchajecie, akramia duchoŭnaj muzyki?
- Pamiataju słovy adnaho prafiesara sieminaryi ab tym, što treba čytać nie dobryja knižki, ale najlepšyja, bo i na najlepšyja moža nie chapić žyćcia. I, kali zdarajecca volny čas, addaju pieravahu kłasičnaj i histaryčnaj litaratury, jakaja daje šmat materyjału i dla kazańniaŭ. Apošnim časam, naprykład, pieračytvaŭ Bułhakava. A muzyka… Usio zaležyć ad nastroju. Časam heta kłasika, časam – rok. Taksama padabajucca aŭtarskija tvory.
«Być «tvaram dyjacezii» nialohka»
- Što samaje ciažkaje ŭ słužeńni biskupa? Jak uvohule žyć čałavieku, jaki pastajanna, možna skazać, štochvilinna, pavinien być navidavoku i pry hetym źjaŭlacca prykładam dla inšych?
- Heta słužeńnie patrabuje dadatkovych vymahańniaŭ. I mnie jašče treba ŭśviadomić toje vialikaje zadańnie, jakoje ŭskłałasia na mianie, i navučycca pavodzić siabie zhodna z hetym. Treba asvoicca z tym, što ty ŭvieś čas źjaŭlaješsia publičnaj asobaj, jakuju akreślivajuć jak «tvar dyjacezii». Adno skažu: asvoicca z hetym nialohka.
Macuje najpierš malitva. Biaz jaje ŭsio astatniaje hublaje značeńnie. Biskup - heta duchoŭny kiraŭnik. I samaje ciažkaje, jak ni paradaksalna, – nie zhubić asabistuju łučnaść z Chrystom, nie pryzvyčaicca da hetaj pasłuhi, kab jana nie stała rutynaj.
Kamientary